“ (…) Öç almaktır yegane tasam / sıra gelse savaş meydanına uğrasam / bir günde bin gavur başı doğrasam / bu kin benden vallahi de gidemez. / Otuz bininin taşla ezsem başını / On bininin pensle söksem dişini / yüz binin çaya döksem leşini / Bu kin benden vallahi de gidemez. / Bin gavur kellesi bir kin ödemez (…)”
Elimizde duran ‘Kin’ ismindeki Fikret Kürşad imzalı bu şiir, Ergenekon yayınlarından çıkmış ‘Kıbrıs Türk Ulusal Şiirler Antolojisi’ içerisinde bulunuyor. Bırakın içindeki vahşet sahnelerini, sanatsal açıdan da inanılmaz derecede vasat olan dizeler, türlü azap ve katliam betimlemeleriyle devam ediyor. Bugün yalnızca ‘gavur’ olduğu için başını taşla ezmek isteyen birini rahatça faşist olarak tanımlayabiliriz. -Hoş, ekranlar eli kanlı katillerin kendilerini aklama sahnesine dönerken bu bile pek kolay olmayabilir.-
Natürel ki böylesi bir ‘eserin’ vahşetini tehşir etmek epey temel bir insanlık vazifesidir. Ancak asıl meziyet, kuvvetli vakitlerde, kapalı şovenizmi teşhir edebilmek ve ona karşı cephe alabilmektir. Kıbrıs’ın ya da Ege Denizi’nin rastgele bir yakasına baktığımızda şovenistler kadar, gerçek bir barışı cesurca savunanları da buluruz. Hakikaten bu şiir yazılırken Kostas Kleanthus şu dizeleri kaleme alıyordu:
“Yağmurun altında ya da kızgın güneşte terleyerek / çalışırken tarlalarda, üzüm bağlarında / tıpkı ekmek somununu paylaşırdık / bu küçük iş yerinde. / Orada üzünçler ve acılar yok oldu / ve düşlerimiz – hoş ve tıpkı / uzak seyahatlere çıkan / dostluk kayıkları üzere. / Bütün dünyanın barış müzikleriyle çınlayacağı / ve yeryüzünün bütün insanlarının / kardeş olacağı günü düşlerken / unuttuk birbirimizi!” [Türkçesi: Sevinç Yaşın]
Ya da Mehmet Yaşın şöyle yazıyordu: “ (…) Temmuzun üzerine yürüdü hücumbotlar / yürüdü, / tanklar / toplar / öldürdüler onu / güneş / kıyıboylarında çürüyen mavi bir ceset oldu. / Artık, / kara sıcakta / soyuta varan bir serap / ölgün ışıklarıyla o / artık, / yuvarlanıyor / ölmeye varan / kolsuz bacaksız duruşlarıyla o / (…) / Bir ömür / dikilsin zirvemize / su katılmamış sıcağıyla / temmuzun öylesi gerek buraya / kimse karışmasın bu sevdaya / memnunuz ya burada / temmuz / çember çevrilsin sokaklarda / dondurma yiyen çocuklarla / kendi halimize bırakın bizi / bırakın güneşin altında ikimizi.”
Üstteki metinlerin cüreti, vakit içinde eskiyen gündemlerle birlikte küçümsenebilir. Ama bu dizelerin, her iki yakada dehşetli bir şovenizm dalgası altında yazıldığını hatırlarsak, daha farklı bir yere koyabiliriz. İki komünist, Derviş Ali Kavazoğlu ve Kostas Mişaulis, tam da bu yüzden birebir otomobilde barış ve birlikte hayatı Kıbrıslı Türklere anlatmak üzere Larnaka’ya giderken TMT tarafından vurulmuş ve kanları birbirlerine karışmamış mıydı?
Daha da gerilere gidelim. 1921 yılında İzmir’de, “Kardeşime kurşun sıkmam” dedikleri için Yunan Krallığı’nca İnciraltı’nda kurşuna dizilen 200 komünist Yunan askere ne demeli? Bu tarihten iki yıl sonra, 1923’te 1 Mayıs için Türkiye Emekçi ve Çiftçi Sosyalist Fıkrası’nın (TİÇSF) ‘Türkiye Komünistleri’ imzasıyla hazırladığı bildiriyi basan ve dağıtan, bu yüzden de birlikte tutuklanan Vanlı Kazım Kip ve Rum İstavridis’i de hatırlamak gerekmiyor mu? Üstelik ‘ameleyi azim ve şiddetle komünizm çabasına sevk ve tahrik’ hatasıyla haklarında Hıyanet-i Vataniye Kanunu işletilmiştir. Her ikisi de epeyce taze bir savaşın dumanı tüterken, kendilerini birleştiren yeni bir dünya hayaliyle birebir nezarethaneyi paylaşır.
Mazimiz, birlikte ödediğimiz bedellerle de bizi bize bağlıyor. Anlayacağınız ortak müziklerden, yemeklerden ya da latifelerden çok daha fazla, çok daha güçlü bir geçmişimiz var. “Aslında kardeşiz, fakat kimi tatsızlıklar olmuş işte geçmişte” demek, mümkün bir ‘tatsızlık’ anında tekrar gibisi refleksleri vermeye aday olmaktır. Lakin o ‘tatsızlıkların’ gerçek sorumlularını, tam olarak o esnada ifşa edebilirsek şayet; geçersiz, romantik ‘kardeşlik’ masallarına karşı da net bir çizgi çekmiş oluruz.
Kaynaklar ve daha ayrıntılı bilgilerin yer aldığı adresler
1- Devrimci Savaşımda Sanat Emeği, Sayı: 15 (1979)
2- Emek Tarihi Yazıları, Hamit Fazilet (Sel Yayıncılık)
https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya-forum/2017/07/29/nazilere-kafa-tutan-erzurumlu-yunan-komunist-vafiadis/
https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya-forum/2018/02/17/yunanistanda-hala-fisildanan-isim-aris/
https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya-forum/2019/06/16/pontuslu-komunist-belediye-baskani-parcalidis/
Gazete Duvar
