Mısır’ın Libya’ya askeri olarak müdahale etme mümkünlüğünün tekrar konuşulmaya başlamasıyla, Arap basınında “Türkiye ve Mısır arasında sıcak bir çatışma çıkar mı” sorusu da tekrar gündeme geldi. Lakin Arap gazetelerinde umumî olarak yan alan tahlillerde sıcak çatışmaya çok fazla ihtimal verilmiyor. Velev Libya’da taraflar arasında Sirte merkezli bir ittifaka varıldığını lisana getiren müellifler oldu.
Lübnan’daki ekonomik gidişat, bu hafta da Arap basının bir farklı değerli gündem başlığıydı. Lübnan gazetelerinde çıkan haberlere nazaran, Lübnan’dan öteki memleketlere göç etmek isteyenlerin sayısında rekor seviyede bir artış var. Bunun nedeni ise devletteki ekonomik çöküşün neden olduğu güvenlik ve gelecek derdi.
Bu hafta Lübnan’da bir öteki tartışma da Maruni Patriği’nin “Lübnan’ın bölgesel çekişmelerde tarafsız kalması gerektiği” ve bu hususta Hizbullah’ı maksat göstermesinden sonra başladı. Patrik Butros el Rahi’nin açıklamaları memleket içindeki Hizbullah zıtları ve destekçileri arasında sert tartışmalar yarattı.
Arap dünyasında bu hafta dikkat cazibeli bir gelişme de şiddetli savaşın uzun vade devam ettiği Yemen’den geldi. Yemen’de Husiler olarak bilinen Ensarullah Hareketi’nin istihbarat yöneticisi Abdullah Yahya El Hakim, Husiler’in Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail’deki stratejik ve hayati amaçlar arasında haber sahibi olduklarını açıkladı. Ensarullah yetkilisinin İsrail ile ilgili bu açıklaması, Rai Al Youm gazetesinde “Ensarullah Hareketi Lübnan Hizbullah’ının yolunda ilerliyor” biçiminde yorumlandı.
‘LİBYA’DA MUAHEDE SAĞLANDI MI?’
“Özellikle de Hafter’in Vatiyye üssü ve Tarhune’den çekilmesinden sonra Libya buhranının külliyen Türkiye ve Mısır’ın denetimine girdiğini söyleyebiliriz. Bu iki devlet Libya’da memleketin doğusu ve batısında karar almada mekanizmasını yönetmeye başladı.
Sirte ve Cufra’da iki güç arasında bir çatışma olacağını düşünmüyorum. Bu husustaki medyada yürütülen algı operasyonları da, Libya buhranına müdahil olan tarafların kendi planlarını Libyalılara kabul ettirmesini hedefliyor.
ABD, Rusya ve öteki devletlerin Sirte kentinin silahlı güçlerden arınmış tarafsız ortam olması üzerinde uzlaştığını ve Hafter’in Cufra’da kalma garantisi karşılığında Sirte’den çekilmeyi kabul edeceğini düşünüyorum.
Bu muahede ayrıyeten petrol üretiminin yine başlamasını ve petrol ortamlarının buraları korumakla hizmetli güvenlik üniteleri tarafından himaye edilmesini de içeriyor.
Itilaf, merkezi Sirte kenti olan ve Libya’nın üç yerini temsil eden yeni bir hükümetin oluşturulmasını da içeriyor.” (Abid El Rakik / Ayn Libya gazetesi)
‘SİSİ LİBYALI AŞİRETLERLE NEDEN GÖRÜŞTÜ?’
“Tobruk Temsilciler Meclisi lideri Akile Salih’in bir beyan yayınlayarak Mısır ordusunu askeri olarak müdahaleye davet etmesinden sonra Mısır basınında Libyalı aşiretler meclisine bağlı aşiret başkanlarının Bingazi’den Kahire’ye gittiği ve burada Abdülfettah Sisi ile görüşme gerçekleştirdiği haberleri nokta aldı.
Laf konusu beyan (Akile Salih’in açıklaması) Mısır ordusunun mümkün Libya müdahalesine bir meşruiyet kazandırmak içinse, bu meclisin yalnızca 35 üyesi kaldı. Bu da salt çoğunluk oluşturmak için yerinde değil. Bunun yanında kimi üyeler, bu hususla ilgili rastgele bir oturum yapılmadığını ve beyanın kendilerine evvelce sunulmadığını belirtti.
