ANKARA– Türkiye’ye 11 Aralık’tan sonra getirilmesi planlanan 50 milyon doz Çin aşısının, Sıhhat Bakanlığı tarafından 4 etapta uygulanacağı açıklanırken, uzmanlar kısıtlı sayıda temin edilen aşının uygulanmasında mümkün olduğunca iyi adımlar atılması gerektiği görüşünde.
Aşının uygulanmaya başlanması için Türkiye başta olmak üzere Brezilya, Endonezya üzere ülkelerde devam eden faz3 çalışmalarının sonuçlarının beklenmesini gerektiğinin altını çizen uzmanlar, aşının 65 yaş ve üzeri şahıslarda uygulanmasına ait de ihtarlarda bulundu.
4 EVRELİ UYGULAMA YAPILACAK
Korona virüsü salgınını denetim altına almada tek anahtar olarak görülen aşılama Türkiye’de dört basamakta ilerleyecek. Sıhhat Bakanlığı tarafından aşılamada önceliği bulunan kümeler şu halde tabir edildi:
– Birinci basamakta sıhhat çalışanları, 65 yaş üstü vatandaşlarımız ile yaşlı, engelli, muhafaza meskenlerinde kalanlar üzere toplu ve kalabalık yerlerde yaşayan yetişkinler aşılanacaktır.
– İkinci etapta toplumun işleyişi için gerekli kesimlerde ve yüksek riskli ortamlarda bulunan ve kritik işlerde çalışan şahıslar ile 50 yaş ve üzeri en az bir kronik hastalığı bulunan bireyler aşılanacaktır.
– Üçüncü evre, 50 yaş altı en az bir kronik hastalığı bulunan vatandaşları, genç yetişkinleri, birinci iki kümede yer almayan bölüm ve mesleklerde çalışanları kapsamaktadır.
– Dördüncü ve son basamakta ise birinci üç kümenin dışında kalan tüm bireyler aşılanacaktır.
ADIYAMAN: AŞININ ÖNCELİK SIRALAMASINDA İKİ FARKLI GÖRÜŞ HÂKİM
Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan aşı önceliği kümelere ait uzmanlar ortasında iki farklı görüşün hâkim olduğunu tabir eden Türk Tabipleri Birliği Covid–19 İzleme Şurası Üyesi Prof. Dr. Sinan Adıyaman, bunun herkese uygulanacak ölçüde aşı temin edilememesinden kaynaklandığını söyledi. Türkiye’de toplum bağışıklığının sağlanabilmesi için en az 100 milyon doz aşıya muhtaçlık olduğuna dikkat çeken Adıyaman, 50 milyon doz aşının en iyi halde uygulanması için kimi uzmanların şu tekliflerde bulunduğunu anlattı:
“Aşının yetersiz olmasından kaynaklı uzmanlar ortasında görüş ayrılığı ortaya çıkıyor. Kimi uzmanlar 65 yaş üsttü yurttaşların şu an konutlarında karantinada olduklarını söz ederek öncelik sıralamasının dışarı çıkarak çalışmak zorunda kalan meslek kümelerinden başlanması gerektiği görüşünde. Yani uzmanlarda salgının denetim altına alınması için öncelikle sıhhat çalışanlarından başlanarak toplumla iç içe olan meslek kümelerinin aşılanması gerektiği fikri hâkim. Daha sonra bulaştırıcılık riski yüksek olan genç kesim diyerek öncelik sıralaması yapılabileceği düşünülüyor.”
Prof. Dr. Sinan Adıyaman ‘SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN ÖNCELİK PLANLAMASI YERİNDE’
Türk Tabipleri Birliği’ne nazaran, Sıhhat Bakanlığı’nın öncelik sıralamasının yerinde bir karar olduğunu belirten Adıyaman, “Türkiye’de toplum bağışıklığını sağlamak için 120 milyon doz aşı gerekiyor. Ancak birinci etapta mevt oranlarının durdurulması ve 65 yaş üzeri bireylerin korunmasını sağlamak için Sıhhat Bakanlığı’nın öncelik sıralaması yerinde bir planlama. Öncelikle sıhhat çalışanları ve risk kümesinin aşılanması gerekiyor. Fakat bu kümeye da risk değerlendirmesi yapılarak uygulanmalı. Öncelikle 80 yaş ve üstü bireyler sonrası 65- 80 yaş olarak yapılabilir. Öte yandan aşılama yapılana kadar da toplumsal hareketliğin azaltılması gerekiyor” dedi.
’60 YAŞ ÜSTÜ ÇALIŞMALAR BİTMEDEN BU KÜMESİ AŞILAMAK YANLIŞSIZ DEĞİL’
Türk Tabipleri Birliği Covid–19 İzleme Konseyi üyesi Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz ise, 65 yaş ve üzeri bireylerin aşılanmasında ikazlarda bulunarak şöyle konuştu:
“Aşılama konusunda gündeme gelmeyen diğer bir problem var. Sıhhat Bakanlığı, Çin’den gelecek aşıyı sıhhat çalışanlarından sonra 65 yaş ve üzeri bireylere yapmayı planlıyor. Lakin şu an Çin’den gelecek aşının 65 yaş ve üzeri şahıslar için faz3 çalışmaları Brezilya’da devam ediyor. 65 yaş ve üzeri şahıslar için yapılan çalışmalar bitmeden bu kümesi aşılamak gerçek değil. Münasebetiyle aşının 65 yaş ve üzeri şahıslarda verdiği sonuç doğrultusunda Sıhhat Bakanlığı’nın aşı uygulama planlaması değişebilir. Bu açıdan Brezilya’da yapılan çalışmalar açıklanırsa önümüzü daha net görürüz. Buralarda sorun çıkmazsa Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan öncelik sıralamasını değiştirmeye gerek kalmaz.”
Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz
‘ÜÇÜNCÜ BASAMAKTA AZ AŞI KALACAK, 4. ETAP AŞI OLAMAYACAK’
Hacettepe Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran da, Çin aşısının faz3 çalışmaları tamamlanmadan uygulanmaması gerektiği görüşünde. Sıhhat Bakanlığı’nın açıkladığı öncelik sıralamasında bir sorun görünmediğini, lakin tüm kümeler için aşının yetersiz kalabileceğini söz eden Cankurtaran şunları söz etti:
“Önce sıhhat çalışanları, sonra 80 yaş üstü daha sonra 65 -80 yaş ortası bireyler aşılanmalı. 2 milyonu sıhhat çalışanlarına olmak üzere birinci kümeye 16 milyon aşı gidecek. Birinci etapta Türkiye bu kadar aşı alabilecekse, daha fazla alamayacaksa bu sıralama yerinde. Birinci iki kümede bir tereddüt yok lakin sürdürülmesi zarurî meslek kümeleri ortasında aşılama için kuaförler, berberler, ehliyet kursları, spor salonu üzere yerler öncelikli yerler değil. Esasen 50 milyon doz aşıyla birinci iki kümesi aşılayacaksınız üçüncü evredeki bireylere kadar çok az kalacak. 4. basamak aşı olamayacak bile. Ancak Çin aşısının faz3 çalışmaları başarısız olursa elde öbür aşı yok ve biz aşısız kalacağız” tabirlerine yer verdi.
Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran
AKOVA: HANGİ KÜMENİN ÖNCELİKLİ AŞILANMASI STRATEJİK BİR KARAR
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova’ya nazaran ise hangi kümenin öncelikli aşılanması toplumun bağışıklık kazanması açısından stratejik bir karar.
Çin’den gelecek 50 milyon doz aşının yetersiz kalacağını işaret eden Akova, “Aşılama sıhhat çalışanından başlanarak yapılacak. Sıhhat işçisinden sonraki tartışma hastalığa yakalandıkları takdirde mevt riski yüksek olanları mı aşılayalım, virüsü bulaştırma riski olan çalışanları mı aşılayalım tartışması. Bu stratejik bir karar. Elimizde her iki kümeye yetecek aşı varsa öncelikli iki kümesi da aşılayalım. Ancak yeteri ölçüde aşı yoksa hangi kümesi öncelikli aşılayalım derseniz bakımevlerinde kalan 80 yaş üstü bireyler daha çok risk altında. Türkiye’de bakımevlerinde kalan hasta popülasyonu ne kadardır bunu bilmek lazım evvel. Fakat bunların akabinde çabucak hastalanma riskli yüksek olan, toplumda kritik mesleklerde bulunan elektrik kesimi, emniyet bölümü, adalet dalı üzere toplumun işleyişinin aksamasına yol açacak bölümlerinde çalışanların aşılanmasında yarar var” dedi.
Prof. Dr. Murat Akova
‘ÇALIŞMAK ZORUNDA KALAN MESLEK KÜMELERİ ÖNCELİKLİ AŞILANABİLİR’
Salgının seyrini azaltmaya dönük bir stratejinin de uygulanabileceğine dikkat çeken Akova şöyle devam etti:
“Salgının şiddetini azaltmak için şöyle bir strateji de uygulayabilirsiniz. Meskenden dışarıya çıkmayan insanlara öncelik vermek yerine, zarurî olarak dışarıya çıkmak zorunda kalan kısımları de öncelikli aşılayabilirsiniz. Lakin bunu söylerken şunun için diyorum: Şayet aşı ocak ayında uygulanmaya başlarsa ocak başı üzere sıhhat işçisini aşılamaya başladınız ocak ortasından sonuna kadar dışarıda dolaşan kritik meslek kümesini aşıladınız, ocak sonu üzere 80 yaş üzeri bireyleri aşıladınız, ondan sonra 65 yaş ve kronik hastalığı olan şahısları aşıladınız üzere bir sıralama yapılabilir. Fakat o aşının hangi süratle geleceği ve bu kümeler içerisinde hangisi toplum için kritik kıymete sahip hesaplanması lazım. Sıhhat çalışanı dışındaki sıralama, salgının seyrinin nasıl değiştirileceğini dair bir ekip hesaplamalar yapmakla ortaya çıkar. Bu hesaplamayı da elinizde ne kadar aşı olduğuna ve bu aşının ne vakit geleceğini bilmekle yapılır” dedi.
’50 MİLYON DOZ AŞININ BİREBİR ANDA YAPILMASI TEKNİK AÇIDAN MÜMKÜN DEĞİL’
Aşıların modül kesim değil de hepsinin tıpkı anda yapılmasının daha tesirli olacağına dönük tenkitlere de Akova, “İdeali aşıların hepsinin gelip bir anda yapılması olsa da bu teknik olarak pek mümkün değil. O aşılar elinizde olsa bile birden teğe o kadar topluluğu bir anda aşılayamazsınız. Yapılabilirse herkesi bir anda aşılayarak bağışık hale getirmek daha tesirli lakin bu formda bir aşılamanın gerçekçi olacağını düşünmüyorum. Hiçbir ülke bu kadar aşılamayı bir anda yapamaz. Aşikâr bir program dâhilinde yapılacak” diye konuştu.
Gazete Duvar
