ANKARA -Türk Tabipleri Birliği (TTB), korona virüsünün Türkiye’de görüldüğü birinci tarihin üzerinden geçen on ayın akabinde hazırladığı, “Covid-19 Pandemisi 10. Ay Değerlendirmesi” raporuna ait online toplantı gerçekleştirdi.
Eğitimde yaşanan eşitsizlikler, pandemi ve bayan, acil servislerde Covid-19, birinci basamak esirgeyici sıhhat hizmetlerinin durumu ve aşılama başlıklarının olduğu rapora ait toplantıya TTB Merkez Kurul üyeleri ve TTB Covid-19 İzleme Şurası üyesi doktorlar katıldı.
‘SÜREÇ ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE DURAKLAMAYA HATTA GERİLEMEYE YOL AÇIYOR’
TTB’nin hazırladığı rapora ait sunum gerçekleştiren TTB Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur Fincancı, pandemi devrinde milyonlarca öğrencinin eğitimden uzak kaldığını, buna yönelik adım atılması gerektiğini belirterek, “Milli Eğitim Bakanlığı eğitime erişimle ilgili yalnızca tıklama sayısını verdi. Dataları yeniden paylaşmadılar. Elektrik Mühendisleri Odası’nın datalarına nazaran ne yazık ki çocukların yarısından fazlasının internet erişimi yok. Bu yasaklarla çocukları konutlara kapattık ve çok önemli sıhhat sıkıntılarıyla karşılaşacaklarına dair datalar var. Bu süreç çocukların gelişiminde duraklamaya hatta gerilemeye yol açıyor. Biliyoruz ki okul sırf ders görülen bir yer değil. Eğitimin yeni öğretmen istihdamıyla, fizikî aralığa uygun dersliklerle, fiyatsız maske ve hijyen şartlarıyla devamlılığı sağlanabilirdi. Hala sağlanabilir” dedi.
‘120 MİLYON DOZ AŞI GEREKİYOR’
Pandemi periyodunda bayanların önemli problemler yaşadığını, başta üreme sıhhati açısından olmak üzere sıhhat hizmetlerine erişimde sorun yaşadığını belirten Fincancı’nın akabinde Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak, aşı çalışmalarına ait bağışıklama konusunda sunum gerçekleştirdi.
Aşı bağışıklamanın değerli olduğunu ancak kâfi olmayacağını tabir eden Eskiocak, mevcut halk sıhhati tedbirlerinin sıkılaştırılarak devam etmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’ye gelen korona virüsü aşı sayısının 3 milyon olduğunun söz edildiğini, 50 milyon dozluk mutabakatın kâfi olmadığını belirten Eskiocak, “Gereksinim 120 milyon doz civarında. Salgınla baş edebilmek için bu tedarikin sürmesi ve aksamaması gerekiyor” dedi.
‘SAĞLIK ÇALIŞANLARININ COVID AŞILARI KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMESİ GEREKİYOR’
DSÖ’nün metoduna nazaran onayladığı iyi üretim şartlarıyla üretilen aşıların inançlı olduğunu, Türkiye’de bağışıklama hizmetlerinde yaşanan eşitsizliklerin giderilmesi gerektiğini belirten Eskiocak, aşılama sürecine dair tekliflerini ise şu sözlerle sıraladı:
MAHALLÎ İSTİŞARE ŞURALARI OLUŞTURULMALI: Planlama ve uyumda, bağışıklama ve müracaat şurası sürece katılmalıdır. Lokal istişare konseyleri oluşturulmalıdır. Aşı sağlamada inanç inşa edilmeli, aşılamada gaye kümelerin temsilcilerini meslek örgütlerinin bilgilendirilmesini sağlanmalıdır. Tedarikte aksama olmayacağına dair itimat sağlayın, mevzuatla ilgili açıklarınızı kapatın. Sürecin idaresinde bilgileri, delilleri kamuoyuyla paylaşın.
KAMU YÖNETİCİLERİNE TEKLİFLER: Kamu yöneticileri inançlı yaşama ve çalışma ortamı sağlama konusunda sorumlulukları olduğunu bilmeleri gerekiyor. Enfeksiyon zincirini kırmak için toplumsal devlet unsurları çerçevesinde toplumun en kırılgan bölümlerinin desteklenmesi, herkese fiyatsız aşı gerekiyor. Sıhhat çalışanlarının Covid-19 aşıları konusunda bilgilendirilmesi, savunuculuk kapasitesinin geliştirilmesi gerekiyor.
