Amerika Birleşik Devletleri’ndeki başkanlık seçimleri tartışmaları Arap dünyasının birinci gündem hususu olmaya devam ediyor. Resmi olmayan sonuçlara nazaran lider seçilen Joe Biden’ın Ortadoğu’ya yönelik nasıl bir siyaset izleyeceği merak konusu.
Birçok müellif ve yorumcu Trump’ın gidişiyle ABD’nin Ortadoğu siyasetinde önemli bir değişimin olmayacağını savunurken, birtakım gazetelerde Biden’ın Ortadoğu konusunda başta Türkiye’ye yönelik siyasetinin farklı olacağı yorumları yer aldı.
Londra merkezli ve Birleşik Arap Emirlikleri gazetesi El Arab, Biden’ın Amerikan başkanlık seçimlerini kazanmasıyla ilgili olarak, “Erdoğan Washington’daki en değerli müttefikini kaybetti” yorumunu yaptı. Rai Al Youm gazetesi başyazarı ünlü gazeteci Abdulbari Atvan ise, Türkiye’den Biden’e tebrik bildirisinin geç gittiğine işaret etti.
El Arabi el Cedid gazetesi müellifi Beşir El Bekir ise Amerikan seçimlerinin Arap dünyasını ikiye böldüğü yorumunu yaparken kimi müellifler da, Arap dünyasındaki sevincin Biden’ın kazanmasından değil Trump’ın gidişinden kaynaklandığını belirtti.
Arap milliyetçisi çizgisinde yayın yapan Ürdün El Majd gazetesi müellifi Mustafa Yusuf Elledavi, Trump’ın gidişinin bilhassa de bölgede bir domino tesiri yaratacağını savunduğu yazısında, Trump’tan sonra gidecek birinci kişinin İsrail Başbakanı Bünyamin Netenyahu olacağını yazdı.
‘ARAP DÜNYASI ABD SEÇİMLERİNDE İKİYE BÖLÜNDÜ’
“Araplar son ABD seçimlerini en çok takip eden ve ilgilenen kesim oldu. Bu bağlamda ikiye ayrıldılar. Bir kısmı Donald Trump’ı desteklerken, oburu rakibi Joe Biden’ı destekledi. Bilindiği üzere bu bir duygusal oyundan kaynaklanmıyor, tersine siyasi hesaplarla ilgili. Arap dünyasındaki haritaya bir göz attığımızda, büyük bir kısmı Amerikan seçimlerinde bir tavır aldı. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Mısır aleni bir formda Trump’ı destekledi. Lakin öteki kimi devletler Trump’ın bir devir daha başkanlığı kazanmamasını ümit etti. Filistin, Suriye ve Lübnan örneklerinde olduğu üzere. Yeniden net bir tavır takınmayan yahut açıklamayan ülkeler de oldu. Irak, Cezayir, Fas, Tunus, Kuveyt ve Ürdün üzere.
Trump’ı destekleyen ve ona muhalif olan kesitler ortasındaki bu bölünme keyfi bir durumdan ötürü değil. Tersine muhakkak münasebetler üzerine kurulmuş. Bu, sıkıntılı bir liderin dört yılının özetiyle ilgili. Bu dört yılın hasadı birtakım ülkeler için verimli oldu. Başta Suudi Arabistan, BAE ve Mısır için. Fakat birtakım ülkeler içinse tam bir yıkımdı. Başta Filistin için.
Birebir halde Trump, Suudi Arabistan’da içeride yaşanan darbenin desteklenmesinde rol oynadı. Bu da içeride ve bölgede kimi değişiklikleri beraberinde getirdi. Yeniden Trump sessiz kalmasaydı, Mısır Devlet Lideri Sisi, muhalefet üzerinde bu kadar baskıyı uygulamaya yürek edemezdi. (Beşir el Bekir / El Arabi El Cedid gazetesi)
Karikatür İmad Haccac, El Arabi El Cedid gazetesi
‘ARAP DÜNYASI TRUMP’IN GİDİŞİNE NEDEN SEVİNDİ?’
“Kim Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni lideri Joe Biden’ın Filistin’i özgürleştireceğini yahut Cemal Kaşıkçı’yı tekrar hayata döndüreceğini ya da Ortadoğu bölgesini değiştireceğini bekliyorsa mutlaka çok iyimser ve hayal görüyordur. O da Beyaz Saray’da oturan öteki liderler üzere biri. Lakin öbür yandan Araplar, ABD seçim sonuçlarına sevinmekte haklılar. Yalnızca Trump’ın gidişine sevinmek, Biden’ın kazanmasına değil.
