Amerika Birleşik Devletleri’nin 17 Haziran’da yürürlüğe soktuğu ve “Sezar Suriye Sivil Himaye Yasası” isimli yaptırım kanunu bu hafta Arap yerküresinde gündemin en değerli başlıklarından biriydi.
Cumhurbaşkanı Beşar Esad ve eşi dahil olmak üzere üst seviye isimler ve Suriye’ye yardımda bulunacak yabancı şirketlerle kuruluşlara ağır yaptırımlar içeren yasa, daha yürürlüğe girmeden evvel tesirlerini ağır bir halde göstermişti. Suriye idaresi ve müttefiklerinin bu yaptırımlar önünde nasıl bir yol izleyecekleri merak konusuyken, kimi Arap gazetelerinde Rusya’nın bu yaptırım maddesine kapalıdan göz yumduğu yahut yeteri kadar sesini yükseltmediği üzere tefsirler dikkat çekti.
Suriye’nin içinde bulunduğu ve “Direniş Ekseni” ittifakına yakın medya organlarında bu yaptırımlar önünde Direniş Ekseni ve Rusya’nın geri adım atmasının hiçbir halde kelam konusu dahi olmadığı belirtilirken, birtakım gazetelerde bu yaptırımların Esad’ı birçok bahiste geri adım atmaya mecbur bırakacağı cihetinde tahliller taraf aldı.
Sezar Yasası’nın ağır bir halde vurduğu bir öbür memleket de Lübnan. Ekonomik açıdan büyük bir buhranın içinde olan Lübnan’da, artık de Sezar Kanunu ve memleketteki umumî siyasi hava düşünüldüğünde ülkeyi epey ağır bir sürecin beklediğine dair beklentiler çok çokça.
Arap yerküresinde uzun vadedir gündemin üst sıralarında taraf alan Libya konusunda ise bu hafta Türkiye’den Libya’ya yapılan üst seviye ziyaret öne çıktı. Hafter’e karşı Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne verdiği destekle Libya’da konumunu nispeten güçlendiren Türkiye’nin ilerleyen süreçte tahlil konusunda Tobruk Temsilciler Meclisi Lideri Akile Salih’in masada muhatap olarak alınmasını kabul edebileceği formundaki değerlendirmeler dikkat çekti.
‘BUGÜNE KADARKİ YAPTIRIMLARIN EN AĞIRI’
“Sezar Kanunu, Amerika Birleşik Devletleri hükümetlerinin ekonomik, siyasi, askeri, silah satışı vb. üzere hususlarda yaptırımlar pratiğe başlamasından sonra yerkürede bugüne kadar uygulanan en ağır yaptırım kanunudur. Bu yaptırımların amacı daima, Amerikan siyasetine ve başta İsrail olmak üzere müttefiklerinin siyasetine karşı çıkan rejimler, siyasi oluşumlar, kurumlar ve şahısları zayıflatmaktır.
Sezar Kanunu’nun Suriye’yi etkilemeyeceğini düşünmek saflık olur. Münhasıran de bu yaptırımların Şam’ı destekleyen devletleri de hedeflemesi göz önünde bulundurulursa. Ama Suriye’de taraf olan memleketlerin, içerideki başarısızlığını örtmek için daima olarak bunalımlarını dışarıya taşımaya alışmış zalim Amerikan kovboyunun istediği üzere beyaz bayrağı çekmelerini beklemek de aptallık olur. (Muhammed Harrub/Ürdün El Rai gazetesi)
‘ESAD’I ÇOK SIKINTI GÜNLER BEKLİYOR’
“Suriye’deki savaş bu sefer ekonomik görünümlü ama siyasi sahneyi yine düzenlemeyi hedefleyen yeni bir periyoda girdi. Pekala, Esad ne yapacak? Öncelikleri neler olacak? Masayı zıt yüz edecek rastgele bir kozu var mı? Yoksa bütün sorun artık milletlerarası iradenin elinde mi?
Şayet Cumhurbaşkanı Esad’ın zihninde yolsuzluğun sembollerini devirecek, içeride inancı tekrar oluşturabilecek ve iktisadın yeni yüzler tarafından belirlenebileceği ekonomik, çevre ve siyasi bir devrim temelinde bir uyanış canlanıyorsa, bu bütün müdahalelere verilebilecek en gerçekçi karşılık olur. Başkaca Sezar Kanunu daha gün yüzü göremeden onu gömmek olur. Çünkü ketleri aşmak için sair yol yok. Aksi takdirde fırtına devam edecek.
Önümüzdeki günler Suriye Cumhurbaşkanı için güç olacak. Bu sefer, daha evvelki savaşlarda rakipleri önünde galip geldiği üzere iktisada karşı koyabilecek mi? Evet müttefikler ve Rusya’nın olağan olmayan sessizliğine ne demeli? Yoksa müttefikleri Şam’ı en tehlikeli çatışmadan kurtaracak olan şeyi mi formüle ediyorlar?” (Muhammed Bakr/Rai Al Youm gazetesi)
‘RUSLAR SEZAR YASASI’NA SEVİNDİ Mİ?’
“Sezar Kanunu’nun bu ayın 17’sinde yürürlüğe girmesinden sonra kimilerinin Rusya Devlet Lideri Putin’le, bu kanundan en çok zarar gören taraf olduğu gerekçesiyle dalga geçmeleri epey gülünç bir durum.
