ANKARA – Başkentte 21 üniversite bulunuyor. Üniversitelerin fazlalığı Ankara’nın memur ve öğrenci kenti olarak tanınmasının da nedeni. Kentin çehresine bunun yansıdığını söylemek mümkün. Üniversiteler, kentin farklı noktalarına yayılmış olmakla birlikte, öğrenci nüfusu iki ana semtte ağırlaşıyor: 100. Yıl ve Bahçelievler.
100. Yıl, Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) çok yakın. Hal bu türlü olunca öğrencilerin büyük bir kısmı bu semtte konuta çıkıyor. Bahçelievler ise Gazi Tıp, Ankara Üniversitesi, Başşehir Üniversitesi üzere okullara yakın. Semti cazip kılan öbür öge, neredeyse vakıf üniversitelerinin tümünün semtten geçen servisleri. Bu iki semttin sakinleriyle konut durumunu konuştuk.
‘EVLER ESKİ OLSA DA 2 BİN LİRADAN AŞAĞIYA KİRALIK MESKEN BULAMIYORUZ’
Pınar Hanım, ODTÜ’de 4’üncü sınıf öğrencisi, bir mühlet yurtta kalkıktan sonra meskene çıkmaya karar vermiş ve iki arkadaşıyla 100. Yıl’da meskene çıkmışlar. “Neden 100. Yıl’ı tercih ettiniz” diye soruyoruz. “ODTÜ’de hazırlığı bitirdikten sonra 4 kişilik odada kalmak sıkıntı oluyordu. Biz de üç arkadaş karar verdik, konuta çıktık, okula yakın olduğu için de burayı seçtik” diyor. Bize gezdirdiği meskenin aslında 2+1 olduğunu görüyoruz. Bilhassa ‘beş katlılar’ olarak bilinen Personel Blokları’nda meskenlerin salonu L halinde. İşte o salon bir kapıyla kapatılıyor, üçüncü bir odaya çevriliyor; onların konutu de o denli. Kirası 1900 lira. Pınar Hanım “Şu anda meskenler eski de olsa 2 binden aşağı konut bulamazsınız” diyor.
‘BURS AZ, KİRA ÇOK OLUNCA MAKARNA PİYASASINA HAKİM OLDUK’
ODTÜ faktörü kiralara tesir ediyor mu, diye soruyoruz. Pınar Hanım “Etmez mi!” diye kelama giriyor; “Bizim saydığımız nedenleri bildikleri için çok yüksek kiralar istiyorlar. Meskenimiz en az 40 yıllık. Mantolama yok. Kışın bütçemiz yetmediğinde battaniye altında doğal gazdan kısarak konutu döndürüyoruz. Kiramız 1900 lira. Bu mesken bu kirayı eder mi derseniz muhakkak etmez. Kışın soğuk oluyor. Camlar pimapen ancak lastikleri eski, hava geçiriyor. Konut sahibimiz ‘Değiştirmem, işinize gelirse’ diyor. Geçen yıl kiramız 1900 liraydı, artık 2 bin 250 istiyorlar. Mecbur vereceğiz. Biliyorlar ki biz çıktığımız anda daha yüksek fiyata kiracı bulacaklar. Meğer ailelerimiz orta gelirli. Çoğumuz yazın çalışıyoruz ki masraflarımız çıksın. Tekrar de yetiremiyoruz.”
Meskenin masrafı mutfak dahil olduğunda kışın 3 bin 500’e kadar çıkıyormuş. Kitap, kıyafet, bilgisayar, internet derken kişi başına her ailenin en az 2 bin lira öğrenci bütçesi ayırması gerekiyor. Pınar Hanım gülerek “Burs az, kira çok olunca makarna piyasasına hâkim olduk” diyor.
‘BORÇLARI YÜZÜNDEN GECE YARISI KAÇAN ESNAF VAR’
Bahçelievler ile Emek’in kesişimde bir berber dükkanındayız. Ahmet Bey’in babası da berbermiş. Dükkânı babası vaktinde almış, bir de konutları var. Ahmet Beyefendi babasıyla yaşıyor, dükkânı o devralmış. “Siz berber olarak bugün babanız üzere bir konut, bir dükkân alabilir miydiniz” diyoruz, “Yok, yok mümkün değil. Değil bu semtte hiçbir yerde alamazdım” diyerek yanıtlıyor.
Semtteki konut ve iş yerleri kiralarını soruyoruz. “İnanın benim aklım almıyor” diyor ve şöyle devam ediyor: “Bir esnafın 30 bin, 50 bin kira vermesi mümkün değil, bazen hiç iş yapamadığımız günler oluyor. Örneğin 1,5 yıl süren kapanmada bazen aylarca dükkanlarımız kapalı kaldı. Açıldığın da müşteri koşmuyor ki. Benim jiletlerim, tıraş gereçlerim ithal. Yani dolarla alıyorum. Bu türlü olunca tıraş fiyatı artıyor. Örneğin 2019’da 20 liraya saç sakal keserken artık en az 50 lira almam gerekiyor. O vakit da müşteri bulamıyoruz”.
