Adalet Bakanlığı, 81 vilayetteki hapishaneler için kitap bağış kampanyası başlattı. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, cezaevi işçisi ve işçi ailelerinin de bu kütüphanelerden yararlanabileceğini söyledi. Lakin yüzlerce mahpus ise kendilerine gönderilen kitapları, mecmuaları, gazeteleri, fotoğraflarğı alamamaktan şikayetçi. Örneğin Fidel Castro ve Che Guevara’nın fotoğrafları ‘DHKP-C’li olmaları gerekçesiyle mahpuslara verilmedi.
AMAÇ: YERLEŞKELERDE KÜTÜPHANE
Bakan Gül, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ekim 2019 tarihinde yaptıkları protokolle birlikte tüm cezaevlerindeki hükümlü ve tutukluların kent ve halk kütüphanelerinden istifade etmeye başladığını söyledi. Bakan Gül, salgında orta verilmesine karşın bu müddette 286 bin kitabın cezaevinden talep edilip, okunarak tekrar kütüphaneye bırakıldığını kaydetti. Gül ayrıyeten, “Bu ve gibisi çalışmalar ile ‘İnsan Hakları Aksiyon Planı’ çerçevesinde de Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan belirli cezaevlerinde yerleşkelerde bir kütüphane kurma amacımızda vardı” dedi.
Cezaevlerindeki mahpuslar ise mecmualara, kitaplara ve gazetelere keyfi münasebetlerle cezaevi yönetimi tarafından el konmasına reaksiyonlarını lisana getirip bu durumun aşılması için tekraren davette bulundu. Bu durum tekraren mahkemelere de taşındı. 2015 yılında Anayasa Mahkemesi Ankara 2 No’lu F tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumundaki hükümlü Özkan Kart’ın müracaatıyla ilgili bir karar verdi. Cezaevindeki koğuşta 10’dan fazla kitap bulundurılmasına yönetim, müsaade vermiyordu. Anayasa Mahkemesi ise bu durumun mevzuatta bir yeri olmadığını söyleyerek Kart’ın söz özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.
EL KONULAN KİTAPLAR VE MÜNASEBETLER
Mahpusların keyfi yasaklara mevzu olan şikayetleri şöyle:
Silivri 7 Nolu L Tipi Kapalı Cezaevi’nde kalan hükümlü ve tutuklular eğitim haklarının kısıtlandığını anlattıkları mektupta akademik unvanlarına nazaran alanlarıyla ilgili kitapların verilmediğini söylüyor. Cezaevi yönetiminin buna münasebet olarak “İçerde çok kitap olmasını istemiyoruz, aramada zorluk oluyor” dediklerini paylaşıyorlar.
Elazığ Cezaevi’ndeki mahpuslar posta yoluyla kendilerine gönderilen kitaplara el konulduğunu anlattı.
19 yıldır cezaevinde olan ve 7 ay evvel Gümüşhane E Tipi Kapalı Cezaevi’nden Elazığ 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edilen Mustafa Geylan isimli tutukluya, cezaevinde iken kaleme aldığı ‘Güzel Tanrıça’ isimli kitabı verilmedi.
Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi idaresi, gazeteci Nurcan Baysal’ın kaleme aldığı ‘Ezidiler 73. Ferman Katliam ve Kurtuluş’ kitabının cezaevine girmesine müsaade vermedi.
Diyarbakır T Tipi Cezaevi HDP’nin eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’ın yazdığı Seher isimli kitabını mahpuslara teslim etmedi. Cezaevi ‘Ders kitabı olmaması’ ve ‘Şifreli, denetimsiz haberleşme’ riskini münasebet gösterdi.
Silivri Cezaevi, Gazeteci Fehim Taştekin’in Rojava’da Kürtlerin Vakti isimli kitabı HDP’li Selma Irmak’a vermedi.
Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi mahpuslara gönderilen kitapları kendilerine teslim etmezken Küba ihtilalinin efsanevi isimleri Che Guevara ve Fidel Castro’nun fotoğraflarına da el koydu. Yönetim el koyma münasebetinde Fidel Castro Che Guevara’nın fotoğrafları için DHKP-C’li oldukları tezinde bulundu.
MECMUALAR VE GAZETELER DE BİREBİR YAZGISI PAYLAŞTI
Yönetimlerin keyfi uygulamaları nedeniyle birçok cezaevine gazete ve mecmualar de alınmadı. Tekirdağ Cezaevi’nde hükümlü olarak kalan Çağdaş Hukukçular Derneği üyesi avukat Engin Gökoğlu’na eşi tarafından gönderilen “Kafka Okur”, “Masa”, “Bavul”, “Ot” üzere mizah mecmuaları verilmedi.
Yeniden birçok cezaevine Üniversal, Yeni Ömür, Kürtçe Xwebun gazeteleri alınmadı. Geçtiğimiz Nisan ayında Özgürlükçü Hukukçular Derneği ve Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerini raporlaştırdı. Raporda hususla ilgili öne çıkan bir kısımda şöyle denildi:
“Mahpuslar, kitap taleplerinin karşılanmadığını, sınırlamaların devam ettiğini, müddetli yayınlara erişemediklerini, mecmua, bulmaca, vb. vadeli yayın taleplerinin yönetim tarafından hapishane kantininden temin edilerek karşılanabileceğinin belirtildiği, lakin hapishane kantininde çok hudutlu sayıda mecmua bulunduğundan müddetli yayınlara da erişim haklarının kısıtlandığını anlattı.”
Gazete Duvar