Türkiye Emekçi Partisi (TİP) Milletvekili Ahmet Şık’ın gündeme getirdiği teze nazaran Ziraat Bankası İstanbul 1. Bölge Yöneticisi olarak misyon yapan Mustafa Şahin, emekli edildiği 2017 sonuna kadar bankadan yeni döviz kurunun altında milyonlarca TL’lik döviz alıp satarak servet sahibi oldu. Tıpkı vakitte banka iştiraklerinde de misyon yapan Şahin’ın bu periyotta, 4 bin adet döviz alım-satım süreci yoluyla yaklaşık 2,5 milyon TL’lik vazife ziyanına da neden olduğu belirtiliyor.
‘ÖRTBAS EDİLDİ, BİR MEMUR EMEKLİ EDİLDİ’
Ahmet Şık, olağan koşullarda suç/zarar tespiti yapılan raporun akabinde savcılığa hata duyurusu yapılması gerekirken Şahin’in bankanın ziyan ettiği 2,5 milyon TL’yi ödemesi şartıyla emekli edilerek, olayın örtbas edildiğini söyledi.
Milletvekili Ahmet Şık, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması talebiyle Meclis’e sunduğu soru önergesinde, banka bünyesinde yürütülen soruşturmada elde edilen bulgular sonucunda, süreçlere aracılık yapılan bir memurun işine son verilip verilmediğine de cevap aradı. Mustafa Şahin hakkında ise isimli makamlara müracaat edilmediği ve uzlaşı yapılarak bu kişinin emekli edildiği belirtildi. İleri Haber‘de yer alan habere nazaran kurum içi soruşturmanın soruşturma sonucunda yöneticilerle ilgili adım atılmazken, süreçlerde vazifeli memurun işine son verildiğini öğrendi.
Soru önergesinde, o periyot süreçleri soruşturan teftiş şurasının lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı’nın hala Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı olabileceği argümanına da yer verilirken, bu kişinin terfisinde kelam konusu usulsüzlükler karşısındaki halinin tesirli olabileceği öne sürüldü.
‘BÜYÜK SÜREÇLERDE GENEL MÜDÜR YARDIMCISININ DA BİLGİ SAHİBİ OLMASI GEREKİYOR’
Bankanın döviz süreçleriyle ilgili bilgi sahibi bir kaynak, İleri Haber’e yaptığı değerlendirmede ise 200 bin doların üstündeki süreçlerde, Genel Müdür Yardımcısı’na da bilgi verilmek zorunda olunduğuna dikkat çekti ve şu değerlendirmeyi yaptı:
“200 bin doların üzerindeki süreçler kelam konusu olduğunda alış-satış onayı, nakit durumunu takip eden hazine ünitesi tarafından veriliyor. Kuru belirlerken elindeki döviz durumuna bakan ünite, şayet elindeki rezerv güçlü ise rekabetçi kur (düşük seviye) üzerinden satışa onay verebiliyor. Büyük hacimli süreçlerde Ziraat Bankası’nın hazineden sorumlu genel müdür yardımcısının da bilgi sahibi olması gerekiyor. Bahsi geçen yoğunluk ve hacimdeki süreçler genel merkez yöneticilerinden habersiz yapılamaz.”
‘O PERİYOT KAMBİYO MUAMELE VERGİSİ YOKTU, KAR ÇOK DAHA YÜKSEK OLABİLİR’
Satış süreçleri yapıldığı periyotta kambiyo muamele vergisinin de olmadığını hatırlatan kaynak, bu sayede çıkarın çok daha yüksek olduğunu belirtti.
Öte yandan döviz kurlarındaki yükseliş üzerine Merkez Bankası’nın döviz satışı Hazine aracılığıyla ve kamu bankaları üzerinden yapılmaya başlanmış, spekülasyona açık daha düşük kurdan satışlar üzerinden büyük bir kamu ziyanı oluşmuştu. Prof. Dr. Mustafa Özer’e nazaran kelam konusu toplam ziyan 250 milyar TL’yi buluyor.
HALKBANK ‘YANLIŞLIKLA’ YARI FİYATINA DÖVİZ SATMIŞTI
Öte yandan 31 Ağustos 2018 Cuma akşamı yaklaşık yarım saat boyunca Halkbank sistemleri üzerinden düşük kurdan dolar satışı yapılmıştı. Cuma gecesi Dolar/TL kuru 6,50’nin üzerindeyken Halkbank internet sitesine girenler, 3,72 düzeyinden dolar satımı gerçekleştiğini görmüş, mevzu toplumsal medyada büyük tartışma yaratmıştı.
Hususun duyulmasının akabinde Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan açıklama yapmış ve toplamda 4,6 milyon dolarlık süreç gerçekleştirildiğini ve bunların iptal edildiğini söylemişti. Arslan, ‘hata’nın nedenine ilişkinse şunları söylemişti: “Kur bilgisi yanlışlı girilmiş değildir lakin ülkeler ortası faiz makasının bir düzeltme faktörü olarak kura olan tesirinden kaynaklanan bir yanlış giriş vardır. Birinci kere bu türlü bir yanılgı ile karşılaştık.”
20 SORU
Ahmet Şık’ın soru önergesinde ise Ziraat Bankası’ndaki kelam konusu süreçlere ait 20 soru yer aldı:
1- Ziraat Bankası İstanbul Bölge Yöneticisi olarak vazife yapmakta olan Mustafa Şahin isimli şahıs emekli olduğu 2018 yılına kadar, Ziraat Bankası’nda hangi tarihlerde hangi misyonlarda bulunmuştur, bugün banka ile rastgele bir irtibatı var mıdır?
