Anayasa Duruşması (AYM) Lideri Zühtü Arslan, duruşmanın söz ve protesto özgürlüğü istikametinde verdiği kararları eleştirerek kendisine müdafaa polislerini misyondan alma imasıyla ‘Bisikletinle işe git gel bakalım’ diyen İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya cevap verdi. Arslan, “Sağlıklı bir tenkit, okumayı ve okunanı gerçek anlamayı gerektirmektedir. Aksi takdirde kararda söylenmeyenler, söylenmiş üzere gösterilebilmektedir” dedi.
AYM’ye kişisel müracaat hakkının kabulünün sekizinci yıl dönümü nedeniyle bugün düzenlenen “İnternet Çağında Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması” başlıklı sempozyuma Arslan kayınpederi Derviş Tarakçı’nın vefatı nedeniyle katılamadı. Cenaze için Kahramanmaraş’a giden Arslan’ın hazırladığı konuşmayı ise Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan okudu. Konuşmadan öne çıkan başlıklar şöyle:
ÖNÜMÜZDE 42 BİN BELGE VAR: Yargı kararları, bilhassa AYM kararları kutsal metinler değildir. Eleştirilebilir, dahası eleştirilmelidir. Tenkidin eleştirilenler bakımından tesirli ve yararlı olabilmesi büyük ölçüde kullanılan üslûba bağlıdır. Yargı kararından çok kararı verenlere odaklanan ve tenkit ötesine geçen tabirlerin yarar getirmeyeceği, çünkü eleştiriyi mecrasından uzaklaştıracağı açıktır. AYM, her geçen gün artan iş yüküne ve tüm aksiliklere karşın ferdî müracaatın tesirli bir hak arama yolu olarak kullanılmasını sağlamıştır. 23 Eylül 2012 tarihinden bugüne duruşmaya yaklaşık 285 bin müracaat yapılmış, bunun 243 bin kadarı sonuçlandırılmıştır. Öteki bir sözle kişisel müracaatın başladığı tarihten bu yana yapılan müracaatların yüzde 85,5’i karara bağlanmıştır. Şu anda AYM’nin önünde 42 bin civarında müracaat bulunmaktadır. Duruşmamız incelediği müracaatlarda 10 binden fazla ihlal kararı vermiştir. İhlal kararlarının temel hak ve özgürlüklere dağılımına bakıldığında birinci üç sırada yüzde 54 ile adil yargılanma hakkı, yüzde 26,7 ile mülkiyet hakkı ve yüzde 5,7 ile söz özgürlüğü olduğunu görüyoruz.
KATILMASAK DA KATLANMALIYIZ: (Cemil Meriç’in niyet özgürlüğü ile ilgili “En berbat yanımız müsamahakâr olamayışımız” kelamını hatırlatarak) Hakikaten de söz edilene katılmak zorunda değiliz, lakin katlanmak zorundayız. Söyleneni beğenilen bulmayabiliriz; lakin söyleyeni beğenilen görmek ve cömertçe tahammül göstermek durumundayız. Söz özgürlüğünün alanı geniştir. Bilhassa bu özgürlükte temel olan özgürlük, istisna olan sınırlamadır. Bu bağlamda, kural olarak, şiddet ve terörü teşvik, nefret söylemi, tehdit ve hakaret dışında her türlü sözün hukuk sistemince korunması gerekir. Terörle uğraş tarihinde demokratik devletlerin vakit zaman düştükleri bir tuzak vardır. Bazen hukuku bir kenara bırakarak ya da bir müddet askıya alarak gayret etme zorunluluğundan bahsedilir. Aslında bu tam da teröristlerin istediği şeydir. Hukuku ayak bağı olarak gören bir anlayış ve uygulamanın, verilen haklı çabaya gölge düşürebileceği ve uzun vadede ağır maliyetlere yol açabileceği bilinmektedir.
SAĞLIKLI OKUMA GEREKİR: Yargı kararları, bilhassa AYM kararları kutsal metinler değildir. Eleştirilebilir, dahası eleştirilmelidir. Bundan en fazla kurumsal olarak kararları eleştirilen yargı kurumu faydalanır. Bununla birlikte yargı kararlarına yönelik tenkitlerin yararlı olabilmesi için minimum iki konunun değerli olduğunu düşünüyorum. Birincisi rastgele bir metni eleştirmek için öncelikle onu okuyup anlamak gerekir. Bu yargı kararları için de geçerlidir. Daha kararın münasebeti bile yayımlanmadan büsbütün varsayımlar üzerinden yapılan yahut yayımlandıktan sonra okunmadan yöneltilen tenkitler kamuoyunu yanlış bilgilendirme ve yönlendirme sonucunu doğurmaktadır. Kararlara yönelik birtakım tenkitlerden görüyoruz ki, kararlarımız okunmadan, bazen de okunduğu halde gereğince anlaşılmadan eleştirilmektedir. Halbuki sağlıklı bir tenkit, okumayı ve okunanı gerçek anlamayı gerektirmektedir. Aksi takdirde kararda söylenmeyenler, söylenmiş üzere gösterilebilmektedir. İkinci olarak tenkidin eleştirilenler bakımından tesirli ve yararlı olabilmesi büyük ölçüde kullanılan üslûba bağlıdır. Birden fazla sefer ‘nasıl’ söylediğiniz, ‘ne’ söylediğinizin önüne geçer. Hiç elbet üslûp ya da tabir stili da tabir özgürlüğünün teminatı altındadır. Elbette herkes dilediği üslûbu tercih etmekte özgürdür. Fakat yargı kararından fazla kararı verenlere odaklanan ve tenkit ötesine geçen sözlerin yarar getirmeyeceği, çünkü eleştiriyi mecrasından uzaklaştıracağı açıktır.
KULLANDIĞIMIZ LISAN KİŞİLİĞİMİZİ YANSITIR: Esasen kullandığımız lisan kimliğimizi ve kişiliğimizi yansıtır. Söze ve usulüne yönelik tüm bu söylenenlerin internet ortamında yapılan açıklamalar, paylaşımlar ve kullanılan lisan bakımından öncelikle ve bilhassa geçerli olduğunu da vurgulamak isterim. Sonuç olarak AYM Anayasa’nın ve kanunların kendisine verdiği misyon ve yetkiler kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel hak ve özgürlükleri teminata alan demokratik hukuk devleti niteliğini müdafaaya çalışıyor. Misyonunu en iyi biçimde yerine getirmek için de gayret gösteriyor. Bu vesileyle buradan kamuoyuna bir davette bulunmak istiyorum. AYM’ye katkı yapmak istiyorsanız, lütfen kararlarımızı eleştirin. Tenkitleri sahiden dikkate alıyor ve kıymetlendiriyoruz. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
