Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Âlâ Niyet Elçisi olan ABD’li oyuncu Angelina Jolie, müellif Elif Şafak’la Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi hakkında bir söyleşi yaptı. Jolie, TIME mecmuasında yayımlanan söyleşide Şafak’a, iktidarın İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının nasıl bir bildiri verdiğini yorumlamasını istedi.
JOLIE: TÜRKİYE BU MUTABAKATIN BAŞINI ÇEKMİŞTİ
Angelina Jolie söyleşinin girişinde şu sözleri kullandı:
“Türkiye vatandaşları, hükümetlerinin bayana yönelik şiddeti ve aile içi şiddeti engelleyen Avrupa mutabakatından, yani İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını protesto etmek için sokaklara döküldü. İsminden de anlaşıldığı üzere Türkiye, 10 yıl evvel imzalandığında bu insan hakları mutabakatının başını çekmişti. Muahede hükümetlerin, aile içi şiddet, evliliklerde cinsel hücum ve bayanların sünnet edilmesi dahil, bayan ve kız çocuklara yönelik şiddete karşı yasalar çıkarmasını ve bunları kovuşturmasını gerektiriyor.
Türkiye hükümeti, mutabakatın ‘eşcinselliği normalleştirmek’ ve Türk aile bedellerinin altını oymak için kullanıldığını savundu. Bu kararı eleştirenler bunun, hükümetin bayanlar ve azınlıklar kıymetine muhafazakâr müttefiklerinin gözündeki durumunu iyileştirme teşebbüsü olduğunu söylüyor.
Türkiye doğumlu romancı ve düşünür Elif Şafak’la, bu krize dair görüşlerini konuştum. O ve ben, pandeminin başlarında mülteci mevzularına dair ortak bir ilgiyle yakınlaşıp, birinci defa geçen yıl konuşmaya başladık. Bu son haber nedeniyle onunla temas kurduö. Türkiye’nin kararının bilakis çevrilmesi için gayret eden erkek ve bayanlar hakkında, bu durumun global çaptaki bayan hakları açısından ne manaya geldiği hakkında konuştuk.”
‘KADINLARIN KORUNMAYA EN ÇOK GEREKSİNİM DUYDUĞU BİR DEVİRDE YAPILIYOR’
Jolie’nin Şafak’a birinci olarak, ‘hükümetin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının Türkiye’de bayan hakları açısından ne manaya geldiğini’ sordu. “Bunun, bayanlar, çocuklar ve LGBTQ toplumu için felaket içeren sonuçları olacak kıymetli bir gerileme olduğunu düşünüyorum” diyen Şafak, “İstanbul Kontratı, şiddete karşı savunmasız olan herkesi korumak ismine elimizde bulunan en ilerlemeci milletlerarası anlaşma” sözlerini kullandı. Kontratın içeriğinden kelam eden Şafak, “Türkiye bu muahedeyi imzalayan ve onaylayan birinci ülkeydi lakin artık terk ediyor. Bu benim kalbimi kırıyor, zira bayan cinayetlerinin arttığı bir devirde yaşanıyor” dedi. Şafak, “Kadınların müdafaaya en çok gereksinimi olduğu bir devirde, hükümet tam aykırısını yapıyor” diye konuştu.
‘KADINLARA HAYATLARININ DEĞERLİ OLMADIĞI SÖYLENİYOR’
Angelina Jolie’nin ikincisi sorusu, “Bu durum, kendi meskenlerinde şiddete maruz kalan genç bir bayana ne bildiri gönderiyor?” oldu. Kararın ‘çifte bir mesaj’ taşıdığını söyleyen Şafak, “Kadınlara hayatlarının kıymetli olmadığını söylüyorsunuz. Ve şiddete yönelenlere de, kabahatlerinin yasallaştığını söylüyorsunuz. Şiddet hatalılarını cesaretlendiriyor” dedi.
JOLIE, ‘AİLE DEĞERLERİ’ ARGÜMANINI DA SORDU
Jolie, “Kadın haklarındaki gerilemeler, bundan sorumlu olanlar tarafından çoklukla aile bedellerinin savunulması olarak legalleştiriliyor. Güya şiddetin kapalı kapılar arkasında kalması daha iyiymiş üzere. Buna cevabınız nedir?” diye sorunca, Elif Şafak şu karşılığı verdi: “Birisi yaralandığında, istismara maruz kaldığında, bu özel bir sorun değildir. Dört duvar ortasında kalamaz. Bu sessizlik duvarlarını kırmalıyız. Kimse istismarın ve şiddetin yaşandığı bir konutta keyifli olamaz. Ve birçok ülkede, güya mağdura bir iyilik yapıyorlarmış üzere, tecavüz suçlularına mağdurla evlenmeyi kabul etmeleri halinde verilecek cezaları hafifleten son derece sıkıntılı yasalar var.”
FATMA ALTINMAKAS’I ANLATTI
Elif Şafak, bir örnek vermesini isteyen Jolie’ye, Fatma Altınmakas’ın kıssasını anlattı. “Genç bir Kürt bayan eşinin erkek kardeşinin tecavüzüne uğradı. Mertti, bu hususta sessiz kalmayı reddetti” diyen Şafak, şöyle devam etti: “Saldırganı mahkemeye vermek istedi fakat mahkemede ona Kürtçe tercüman verilmedi. Kendi kıssasını anlatamadı. Sonra kocası onu, ailenin onuruna ziyan verdiği gerekçesiyle öldürdü. Bu yaşananlar, azınlık mensubu, engelli, trans, yerli bayanların maruz kaldığı, birbiriyle kesişen baskı katmanları hakkında çok şey anlatıyor. Bütün sistem suçluları kayırıyor ve tekrar tekrar kurbanları cezalandırıyor.”
Jolie, Fatma Altınmakas hakkında “Bu çok fecî ve şu an yaşanıyor” derken, Elif Şafak da pandeminin tüm dünyada bayana karşı şiddeti artırdığına dikkat çekti. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