ABD’de olan, Biden’ın kazanması ve Trump’ın olumsuz devrini sona erdirdi. Arap dünyasında Trump’ın gidişine dair sevinç hali de, bölgedeki tiranlık ve diktatörlüklerle ittifak kuran Trump’ın düşmesinden kaynaklanıyor. (Muhammed Ayeş/Kuds El Arabi gazetesi)
‘ERDOĞAN WASHINGTON’DAKİ EN ÂLÂ MÜTTEFİKİNİ KAYBETTİ’
“Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Amerikan seçimlerinde demokrat aday Joe Biden’ın kazanmasıyla Washington’daki en iyi müttefikini kaybetmiş oldu. Türkiye böylelikle kendisine ağır bir düşmanlık besleyen Amerikan Kongresi ve birtakım kurumlar karşısında savunmasız kalacak. Uzmanlara nazaran Biden periyodunda iki ülke alakaları bozulmalar yaşayabilir. Bu da dolar karşısında gitgide paha kaybeden Türk Lirası üzerinde daha fazla baskı yaratabilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Biden’ı geç tebrik etmesi, NATO’daki iki müttefik ortasındaki bağların geleceğine dair tasaları yansıtmaktadır. Çünkü uzmanlar da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Donald Trump’ın gidişiyle ilgili korkularını yerinde buluyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı büyük bir ihtimal Joe Biden devrinde, “dostu” Trump periyodunda olduğu üzere bir telefonla ABD liderinin kararlarına tesir edemeyecek.” (Londra merkezli El Arab gazetesi)
‘EN BÜYÜK KAYBEDEN TÜRKİYE Mİ OLACAK?’
“Amerikan başkanlık seçimlerinde Demokrat aday Joe Biden’ın ülke genelinde seçmenlerin birinci tercihi olmasına karşın tartışmalar hâlâ çözülmüş değil. İzlediği dış siyasetle dünyada daha evvel görülmemiş bozulmalara neden olan Donald Trump’ın bahtı ise büsbütün azalmış durumda. Bundan sonra ortada, ABD’nin Ortadoğu’daki dış siyaseti nasıl ve Türkiye üzere müttefiklerin rolü ne olacak sorusu belirdi.
O denli görünüyor ki, Biden’ın Amerikan lideri olması durumunda bunun en büyük kaybedeni Türkiye’dir. Beyaz Saray’da Trump’ın aldığı kararlar ve ittifak alakalarının müsaadeden gidecek yetkililer olmasına karşın, kimi konulara da hudut koyulacaktır. Bilindiği üzere Türkiye ABD’nin Ortadoğu siyasetinde değerli bir halkadır. Lakin Ankara kendi hacmini aşan bir alan açtı. Ne var ki Trump devrindeki ivme de kalmayacak.” (Suriye arabitoday.com haber sitesi)
‘TRUMP’IN GİDİŞİ DOMİNO TESİRİ YARATACAK’
“Ayakları yıkılmış ve direkleri çökmüş çadırın altında saklananlar da dağılacak. Açıkça söylemek gerekirse birinci düşen İsrail hükümetinin Başbakanı Bünyamin Netenyahu olacak. O denli ki Netenyahu, bu durumu kabul etmemekte ve beklenmesi gerektiğinde ısrar ediyor. Daima dua edip müttefikini kurtaracak bir mucize ve hayatı olağan seyrine çevirecek bir sürpriz bekliyor. Çünkü daima ondan yana tavır takındı ve ona dayandı. Onunla büyük umutlar inşa etti ve değerli projelerini ona dayandırdı. Fakat Trump gitti ve onu fırtınayla karşı karşıya bıraktı.
Netenyahu bu mevzuda yalnız kalmayacak ve bu bahtı tek başına yaşamayacak. Beraberinde onunla müttefik arkadaşlarını da alacak. Trump’ın onun yanına sopayla getirttiği ve onları garantiye almadan bırakıp gittiği bölümleri de. Bunlar, Trump’ın düşüşüyle zulmettikleri halkın karşısında yetim ve öksüz kaldılar.” (Mustafa Yusuf El Ledavi/Ürdün El Majd gazetesi)
‘ABD’NİN SURİYE SİYASETİ DEĞİŞMEYECEK’
“Amerika Birleşik Devletleri’nin Suriyeli kimi şahsiyetler ve oluşumlara yönelik ambargosunun bir sonraki adımı haftalar öncesinden hazırdı. Washington’da bu evraktan sorumlu olanlar, bu yeni adımları ilan etmeyi başkanlık seçimlerinden sonraya ertelediler. Bunu yaparken onlar açısından maksat, ABD’nin Suriye siyasetinin idare değişikliğine bağlı olmadığını ve ülkedeki iki parti ortasında (Demokratlar ve Cumhuriyetçiler) bu hususta bir görüş birliği olduğunu göstermek. Pekala, bu nitekim yanlışsız mu?
ABD’nin Suriye’deki amaçları ne? Washington’a nazaran üç amacı gerçekleştirmek için sahip olduğu araçları kullanmak istiyor. Bu üç gaye; IŞİD’in yenilmesi, Suriye’deki İran güçlerinin oradan çıkarılması, 2254 sayılı BM kararı uyarınca bir siyasi tahlile ulaşmak.
Biden idaresi bu üç gaye konusunda farklı tavır takınmayacak. Fakat genel kestirimler önceliklerin değişeceği üzerine.” (Suudi Şark’ül Evsat gazetesi)
Gazete Duvar