Sezar Kanunu’nun esasen Cenevre’de onaylanan 2254 sayılı (BM kararı) kararın uygulanmasına odaklandığını unuttunuz mu? Dikkat edin Rusya Cenevre Anlaşması’nı en çok destekleyenlerdendi. Bununla ilgili hiçbir itirazı olmadı. Artık de Sezar Kanunu bu Cenevre Anlaşması’nın uygulanmasını dayatıyor.
Hiç elbet Ruslar artık Sezar Yasası’nı olumlu buluyor. Zira bu kanun onlara yönelik çıkarılmadı. Unutmamamız gereken Ruslar artık Suriye’den bütün istediklerini aldı. Bu yasanın yürürlüğe girmesinden haftalar evvel Suriye sahillerinde Lübnan’dan daha büyük bir ortamı aldılar. Aslında Ruslar Esad için gelmediler. Onlar başta kendileri ve İsrail’in çıkarlarını korumak için müdahalede bulundular. Artık de Sezar Yasası’nın rejime ve Suriyelilere ne yapacağıyla ilgilenmiyorlar. Tıpkı Amerikalılar ve İsrailliler üzere Suriye’de kendilerinin ve şirketlerinin çıkarlarını koruyacak bir tahlil istiyorlar.” (Faysal el Kasım/Kuds el Arabi gazetesi)
‘ABD TANSIYONUN DOZUNU NEDEN ARTTIRIYOR?’
“Önümüzdeki kasım ayında yapılacak olan Amerikan başkanlık seçimlerini hâlihazırda kesimde cereyan eden gelişmelerden munfasıl düşünmek mümkün değil. Trump, korona virüsü salgınının Amerikan iktisadı üzerindeki tesiri ve George Floyd’un öldürülmesi üzere gelişmeler önünde kendisine puan kazandıracak bir dış kazanıma muhtaçlık duyuyor.
ABD’liler açısından bakıldığında, en kolay kazanım Ortadoğu coğrafyasında İran’ın başını çektiği eksenle bir uzlaşmaya varmak yahut iki taraf arasındaki çekişme meydanları olan Suriye, Irak yahut Lübnan üzere devletlerin birinde bir zafer kazanmaktır. Bu da Washington’un bu çerçevede uyguladığı ağırlığın dozunu arttırmasını beraberinde getirdi.
Kimi muhitlere nazaran, kesimde cereyan eden gelişmeler, Lübnan’a uygulanan ekonomik basınç, buna koşut olarak Hizbullah’ın silahlarının tekrar kelam konusu edilmesi ve gündeme getirilmesi, Suriye’ye yönelik Sezar yaptırımlarının başlaması, ilerleyen devirde tansiyonun daha da artacağı beklentisini oluşturdu. (Mahir El Hatip/Lübnan El Nashra internet gazetesi)
‘NETANYAHU GARP ŞERİA KONUSUNDA ACELECİ’
“Bu yılın başında yüzyılın planının ilan edilmesinden itibaren velev bu planın hazırlık aşamasından beri siyasi çekişme devam ediyor. Üstelik daha da şiddetlendi. Bu siyasi çekişme de, önümüzdeki günlerde bir sonuca varacak üzere. Buradan da görüldüğü üzere hengam problemi bu süreçte Trump için epeyce değerli. Trump’ın Beyaz Saray’dan ayrılma üzere bir ihtimal önünde İsrail ve Netanyahu şu anki süreci (Trump görevdeyken) birtakım kazanımlar elde etmek için bulunmaz tarihi bir fırsat olarak görüyor. Netanyahu bu süreci de, Garp Şeria’nın yüzde 10’unu ilhak etmesi mealine gelen, yerleşimlerle ilgili kanunu tatbike koymak üzere kazanımları almadan geçirmemeyi istiyor.
İsrail Garp Şeria’nın büyük bir kısmını ilhak etme konusundaki memleketler arası itirazlara karşın elini nispeten güçlendirmiş durumda. Bunun önünde yalnızca siyasi bir duruş gayrikâfi kalır. Başkaca diplomatik savaş ve güçlü halk direnişi de gereklidir.” (Recep Ebu Saraya/Filistin el Eyyam gazetesi)
‘ANKARA AKİLE SALİH’E OLUMLU MU YAKLAŞIYOR?’
“Ankara Akile Salih’le masaya oturulmasını kabul edebilir. Zira bu, topun Libya’nın doğusundaki siyasi kesitlerin alanına atılması demek. Bunun sonucunda bu siyasi muhitlerin Hafter’i çekilmenin gerekliliği ve bugün daha ziyade kabul gören Akile Salih’in önünün açılması konusunda ikna edebilme ihtimalini güçlendirmektedir. Burada Ankara’nın tek sorunu istediğini almak için Moskova’yı ikna edebilmekte yatıyor.
Son periyotlarda Rusya’nın ABD’ye yönelik Libya hususundaki olumlu taraftaki açılımı, Britanya, Almanya ve İtalya’nın desteğiyle Rusya-ABD-Türkiye arasında Libya konusunda görüşmelerin başlayacağı tarihin işaret olabilir.” (Samir Salha/El Arabi El Cedid gazetesi)
Gazete Duvar