SIHHAT ÇALIŞANLARINA TEKLİFLER: Enfeksiyondan korunma tedbirlerine eksiksiz uymaları, bağışıklamanın tesirli bir biçimde yürütülmesi için bilgilendirme ve savunuculuk yapmaları kıymet taşıyor. Halkımız için tekliflerimiz. Onaylanmış aşıların inançta olduğu ve aşılanmalarının gerektiğini bizden duymuş olsunlar. Aşılamanın salgını durdurmaya yetmeyeceğini, maske, siperlik kullanımı, fizikî aralığa uyma üzere tedbirlere devam etmeleri gerekiyor.
MEDYAYA TEKLİFLER: Dünya Sıhhat Örgütü infodemide yanlış bilgi salgınını durdurmak için aşılar konusunda bir dizi unsur yayınladı. Sansasyondan kaçın, yanlışsız bilgiyi net olarak verin. Anlaşılmazlık olmasın, tabirler açıklansın.
‘DÜNYADA KULLANILAN AŞILARN TAMAMI GÜVENLİ’
Korona virüsü aşılarına ait toplantıda konuşan TTB Covid-19 İzleme Konseyi Üyesi Prof. Dr. Hasret Azap Kurt, şu anda dünyada kullanılmakta olan aşıların tamamının inançlı göründüğünü söyledi. Türkiye’de Covid-19 aşılarının tamamının ya da birden fazlasının bulundurulması gerektiğini belirten Azap, “Şu anda yalnızca Sinovac’ın aşısı var. Bu aşının da güvenlik bilgilerine ait bir badirenin olmadığını biliyoruz. Endonezya’da bugün aktifliğine dair yüzde 63 olarak açıklandı. Türkiye’de yüzde 90’ın üzerinde, Brezilya’da yüzde 70’lerde. Bu oranlar güvenlikle ilgili değil, aktiflikle ilgili. Şu anda elimizdeki bilgilerde güvenliğe ait bir sorun görünmüyor. En fazla çok tesirli olmayabilir lakin biz bunu tüm aşılar için biliyoruz” dedi.
Aşı tereddüdünü arttırmanın büyük sorumsuzluk olacağını belirten Azap, sıhhat çalışanlarına ve medyaya sorumluluk düştüğünü belirterek kelamlarını, “Keşke tek aşı üzerinden konuşuyor olmasak. Sinovac 60 yaş üzeri verisi olmayan bir aşı olduğuna nazaran, keşke 60 yaş üzerine öteki bir aşı önerebilsek. Örneğin BioNTech’i önerebilsek. Niçin öneremiyoruz, niçin baştan bu planlamalar yapılmadı, bunları yöneticilerin açıklayabilmesi gerekiyor” tabirleriyle sürdürdü.
‘MUTANT VİRÜSLERİN OLUŞMASINI ENGELLEMİŞ OLACAĞIZ’
Korona virüsü aşılarının güvenlikle ilgili büyük bir sıkıntıya neden olmadığını bu vakte kadar yapılan çalışmalar ışığında söyleyebildiklerini belirten Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Alpay Azap, aşıların birbirinden farkları olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“Şu an ülkemize gelmemiş olan mRNA aşısı dediğimiz aşılar biraz daha fazla oranda antikor üretimine sebep oluyorlar. Bu bir avantaj üzere görünüyor. Bilhassa çalışmalarına ileri yaş kümesindeki bireyleri de aldıkları için onlarda da tesirli olduklarını biliyoruz. Bu aşılara bağlı alerjik yan tesirlerin başka aşılara nazaran daha fazla olduğunu da biliyoruz. Dünyada pek çok ülke mRNA aşılarını kullanmaya başladı. Süratli bir aşılama kampanyası yürüyor ve çok sayıda kişi aşılandıkça ender görülen yan tesirlerle müsabakaya başladık. Bu biraz da Faz 3 çalışmalarında da belirliydi. Lokal yan tesirleri başka aşılara nazaran biraz daha fazla. Tüm dünyada bu aşılara acil kullanım onayı verilmiş durumda. Bir pandemiyle karşı karşıya olduğumuz için, mutasyona uğradığı ve daha fazla bireye bulaşma riski olduğu için uzun devir güvenlik bilgilerini bekleyip aşıların kullanılması üzere bir bahtımız yok. Faz 2, Faz 3 çalışmalarındaki bilgilere bakarak, kabaca önemli bir yan tesir olmadığı görüldükten sonra bu aşıların kullanılması bilimsel olarak tam da yapılması gereken şey. Biz hem insanlarımızı, hem toplumu hem de mutant virüslerin oluşmasını engellemiş olacağız. Münasebetiyle yararlar ziyandan çok çok daha fazla olduğu için çok düşünecek bir şey yok. “
