Beş yıl ortadan sonra İstanbul’da tekrar başlayan Türkiye-Yunanistan istikşafi görüşmeleri komşu Atina’da tartışmalara neden oldu. Muhafazakar Yeni Demokrasi kanadında birçok üst seviye yetkili görüşmelere karşı çıkıyor. Eski başbakan Andonis Samaras, yeni tıp görüşmeler nedeniyle Kiryakos Miçotakis hükümetine sert bir ikazda bulundu.
Yeni Demokrasi içerisinde istikşafi görüşmelerle ilgili zıt görüşlerin gibisi Yunanistan solunda da gözlemleniyor. Yunanistan Komünist Partisi (KKE) Ankara ile Atina ortasındaki yeni tıp görüşmelerin ‘sadece NATO ve AB’nin planlarına hizmet ettiğini’ söyleyerek karşı çıkarken ana muhalefetteki Syriza tarafında görüşmelerine karşı görüşler dikkat çekiyor.
SAMARAS’TAN TÜRKİYE’YE SERT TENKİT
Pazar günü Kathimerini gazetesinde yayınlanan söyleşisinde eski başbakan Samaras, Türk-Yunan istikşafi görüşmelerinin yine başlamasına karşı çıktı. Yeni Demokrasi içerisinde milliyetçi kanadın temsilcisi konumunda olan Samaras, Türkiye’ye sert tenkitler yöneltti ve Miçotakis’i Ankara-Atina ekseninde müzakereye ön kuralsız olarak talih tanıması nedeniyle eleştirdi.
“İstikşafi görüşmelerin başlaması Türkiye’ye yönelik yaptırımlarla ilgili her türlü tartışmayı iptal eder nitelikte. Memleketler arası toplumun bir ülkeyi resmi olarak müzakere ederken cezalandıramayacağını herkes anlayabilir” diyen Samaras, açıklamalarının devamında şu tabirlere yer verdi: “Türkiye memleketler arası deniz hukukunu kabul etmiyor. Birleşmiş Milletler kurucu beyannamesi ile yasaklanan güç kullanma tehdidinde bulunuyor, milletlerarası toplumu görmezden gelip bize karşı daima yeni sıkıntılar ortaya çıkarıyor. Adalarımız ile ilgili egemenlik hakkına itiraz ediyor. Ege’deki Yunan adalarının askersizleştirilmesi davetinde bulunuyor. Kıbrıs’ta Maraş’ı kolonileştirirken, adada iki farklı devlet talep ediyor. Münhasır Ekonomik Alanında sondaj yapıyor ve aylardır Yunan kıta sahanlığını çevreliyor. Türk-Libya paktı ile Yunanistan aleyhine bir durum yaratmaya çalışıyor.”
Samaras, açıklamasının devamda Atina’nın Türkiye karşısında duruşunu ‘sertleştirmesi’ gerektiği bildirisini da şu sözlerle verdi: “Yayılmacı hülyalar peşinde koşanlar karşısında yatıştırıcı mahiyette siyaset güdemezsin. Zira bu biçimde o daha acımasız hale gelir. Yayılmacı anlayış ile sadece caydırıcılıkla başa çıkabilirsiniz. Gereksinimimiz olan şey saldırgan bir Türkiye’ye karşı caydırıcılığımızı güçlendirmek. Nasıl olacak bu? Neyse ki bugün bunun için çok iyi bir yer mevcut. Güçlü ittifaklar tesis edilebilir.”
Yunanistan’ın eski başbakanı ayrıyeten, Türk-Yunan bağlarındaki tutumu nedeniyle Berlin’i de eleştirdi ve Türkiye’nin ilerleyen periyotta Batı Trakya’da sorun yaratmaya çalışacağı argümanında bulundu.
‘GÖRÜŞMELER İÇİN NEDEN ÇABUK EDİLDİ?’
Samaras üzere diplomatik problemlerde iktidar partisi içerisinde yükü olan, eski dışişleri bakan yardımcısı ve memleketler arası ilgiler uzmanı Yannis Valinakis de, CNN’de Türk-Yunan istikşafı görüşmelerinin ön şartsız olarak başlatılmasına karşı çıktı.
“’Casus belli’ prensibinin Çavuşoğlu aracılığıyla, Brüksel üzere bir merkezde acımasız bir formda yine gündeme getirildiği bir ortamda istikşafi temasların yine başlaması noktasına vardık. İstikşafı görüşmelerin başlamasına yönelik olarak bu ivedi nasıl açıklanabilir? Bugün bu görüşmeler için en iyi vakit dilimi mi? Tansiyonun tırmanmasını istemiyoruz lakin haklarımızın sonlandırılmasını yahut kaybedilmesini kabul etmiyoruz” diyen Valinakis, ayrıyeten şu noktalara temas etti: “Elbette diyalogdan yanayız, fakat Danimarka ile müzakere etmediğimizin tam olarak farkında olmalıyız. Bilhassa 2016’dan sonra (istikşafi görüşmeler durdurulduktan sonra) memleketler arası barış ve tertibin kutsal alanlarını sorgulayan, denetimsiz saldırgan bir tavır içerisine giren bir ülkeyle -ne yazık ki hiçbir garanti olmaksızın- yine diyaloğa başlıyoruz”.
Valinakis, Samaras üzere Berlin’i Ankara-Atina eksenindeki tavrından ötürü eleştirdi ve istikşafı görüşmelerin lakin Avrupa Birliği garantisi çerçevesinde başarılı olacağı tezinde da bulundu.
ESKİ MECLİS LİDERİNDEN VETO
Türk-Yunan istikşafi görüşmeleri, Yunanistan’ın ana muhalefetinde de tartışmaya açıldı. Yakın periyotta Syriza saflarında siyaset yapan, Yunanistan Meclisi’nin eski lider yardımcısı İstanbul’da Türk ve Yunan diplomatların buluştuğu bir esnada Türkiye’ye sert sözlerle yüklendi.
Yakın süreçte yeni bir siyasi oluşum kuran, merkez sol çizgideki Aleksis Mitropoulos, Miçotakis’in Berlin’in zorlamasıyla Ankara ile masaya oturduğunu öne sürdü. İstikşafi görüşmeleri ‘anlamsız’ bulan Mitropoulos, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de, Ege’de, Suriye’de, Irak ve Kafkasya’daki tutumu nedeniyle sert tenkitler yöneltti. İstikşafi görüşmelerin Ankara’nın ‘saldırgan’ tavrını körükleyebileceğini söyleyen Mitropoulos, Atina’nın Ankara ile masaya oturmadan önce bir ekip ön şartlar üzerinde durması gerektiğine dikkat çekti.
Gazete Duvar