Libya’nın doğusundan gelen aşiret önderleriyle görüşmeye ve bu aşiretlerin Mısırlı aşiretler olan tarihi bağlara vurgu yapılmasına gelecek olursak, Tobruk meclisi en azından siyasi bir alt yapıyla devletle kontaklı ve üyeleri demokratik yollarla yapılan seçimle vazifeye geldiği varsayılan bir oluşumdur. Lakin bir devlet liderinin aşiret başkanlarıyla görüşmesi -ki birincisi askeri bir darbeyle iktidara geldi- seçimle iş başına gelen bir meclisle çok da ilgilenmediğini göstermektedir.” (Kuds El Arabi gazetesi / başyazı)
‘LÜBNAN’DA GELECEĞİ DAİR UMUTLAR TÜKENİYOR’
“Diplomatik kulislerden gelen haberlere nazaran, başta Kanada ve Avustralya olmak üzere diğer devletlere göç etmek isteyen ve bunun için yabancı devletlerin Lübnan’daki misyonlarına müracaatta bulunan Lübnanlı ailelerin sayısı rekor seviyeye ulaştı. Görünen o ki, memleketteki ekonomik çöküşten ötürü oluşan bu durumda (göç etmek isteyen) Hristiyan ailelerin sayısı daha fazla. Bunda en tesirli neden ise geleceği dair umutların külliyen kaybolması. Tahminen de bu yüzden Vatikan da harekete geçti ve bu bahisteki derin kaygılarını lisana getirdi.
Lübnanlılar’ın mevcut ekonomik koşullarına ek olarak memlekete yönelik ağırlık savaşlarının da devam etmesi, güvenlik konusunda da kaygıları daha da arttırmaktadır. Devletin istatistiklerine nazaran 2019 Ocak ve 2020 Mayıs arasındaki meskenlere yönelik hırsızlık vakalarındaki artış yüzde 22’ye, otomobil hırsızlığındaki artış nispeti ise yüzde 58’e ulaştı.
En kıymetlisi ve tehlikelisi ise insan öldürme vakalarındaki yüzde 124’lük artış nispeti.” (Coni Münir / Lübnan El Joumhuria gazetesi)
‘LÜBNANLILAR ÜÇ SAVAŞ BİRDEN VERİYOR’
“Lübnanlılar bu gün varoluşsal açıdan çok şiddetli üç savaş veriyor. Birincisi çok şiddetli ekonomik bir savaş ve bu savaş, merkez bankası ile mahallî bankalar ve bunlardan çıkar sağlayan siyasi tabaka arasında dönüyor. Bu savaşın bir vesair tarafı da bu kısımlarla yakınlaşmayı reddeden ve mevcut Hassan Diyab hükümetinin sunduğu kurtarma planını destekleyen Dünya Bankası’dır.
2. savaşın da şiddet raddesi açısından birincisinden geri kalır yanı yok. Bu savaş Hizbullah ve İran’ın desteklediği Lübnanlı müttefiklerinin temsil ettiği direniş ekseni ile Amerika Birleşik Devletleri ve onun içerideki müttefikleri arasında dönüyor. ABD ve müttefikleri memleketteki durumu fırsat bilip Hizbullah’ı bucağa sıkıştırıp bütün bunalımı ona yüklemeye ve onu bertaraf etmeye çalışıyor.
Üçüncü savaşı ise Maruni Patriği Butros El Rahi Lübnan’ın tarafsız kalması gerektiği tarafındaki davetiyle başlattı. Bu da devletteki farklı siyasi bölümler arasında Lübnan’ın kimliği konusunda derin tartışmalara neden oldu. Bir kesim Lübnan’ın Hizbullah’ın sayesinde İsrail’e karşı direnişçi kimliğini savunurken, bir kesim Lübnan’ın bölgesel çekişmelerde tarafsız kalması gerektiği görüşünde.” (Randa Haydar / El Arabi El Cedid gazetesi)
‘HUSİ ENSARULLAH HAREKETİ HİZBULLAH’IN YOLUNDA’
“Husi Ensarullah hareketinin istihbarat yöneticisi Abdullah Yahya El Hakim, Ensarullah hareketinin elinde Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve işgal altındaki Filistin’de kıymetli amaçlara ilişkin haberler olduğunu açıkladı.
Bu açıklamanın gerinin Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun sözcüsü, savunma sistemlerinin dört füze ve ve 6 tane kişisiz hava uçağını engellediğini belirtti lakin, mekanla ilgili rastgele bir detay vermedi.
Yahya El Hakim’in Suudi Arabistan’ın derinliklerinin amaç alınmasıyla ilgili açıklaması birinci değil. Yeni olan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tel Aviv’deki gayelerle ilgili olan kısmıydı. Acep bu hususta savaşın sahasının işgal altındaki Filistin’e genişletilmesi biçiminde yeni bir stratejiyle mi karşı karşıyayız? 2. olarak sanki Ensarullah Hareketi Tel Aviv’i amaç alabilecek füzelere sahip mi? Yoksa bu açıklamalar yalnızca ruhsal savaşla mı ilgili?
Ensarullah hareketi, Lübnan Hizbullah’ının yolunda ilerliyor. Umumi olarak da verdiği kelamları tutuyor. Daha evvel Arabistan’da Riyad, Cidde, El Hamis, Bakik’i füzelerle vuracağını açıklamıştı ve bunu fiiliyata döktü.” (Rai Al Youm Gazetesi / başyazı)
Gazete Duvar