‘EN MAKÛS AŞI BİLE EN ÂLÂ KORONA VİRÜSÜ HASTALIĞINDAN İYİDİR’
Türkiye’de uygulanmaya başlanacak olan aşının antikor oluşturma yeteneklerinin mRNA aşılarına nazaran yüksek olmadığını, buna karşın iyi olduğunu belirten Alpay Azap, “Dünya Sıhhat Örgütü ‘yüzde elliden fazla müdafaa sağlaması aşının kullanıma girmesi için yeterlidir’ demişti. Brezilya, Endonezya ve Türkiye bilgilerinde farklılıklar var. Fakat çalışmaların dizaynı da birbirinden farklı. Örneğin Brezilya’da hastalık tanısı için kesinlikle PCR gözetilmiyor, klinik durumu olanları da Covid geçirmiş kabul ediyorlar. Bu da sonuçların yorumlanmasını bu dataların bir ortaya getirilip daha fazla hastadan bir sonuç elde etmemizi zorlaştırıyor. Lakin hiçbirinde muvaffakiyet yüzde ellinin altında değil. Biz de Ankara Üniversitesi olarak çalışmalara katıldık ve birinci orta tahlilin sonuçları yüzde 91’in üzerinde bir başarısı olduğunu gösteriyor. Yapılması mümkün olan aşılar içerisinde en berbat aşı bile en iyi korona virüsü hastalığından daha iyidir. O yüzden de bu aşıları olmak gerekir” diye konuştu.
‘AŞILARIN TESİRİNİN ALTI AY MI DAHA UZUN MU OLDUĞUNU BİLMİYORUZ’
Bir basın mensubunun, “Korona virüsü aşılarının tesiri 6 ay mı? Altı ay sonra herkese aşı yapılabilecek mi?” sorusuna ise Alpay Azap şu sözlerle cevap verdi:
“Aşıların tesirinin altı ay mı daha uzun mu olduğunu şu anki bilgilerimizle bilmiyoruz. Biz aslında hastalığı geçirmenin en az altı ay koruduğu bilgisine sahibiz. Kişinin geçirdiği hastalığın tartısı, bağışıklığın kuvveti, virüsün değişime uğraması üzere faktörler var. Aşılarla ilgili şöyle bir avantajlı yan olduğunu düşünürüz. Şu an bu bilimsel bir dataya dayanmıyor ancak bilimsel iddialara dayandığını söyleyebilirim. O da hastalığı geçirmekten daha uzun mühlet koruyuculuk sağlayabilir. Virüsün kendisi bedende hastalık yaparken, bedenin bağışıklık sistemini alt etmek üzere birtakım unsurları kullanıyor. Kendi yapısındaki kimi proteinleri kullanarak bedenin bağışıklık sistemini baskılıyor. O yüzden de beden çok kuvvetli bir bağışıklık karşılığı da oluşturamayabiliyor. Biz aşıyı verdiğimiz bireylerde virüsün bu proteinleri olmadığı için bağışıklık sistemini alt etmek üzere bir proteini taşımadığı için aşılar, daha kuvvetli bir bağışıklık karşılığı olacağı ve bunun daha uzun periyodik olacağı bilimsel bir iddia olarak yapılıyor. Belirleyici olacak olan aslında virüsün ne kadar değişikliğe uğrayacağı. Virüs çok değişime uğrarsa lakin o vakit aşılar kâfi hale gelmeyebilir. Burada da sevindirici haber, mutasyona uğramış kolay bulaşan virüsü de aşıların oluşturduğu antikorlar çok tesirli bir biçimde durdurabiliyor. İşin özü, aşılardan hastalığın sağladığı bağışıklıktan daha uzun bir bağışıklık bekliyoruz. Lakin bu bir yıl mı olacak iki yıl mı olacak onu şimdiden söyleyemiyoruz.” (DUVAR)
Gazete Duvar
