Hacı Bişkin- Ferhat Yaşar
Korona virüsüne karşı uğraşta aşılamalar yaz mevsiminde arttı. Bilhassa Alman aşısı Biontech’teki tedarikle birlikte birçok vilayette aşılamalar hızlandı. Yapılan 1’nci doz aşının nüfusa oranın en çok olduğu vilayetler sıralamasında Muğla, Çanakkale, Edirne, Kırklareli, Balıkesir, Eskişehir, Amasya üzere yerler gelirken aşı sıralamasında sonlarda yer alan vilayetler ise birçok tartışmayı beraberinde getirdi. Pekala Şırnak, Hakkari, Mardin, Şanlıurfa üzere ilçeler aşı sıralamasında neden son sıralarda? Uzmanlara nazaran bunun birçok sebebi var. İnsanlara kâfi bilgi verilmemek, randevular, aşı kampanyaları başlatmamak…
BİRİNCİ NEDEN: RANDEVU SORUNU
Ülkemizde nüfusa oranla aşı sıralamasında son sırada yer alan vilayetlerden biri de Şırnak. Bilhassa 100 binin üzerinde nüfusu olan Cizre’de aşılama az olduğu için sıhhat çalışanları, esnafların ayağına giderek aşılama yapıyor. Şırnak Tabip Odası Lideri Serdar Küni, aşılamanın az olmasının nedenini birçok münasebete dayandırıyor: “Aşılamalar birinci başladığı vakit aile sıhhat merkezlerinde aşı yapılmıyordu. Bilhassa randevu sıkıntısında çok büyük problemler yaşandı. Beşerler randevu alamıyordu ve bu nedenden ötürü beşerler aşı olmak istemiyordu.”
Şırnak vilayet ve ilçelerinde aşı stoğunda bir sorun var mı? Küni bu soruya şu cevabı veriyor: “Şu an her aile sıhhati merkezinde ve hastanede Sinovac, Biontech aşıları var. Bu bahiste bir sorun şu an için bulunmuyor. Bir öbür neden ise beşerler aşılara olan yaklaşımı. Beşerler aşıdan çekiniyor. Bunun çalışmalarını yürütüyoruz. Afişler düzenliyoruz. Bilgilendirmeler yapıyoruz. İnsanlarımıza aşının can koruduğunu anlatmamız gerekiyor. Bu kesin bir şeydir ki virüsten kurtulmanın tek yolu aşıdır.”
‘AŞIYA İLGİ AZ OLUNCA…’
Aşılamanın düşük olduğu diğer bir yer ise Bitlis. Aşı konusunda insanların tereddütlü olduğunu söyleyen Bitlis Tabip Odası Lideri Fikret Aydın, randevu alma sorunun burada da devam ettiğini belirtiyor. Aydın şunları söyledi: “Özellikle 60 yaş üstü aşılamada büyük tereddüt yaşadı. Bizim gördüğümüz kadarıyla toplumun aşılar konusunda gereğince aydınlatılmamış olması. Yeniden aşılama oranındaki diğer nedenlerden biri de ulaşım sorunu. Bir de şöyle bir örnek vermek istiyorum: Şayet buradaki herkes aşı olmak isterse gereğince aşı olmayacak. Aşıya olan ilgi çok az olunca da elimizdeki aşı kafiymiş üzere görünüyor.”
Aydın aşılamada faal rol alan aile doktorları için de şunları anlattı: “Aile tabiplerinin performans sistemi var. Bu aşılamalar performansa tabi değil. Aile tabiplerinin bu fedakarlık hislerinin biraz açığa çıkartılması gerekiyor. En azından aile doktorlarının motive edilmesi ve desteklenmesi gerekiyor ki kendi ünitesi içerisindeki şahıslara ulaşılabilsin ve aşı konusunda ikna çalışması yapabilsin. Bilhassa aşı tereddütünü aşabilecek kampanyalar yapılması gerekiyor. Alandaki yönetimciler daha özverili, daha istekli olabilir. Kendi takımlarıyla mahallelere, köylere gidebilirler ve bu tereddütü aşabilirler. Bilhassa sıhhatte bölgesel eşitsizlikler, sosyoekonomik, sosyokültürel durumlar burada tesirli oluyor. İrtibat maalesef bu durumda yetersizdir.”
‘VATANDAŞ GELMİYORSA AŞI VATANDAŞA GİTMELİ’
Siirt Tabip Odası Lideri Engin Kılınç ise insanların aşının değerini ve içerikle ilgili bilimsel olarak gereğince aydınlatılmadığını söylüyor. İnsanların kulaktan dolma bilgilerle hareket ettiğini aktaran Kılınç’a nazaran beşerler aşı olmama noktasında birbirini ikna etmeye çalışıyor: “İnsanları ikna etmek için bazen yarım saat boyunca kendisiyle konuşuyoruz. Halkımız bu bahiste maalesef kâfi bilgiye sahibi değil. Medyadan, toplumsal medyadan ya da kulaktan dolma bilgilerle bir aşı tersliği var vilayetimizde.”
Aşıya ulaşım konusunda kolaylıklar sağlanması gerektiğinin altını çizen Kılınç, şöyle devam etti: “Aşı için randevu sistemi ortadan kaldırılmalı. Vatandaş aşıya gelmiyorsa, bir biçimde aşı vatandaşa gidebilmelidir. Mesela Siirt’in işlek yerlerinde aşı stantları açılmalıdır. Bir doktor denetiminde, bir hemşire bu aşıyı rahatlıkla yapabilir. Bizi de çağırsalar biz de gidebiliriz. Aşının güvenirliği ve koruyuculuğu konusunda bilgi verebiliriz. Vatandaşın merakını giderebiliriz. Bunlar değerli adımlar olabilir.”
AŞI OLUP OLMAYANLAR…
Mardin de vilayetlere nazaran aşılama oranları tablosunda en az aşı yapılan vilayetler ortasında yer alıyor. Mardin’de yaşayan ve bugün aşı olan gazeteci Berfin Çalı, yaşadığı Akarsu köyün aşı için seferber olduğunu, köyün tamamının aşı olmak için sıhhat merkezine gittiğini söyledi. İnsanların aşıdan korkmaması gerektiğini belirten Çalı, “Covid-19’u 6 ay evvel atlatmış biri olarak eski olağana dönmenin tek yolunun aşılanma olduğunu düşünüyorum. 1 saat evvel Mardin’in Nusaybin’e bağlı Akarsu mahallesinde aşımı oldum. Burada yaşayan vatandaşlar büsbütün aşıya karşı seferber olmuş durumda. Yaşlısı, genci herkes aşı olmaya geliyor. İnsanlarda aşıya karşı bir bilinçlenme var ve bu her geçen gün artmaya devam ediyor” diye konuştu.
Cizre, Şırnak üzere vilayetlerde aşı olmuş bireylerle görüştüğümüzde aşılama kampanyalarının artması gerektiğini, bölgede aşılama noktasında insanların uzaklıklı olduğunu söyledi. Aşı olmak istemeyen bir kişi ise aşının bilimsel bilgileriyle ilgili gereğince bilgi alamadığı için aşıya uzaklıklı olduğunu söyledi.
Gazete Duvar
