Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Strasbourg’da devam eden genel şura toplantılarında bugün oylanan, “Türkiye’de, başta HDP olmak üzere, muhalefete yönelik baskı” başlıklı karar tasarısı ikiye karşı 603 oyla kabul edildi. Oylamada 67 parlamenter çekimser kaldı.
‘DEMOKRASİ VE HUKUK DEVLETİNİN ÇÖKÜŞÜ’
Deutsche Welle Türkçe’den Kayhan Karaca’nın haberine nazaran, AP bünyesindeki Hıristiyan Demokrat, Toplumsal Demokrat, Liberal, Yeşiller ve Sol kümeler tarafından ortaklaşa kaleme alınan kararda, muhalefet partilerine yönelik ‘giderek artan baskı’, ‘kaygı verici’ olarak tanımlanıp kınandı. Türkiye’de muhalefet partilerine yönelik baskının ‘siyasi partilerin haklarını kullanma ve demokratik rollerini gerçekleştirme kapasitelerini kısıtladığına’ vurgu yapıldı. Siyasi muhalefetin işleyiş özgürlüğündeki bu gerilemenin ‘insan haklarının Türkiye’deki dramatik durumunu ve demokrasi ve hukuk devletinin devam eden çöküşünü açığa vurduğu’ görüşü not edildi.
‘MİLYONLARCA SEÇMEN TEMSİL EDİLEMEYECEK’
Yaklaşık 4 bin üyesinin mahpusta olduğu belirtilen HDP’nin durumuna bilhassa dikkat çekilen kararda, bu partinin kapatılması için Anayasa Mahkemesi (AYM) önündeki teşebbüs kınandı. AYM’nin bugüne kadar altı ‘Kürt partisi’ kapattığı belirtildi. Lakin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) parti kapatmaların örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğuna dair geçmişte aldığı kararlar hatırlatıldı. HDP’nin kapatılmasının ‘orta vadede önemli bir siyasi yanılgı olacağı, çoğulculuğa ve demokratik prensiplere tersinmez darbe indireceği ve Türkiye’de milyonlarca seçmenin temsil edilememesi sonucu yaratacağı’ kaydedildi.
‘HDP TERSİ KAMPANYALARI DESTEKLEMEYİN’
Kararda HDP’nin mahpustaki eski iki eş lideri, Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın durumlarına da değinildi. AİHM’nin 20 Aralık 2020 tarihli kararı gereği Demirtaş’ın ‘derhal özgür bırakılması’ talep edildi. Türk makamlarına “HDP aksisi kampanyaları beslemekten kaçının” davetine da yer verilen kararda, terörle çaba mevzuatının ‘keyfi kullanımının’ tasa verici olduğu görüşü lisana getirildi.
‘MUHALEFET PARTİLERİNE KARŞI DÜŞMANCA ATMOSFER’
Kararda, muhalefet partilerine mensup kimi milletvekilleri hakkında hazırlanan fezlekeler de gündeme getirildi. Bu bağlamda CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun dokunulmazlığının kaldırılması talebi kınandı. Kılıçdaroğlu’na yönelik ‘giderek artan baskının’ AP açısından ‘derin dert unsuru’ oluşturduğu vurgulandı. Muhalefet partilerine karşı bu ‘düşmanca atmosferin’ İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener üzere başkanları de olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Ömer Faruk Gergerlioğlu hakkında AYM tarafından açıklanan hak ihlali kararının memnuniyet verici olarak tanımlandığı kararda, Gergerlioğlu’na milletvekilliğinin derhal iade edilmesi istendi. AP kararında, mahpusta olan öbür HDP milletvekillerinin hür bırakılması da talep edildi.
‘MALİ KAYNAKLAR KEYFİ BİÇİMDE KULLANILIYOR’
Kararda, Türkiye’de son mahallî seçimlerde demokratik olarak seçilmiş çok sayıda belediye liderinin vazifeden alınması ve yerlerine vali yahut kayyım atanması da kınandı. İstanbul, Ankara ve İzmir’de muhalefet tarafından yönetilen belediyelerin çalışmalarının engellenmesi için hükümetin ‘siyasi, yasal ve idari tedbirlere başvurduğunun gözlemlendiği’ tabir edildi. Hükümetin, ‘devletin mali kaynakları ve idari otoritesini muhalefeti susturmak yahut zayıflatmak maksadıyla keyfi biçimde kullanmasının’ üzücü olduğu tabir edildi.
Kararda, AB tarafından Türkiye’ye sunulacak her türlü olumlu programın insan hakları, yurttaşlık hakları ve hukuk devleti alanlarında düzgünleşme koşuluna bağlanması talep edildi. Bu alanlara Türkiye’nin 1 Temmuz’dan itibaren çekildiği İstanbul Kontratı tarafından garanti altına alınmış bayan hakları, dini özgürlükler, azınlık hakları ve LGBTİ+ haklarının da dahil olduğu not edildi. Avrupa Parlamentosu, hukuk devleti, azınlık hakları ve temel haklar konusunda düzgünleşme için Türkiye’ye, üyesi olduğu Avrupa Kurulu ile ‘dört dörtlük iş birliği’ davetinde bulundu.
‘HDP’NİN KAPATILMASI, TASALARI KUVVETLENDİRİR’
Bahse ait AP genel heyetinde düzenlenen oturumda kelam alan AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Avrupa siyasal sisteminin çekirdeğini oluşturduğunu söylediği temel demokratik pahalar, hukukun üstünlüğü ve siyasal örgütlenme özgürlüğüne tam manasıyla hürmet duyması için Ankara’ya davette bulundu. Türkiye-AB ilgilerinin geleceğinde ‘bu hürmetin değerli olacağını’ belirten Borrell, HDP hakkında alınacak muhtemel kapatma kararının, ‘Türkiye’de temel hakların gerilediğine dair telaşları kuvvetlendireceğini ve Türk makamlarının Avrupa perspektifi temelinde lisana getirdikleri ıslahat yükümlülükleriyle çelişeceğini’ söyledi.
Oturumda, Toplumsal Demokrat Küme ismine konuşan ve birebir vakitte AP Türkiye raportörlüğü misyonunu yürüten İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor ise AB Konseyi’nin mevcut şartlarda Ankara’ya olumlu gündem teklifinde bulunma kararını eleştirdi. Türk hükümetinin gayesinin tüm muhalefeti ‘susturmak’ olduğunu savunan Sanchez Amor, “Türkiye’de yaşananların açıkça söylenmesi müspet gündemin kesimi olmalıdır” formunda konuştu. (Kaynak: DW Türkçe)
Gazete Duvar