Tunalı Hilmi Caddesi’nde olduğu üzere 4. Cadde ve 7.Cadde’de dükkanların büyük bir kısmı kapanmış. Ahmet Beyefendi “İşe gelirken her gün bir dükkânın kapandığını görüyoruz” diyor. Daha enteresan bir şey de söylüyor: “İki üç dükkân aşağıda bir esnaf borçlarının altında kaldı, kirasını veremedi, bir gece yarısı dükkânı taşımış. Yani kaçmış. Mesken sahibi olsam çok kızardım, fakat esnafım, ben de biliyorum o borcun ne demek olduğunu. Mal sahipleri demiyor ki kapanma, iş yapamadınız, ay başı kirasını istiyor. O sırada biz kredi batağındayız, bir de sigorta borcu vergi borcu ödemeye çalışıyoruz.”
‘ÖĞRENCİLER İÇİN BİRKAÇ SEMT DIŞINDA ALTERNATİF OMAYINCA KİRALAR ARTIYOR’
Ahmet Bey’in yanından çıkıp Bahçelievler’de bir emlakçıya giriyoruz. Mehmet Bey’e “İşler nasıl?” diye soruyoruz. “Biliyorsunuz imtihan sonuçlar açıklandı, Ankara’ya her yıl yaklaşıl 100 bin öğrenci gelir. Bunun 40 bini konut çıkıyor, öğrenciler okula ulaşımı, toplumsallaşmayı, semt kültürünü göz önüne alıyor ve buraya geliyorlar” diyor. Bilhassa bayan öğrencilerin ailelerinin evlatları meskene çıkacaksa inançlı olsun, istediği üzere giyinsin, sosyalleşsin istediğini söyleyen Mehmet Beyefendi, “O vakit da birkaç semt harici alternatif bulamıyorlar, bu da kiraları artırıyor” diyor. Kısa müddet sonra biz sormaya Mehmet Beyefendi cevaplamaya başlıyor.
Pekala kira fiyatları nasıl?
Çok yükseldi. Bahçelievler’de 2 bin liraya mesken bulduğunuz an tutmanızı tavsiye ederim. 10 kriterinizden 4’ünü karşılıyorsa çok da beklemeyin. Örneğin bize “evi ayırın” dediklerinde “olmaz” diyoruz. Zira her an yeni biri gelip meskeni tutabilir. Kiraya döneyim, geçen yıl 2 bin lira olan konutu bu yıl 2 bin 500’e veriyoruz. Yeni konutlar 4 bin – 5 bin ortası, 1+1 pek olmuyor, olsa da onlar da 2 bin 500’den başlıyor. Eski konutlarsa 2 bin 500’den başlıyor, 4 bine kadar çıkıyor.
‘GEÇEN YIL ALINAN SIFIR BİR KONUTUN FİYATI YÜZDE 70-80 ARTTI’
Konut fiyatları ne durumda?
Orası daha kötü. Bir örnek vereyim geçen yıl sıfır 3+1 dubleks bir konutu bir müşterimize 850 bine sattık. Bugün satmak isterse 1 milyon 300 bin ile 1 milyon 500 bin ortası alıcı bulur.
İyi fakat konut bir yıl kullanılmış, niçin fiyatı artıyor?
Semt yüzünden. Buradaki mesken sahipleri bilhassa yeni mesken alanlar, konut alırken öbür yatırım araçlarıyla kıyaslıyor. Diyor ki “param dolarda dursa aşağı üst karım şu kadar olur, mesken alırsam bu kadar.” Bu türlü hesap yapınca aldığı meskenin başka yatırım araçlarından fazla getiri getirmesini istiyor. Zati yeni konut pek yok. Burada 4 kat hududu var. Meskenler büyük. Müteahhit binayı yıkacak, yeni konut yapacak, ek bir kat koyup kâr elde edecek. Demir fiyatları yüksek, iki yıl evvel 250 lira olan klozet, duşa kabin şu an 600-800 lira. Firmalardan mal almak da sorun, zira onlar da dövizle yurtdışına satmak istiyor. Bu türlü olunca iç piyasada materyal sorunu başlıyor. O vakit da yeni konut olmuyor, olan kapışılıyor.
‘EV SAHİPLERİ EMLAK SİTELERİNDEN GÖRÜP FİYAT BELİRLİYOR’
Eski meskenlerde de durum bu türlü mi?
Eski meskenlerde de fiyatlar arttı. 2018’de 360 bin liraya sattığımız 3+1 konutun şu an fiyatı 650 bin. Meskenin yaşı 40 civarı. Siz gelmeden evvel bir konut sahibiyle tartıştık hatta. Bahsettiğim meskene yakın özellikte bir konutu vardı. 600 bin ile ilanını koyduk, 650 bin istediğini bildirdi. “Yahu nasıl olur, etmez o mesken 650 bin” dediğimizde, “Emlak ilan sitelerinde görüyoruz, millet 650-700 bine koyuyor, ben niçin ucuza satayım” diyor.
Sizce satılır mı o konut?
Satılır, o kadar para etmez ancak satılır. Birebiri kira için de geçerli.
Hem 100. Yıl hem Bahçelievler’de gezerken pek çok dükkânın kapandığını görüyoruz. Bazısının yerine yenisi tadilatla başlamış. Ankara’ya şimdi 2021’nin öğrenciler gelmedi. Lakin o denli görünüyor ki onları maddi açıdan sıkıntı günler bekliyor.
Yarın: Cazibe Merkezi mi Rant Alanı mı: Ümit Köy/ Çay Yolu/ Ömür Kent
Gazete Duvar
