Alman basını, 1500 yıllık Ayasofya’nın müze statüsünün 86 yıl sonra kaldırılıp camiye dönüştürülmesine geniş mahal ayırdı. Deustche Welle Türkçe’nin aktardığı üzere Alman basınında karar hakkında şu icmaller yapıldı:
‘ÖNEMLİ OLAN, BATI’YLA ILGILERINI DEĞİŞTİRECEK OLMASI’
Süddeutsche Zeitung’daki icmalde Erdoğan’ın ‘”modern Türkiye’yi bir istikamet değişimine zorladığı” ve bu adımın Batı’yla alakaları onarılamayacak biçimde değiştireceği savunuldu:
“Ayasofya’nın müzeden camiye dönüştürülmesiyle Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hududu aşmış oldu. Hem kendi devletini -hem de dünyayı- çağdaş Türkiye’yi değiştirecek bir cephe değişimine zorluyor. Erdoğan’ın bunu stratejik bir hesap olarak mı yaptığı yoksa (insanların dikkatini) bu pervasız adımıyla iç siyasetten (ekonomi, yozlaşma, korona) uzaklaştırmak mı istediğinin bir değeri yok. Kıymetli olan şu: Türkiye’nin dünyanın Müslüman memleketleriyle bağlantıları değişecek; saf bir hayranlık ve takdirle şekillenen bir karakter alacak. Fakat Avrupa, Avrupa Birliği ve ABD’yle bağlantıları de değişecek ve bu ne yazık ki daha iyi istikamette olmayacak.”
‘TEK DEVASI İSLAMİ VE ULUSAL ÇEVRELERE OYNAMAK’
Bayreuth’de yayımlanan Nordbayerischer Kurier’deki tefsirde ‘Erdoğan’ın elinin zayıflamasına rağmen, Türkiye’de muhalefetin bir alternatif sunmadığı’ tahlili yapıldı:
“Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesiyle Erdoğan, artık İslami ve ulusal çevrelere oynamaktan diğer bir devası kalmadığını göstermiş oldu. Şimdi bir yıl evvel, Cumhurbaşkanı diyaneti çevrelerin bu istikametteki talebini geri çevirmişti. Artık bu sözümona zafer kartını oynamak zorunda, çünkü elinde neredeyse oynayacak sair kart kalmadı. Lakin bütün bunlar Erdoğan’ın yakında iktidarı kaybedeceği manasına gelmiyor. Muhalafet parçalanmış durumda ve stratejik işbirliklerine muktedir durumda değil. Üstelik, Erdoğan hala memleketteki karizmatik önder konumunda. Gelgelelim anketler, kan kaybettiğini gösteriyor. Darbe teşebbüsünden dört yıl sonra, birçok Türk’ün başında Erdoğan’ın ülkeyi buhrandan çıkartma yetisine sahip gerçek insan olup olmadığı konusundaki soru işaretleri artıyor.”
FAZ: LAİKLİK İSLAMİ ÖGELER TAŞIYAN BİR SİSTEME EVRİLDİ
Frankfurter Allgemeine Zeitung’daki tahlilde, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın dışarıdan gelen tenkitlere karşı halkı ardına alma taktiğini devam ettirdiği görüşü savunuluyor:
“Erdoğan kendini Konstantinopolis’i fetheden Fatih Sultan Mehmet’in varisi üzere yansıtıyor: Hristiyanlara karşı muzaffer ve Müslümanların koruyucusu olarak. Bu yolda da Cumhuriyetin kurucusu olan Atatürk’e kadar giden bir kararı değiştirmesi, Türkiye’de laikliğin İslami ögeler taşıyan bir sisteme ne kademe evrildiğini ortaya koyuyor. Yurtdışından gelecek tenkitler de Erdoğan’ın elini güçlendiriyor. Şimdiye kadar bir grup yabancı komplo teorilerine karşı Türkiye’nin bağımsızlığını korumak için halkı gerisine alma (stratejisi) daima işe yaradı. (…) Her daim daha sonra telafi edebileceği kadar porselen kırıyor. Bu yüzden de Ayasofya’nın kapılarının turistlere açık kalacağının da altını tekraren çizdi.” (DW Türkçe)
Gazete Duvar
