Jack J. Lee
Korona virüsü tarafından istila edilen hücreler, bilim kurgu sinemalarından bir sahneyi andırır biçimde, viral parçacıklarla kaplı uzantıları oluşturabiliyorlar.
Araştırmacıların Cell isimli mecmuada yayınlanan çalışmada bildirdiğine nazaran, Covid-19’a yol açan korona virüsü tipi olan SARS-CoV-2’nin bulaştığı insan hücreleri, hastalık bulaşmayan olağan hücrelere kıyasla ‘filopod’ ismi verilen çok sayıda ve olağandan daha uzun çıkıntılar oluşturuyor.
HÜCRELER ORTASI BİR İLETİM BAĞI KURUYORLAR
Araştırmada kullanılan yüksek çözünürlüklü elektron mikroskobu, enfekte haldeki maymun hücrelerinde bu cins filopodların var olduğunu doğruladı ve çıkıntılardan tomurcuklanan SARS-CoV-2 viral parçacıklarını görüntülemeyi başardı. Bu çıkıntıların, virüsün yayılmasında keşfedilmemiş rolleri olabilir ve gelecekteki antiviral tedaviler için hedeflenecek bir araç olarak bizlere yardımcı olabilirler.
Buna emsal iğne gibisi çıkıntılar, yapıların farklı roller üstlendiği birtakım sağlıklı hücrelerde de bulunur. Örneğin, tamir hücreleri, yaralanan bölgelere gitmek gayesiyle ortay çıkan kimyasal ipuçlarını tespit etmek için filopod gönderir.
Sars salgınının ardındaki korona virüsü dahil olmak üzere, başka virüsler de hücrelerin filopod tomurcuklandırmalarına yol açıyor olabilir. Marburg ve Ebola üzere kimi virüsler, enfekte hücrelerin ürettiği filopod boyunca seyahat eder ve direkt bir hücreden başkasına taşınmak için bu yapıları kullanabilir.
Almanya’da bulunan Freiburg Üniversitesi’nde hücre biyoloğu olan Robert Grosse, bu uzantıların ‘ulaşım için kullanılan otoyollara’ benzediğini söz ediyor.
DAHA FAZLA ARAŞTIRMA GEREKİYOR
Filopodun Covid-19 enfeksiyonunda ne tıp bir rol oynadığını doğrulamak için daha fazla araştırmaya muhtaçlık var. Nashville’de bulunan Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nde vazife yapan ve bu çalışmaya dahil olmayan virolog Mark Denison, mikroskopla takibin, enfekte olmuş hücrelerin vakit içinde bu hücreden hücreye kurulan irtibatların viral yayılımı etkileyip etkilemediğine dair bir fikir vereceğini söylüyor.
Yapılan yeni çalışmada gözlemlenen filopod, ‘CK2’ isimli bir protein içermekteydi. Çeşitli kanser cinsleri hakkında yapılan klinik çalışmalarda CK2 inhibe edici (kısıtlayıcı, yavaşlatıcı/ç.n.) bir molekül olan ‘silmitasertib’ ile uyku haline geçirilen hücreler, SARS-CoV-2 enfeksiyonu karşısında tedavi edilmeyen benzerlerine nazaran çok daha dirençliydi.
Grosse, bu sonucun, CK2’nin gelecekte korona virüsüne karşı ilaç tedavileri geliştirmek için kullanışlı bir araç olabileceğini düşündürdüğünü kelamlarına ekliyor.
Yazının aslı Science News sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