2- Bir devir bankada Genel Müdür Yardımcılığı ve Teftiş Konseyi Lideri olarak da çalışan M. Şahin isimli şahsın bu bankada çalıştığı mühlet boyunca mal beyanları dikkate alındığında, kendisi hakkında rastgele bir inceleme ya da soruşturma yapılmış mıdır?
3- M. Şahin isimli şahsın kur spekülasyonu becerisi ile çok zenginleşmesi ve kamu ziyanına neden olduğu argümanı gerçek mudur? Hakikat ise şahsı hakkında ne süreç yapılmıştır?
4- M. Şahin isimli şahsın Bölge Yöneticiliği yaptığı mühlet zarfında süratli zenginleşmesi Banka Teftiş Konseyi ya da BDDK nezdinde rastgele bir takibata bahis olmuş mudur? Takibatın safahatı ne olmuştur?
5- M. Şahin isimli şahıs banka iştiraklerinde de misyon almış, bu yapılardan da maddi kar sağlamış mıdır?
6- Banka teftiş şurasının ilgili şahıs ile ilgili olarak yürütmüş olduğu bilinen soruşturmaya ait ayrıntılar; tarih, kapsam, süreç, bulgular nedir? Soruşturma kapsamında işine son verilen rastgele bir banka çalışanı kelam konusu mudur? Bu çalışanın işine sor verilme nedeni nedir?
7- Soruşturma raporu, yasal rapora dönüştürülüp isimli makamlara iletilmiş midir, iletilmiş ise hangi tarihlerde hani makamlara iletilmiştir? İletilmemiş ise sebepleri nedir?
8- Soruşturma sonucunda ortaya çıktığı sav edildiği üzere, bu şahsın kur spekülasyonu yolu ile 4 bin adet döviz alım-satım süreci gerçekleştirdiği hakikat mudur? Şahsın misyonunu berbata kullanarak bu süreçler ile elde ettiği paranın ölçüsü nedir, bu süreçler hangi tarihlerde hangi ölçülerde yapılmıştır? Bu süreçler sonucunda bankanın ya da sürecin yapıldığı şubenin uğratıldığı ziyan ölçüsü nedir?
9- Şahsın bu süreçlerini soruşturan teftiş konseyinin o periyot üyeleri kimlerdir? Bu kimseler bugün banka ile rastgele bir alaka içinde midir? Devrin teftiş konseyi lideri olan Mehmet Şükrü Taşçı ile bugün Ziraat Bankası Kredi Tahsis ve İdaresi Genel Müdür Yardımcısı olan Mehmet Şükrü Taşçı tıpkı kimseler midir?
10- Bu kişinin bugün Genel Müdür Yardımcısı olmasının bu tip soruşturmalarda gösterdiği “liyakat” ile ilgisi ne kadardır?
11- Soruşturmayı yürüten şuraya başkanlık eden bu kişinin ve bağlı bulunduğu İdare Konseyi Üyelerinin, Genel Müdür ve öbür yetkililerin soruşturma üzerinde yetki ve sorumluluğu nedir? Ne ölçüde buna uygun davranmıştır ne ölçüde ihlallerde bulunmuştur?
12- Bugüne dek banka teftiş heyetlerinden rastgele birinin, rastgele bir soruşturma kapsamında kusurlu ya da kasıt içinde olduğuna ait durumlar kelam konusu olmuş mudur?
13- Banka idaresinin bu tip soruşturmalara kayıtsız kalmasının nedenleri ortasında, emsal teşkil edebilecek cinste bulgulardan kaçınmak da bulunmakta mıdır?
14- İsmi geçen şahsın, kendisi hakkında yürütülen bu soruşturma kapsamında 22.11.2017 tarihinde ve sonrasında bankanın hazine operasyonları hesabına peyderpey olmak üzere toplamda 2.500.000 TL göndermesi ve akabinde emekli olması soruşturmanın “tatlıya bağlandığına” mı işarettir?
15- Bu para transferinin gerçekleşmesi için kimler aracı olmuş, bu türlü bir “uzlaşmaya” kimler taraf olmuş ve kimler soruşturmanın isimli makamlara ulaşmasına, soruşturmanın derinleşmesine mani olmuş ve bu uzlaşmadan hisse almıştır?
16- Banka teftiş heyetinin buna benzeri formda son 10 yıl içinde yürüttüğü kaç süreç kelam hususudur? Kaç süreç kurum içinde resmi olarak sonuçlandırılmış, kaç süreç ise isimli makamlara intikal ettirilmiştir?
17- Banka teftiş şuralarının yürüttüğü soruşturmalardan kaçı sonuçsuz kalmış, kaçı anılan halde “tatlıya bağlanmıştır”?
18- Banka idaresinde yer almış bireyler içinden benzeri biçimde kur spekülasyonlarından çıkar sağladığı tespit edilen ve misal halde bir soruşturmaya bahis olmuş kimseler var mıdır? Bu şahıslar kimlerdir ve hangi misyonlarda bulunmuşlardır? Bu şahıslar bugün hangi görevlerdedirler?
19- Banka idarelerinin kur spekülasyonlarından zenginleşmesine mani olması gereken ve bu tip hareketleri denetleyen ne üzere düzenekleri vardır, bu düzeneklerde yetki ve sorumluluk kimlerdedir?
20- İdaresi Cumhurbaşkanlığı’nca belirlenen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası, bu üzere tezler hakkında hangi fonksiyonu görmektedir?
Gazete Duvar
