Rojda Oğuz
Bebeklerine gebeyken eşinin ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastası olduğunu öğrenen Ressam Cengiz Ayşin, hastalık boyunca yaşadığı acılarını tuvale döktü. 2011’de başlayan hastalık Ayşin’in eşini ondan 2016’da almış. Hastalık nedeniyle eşini kaybeden Ayşin, yaptığı fotoğraflarla farkındalık yaratmak istiyor. ‘Yaşama, fotoğraflarım ve oğlum sayesinde tekrar tutundum’ diyor Ayşin.
Atölyesi Caart’ta fotoğraflarının bulunduğu alanda sohbet ediyoruz kendisiyle. Acının tuvale yansımasına şahit oluyorum. ‘Keşke’ dediniz mi hiç? diye başlıyorum evvel ve Ayşin, “Keşke bu kadar güç geçmeseydi de ben bu fotoğrafları yapmak zorunda kalmasaydım. Fotoğraflarıma baktıklarında yaşadıklarımı görecekler. Yansımalardır bunlar. Gönül isterdi ki hastaların ruh sıhhatine iyi gelecek, odasına asacak bir görüntü resmi yapmak olsaydı çalışmam. Fakat bunları hastaların konutuna kademem, onlar kendi trajedilerini orada görür ve daha çok üzülürler. Tam zıddı sağlıklı beşerler bu fotoğrafları odalarına assınlar ve görsünler yaşanan acıları. Hasta olmayan beşerler içindir bu resimler” diyor ve başlıyoruz Ressam Cengiz Ayşin’in öyküsüne.
‘BÜTÜN FOTOĞRAFLARIM ÖZ TRAJEDYAMDIR’
Ayşin, aile ve yaşadığı kentin kurallarından dolayı eğitim hayatını da Van’da geçirmiş. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fotoğraf Öğretmenliği kısmını bitiren Ayşin hala Van’da bir okulda fotoğraf öğretmenliği yapıyor: “Duygusal bir beşerim fakat zorluklar karşısında direnmeyi başardım. Hem sanatla hem duyarlılığımla hem de çalışmalarımla etrafımdaki herkese ayakta durmayı öğrettim. Yaşadığımız şeyler o denli bir noktaya geliyor ki farklılıklarımıza hürmet duymayanlarla karşılaşıyoruz. İki noktanın yahut bir cümlenin içinin doldurulması şahsa bağlıdır. Sanatın tarifi fikirlerimle ortaya çıkıyor. Sanat imkansızlıktan doğar. Üniversal olmak gerekiyor lakin kültürel bir dokusu da var. Benim bütün fotoğraflarım öz kimliğim, trajedyamdır. Kültürüm de ortadadır.”
.
‘ALS BİR GÜÇLÜ HASTALIĞIYMIŞ, ÖĞRENDİK…’
Fotoğraflarına husus olan eşinin hastalığı ve sonrasında kayıp sürecini şöyle anlatıyor Ayşin: “Çocuğumuz olacağını duyduğumuzda hastalığı başlamış, biz sonra öğrendik. Biz olağan bir bel fıtığı hastalığıdır, hamilelikten dolayıdır, diye biliyorduk. Sarsıntı devriydi. Aydın’a gittik ailesinin yanına. Doğumdan sonra tekrar Van’a döndük. Tabip bize PLS denilen ALS’nin bir alt hastalığı olduğunu söyledi. Motor Nöron hastalığı. Bilmediğimiz için hastane koridorunda baktık internetten. ALS hudut hücrelerinin vefatı, 3 ila 5 yıl ortası sonuç vefat diye okuduk. Ağladık saatlerce. Bu hastalık güçlü hastalığı. Yoksul bir insanın bu hastalıkla nasıl baş ettiğini düşünemiyorum. Çok güç bir süreç zira. Ben o üzere zorlukları nasıl atlatacağımı düşünürken hayatımızı nasıl kolaylaştırırız diye düşündük ve Aydın’a yerleştik. Eşim ailesinin meskeninde oğlumla beraberken ben onların sitesinin içinde öbür bir dairede kaldım.”
‘DERDİME DERMAN OLMADILAR’
Birinci başlarda tayin hakkı için ferdi müracaatlarda bulunmuş Ayşin. Periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e bile ulaşmaya çalışmış. 2012’de Türkiye’de Mesleğinde Fark Yaratanlar projesi kapsamında Van’ı temsil etmek üzere yılın öğretmeni unvanını almış Ayşin. Ankara’ya davet edilmiş sonrasında ve bu fırsatı hasta eşine ve oğluna kavuşmaya çevirmek istemiş lakin bütün kapılar yüzüne kapanmış. Ağustos ayında yapılan tayin hakkına kadar da beklemek zorunda kalmış Ayşin:
“Derdime derman olmadılar. Her şeyi anlatıyoruz ancak o fotoğraflara baktığımda nasıl zorluklar çekmişim tekrar görüyorum.”
‘DURUM STABİL… ‘
“Eşim İzmir’de hastaneye yattı. Ben 73 gün boyunca bir otomobilin içinde kaldım” diye anlatırken gözyaşlarına hakim olamıyor Ayşin ve 24 saatte yalnızca iki dakika görebilmek için eşini, hastane kapısından ayrılmadığını ekliyor. Tabiplerin kendisine ‘durum stabil’ demesini iç geçirerek anlatıyor Ayşin:
“Böyle dediklerinde beni kahrediyordu bu söz. Eşimin son günlerinde beyin mevti gerçekleşti dediler. Ben buna inanmadım. Zira gidip yalnızca göz bebeklerinin oynadığını gördüm. Beni görüyorsan, seviyorsan göz bebeğinin oynaması benim için kâfi diyordum. Ve o da nitekim bana reaksiyon veriyordu. Eşime oğlumun fotoğrafını gösteriyorduk, hayata bağlansın diye. Resmi gördüğünde gözyaşları geliyordu.”
‘PANDEMİ SÜRECİ BÜSBÜTÜN BİTERSE STANT DÜZENLEYECEĞİM’
Ressam Ayşin Sıhhat Bakanlığı’nın ALS hastalığında hassaslığı olmadığından da yakınıyor. O süreçte hasta bezleri, ilaçlar, makinalar için önemli fiyatlar ödemek zorunda kaldığını fakat yeniden de ödeyemeyen beşerler için endişelendiğini kelamlarına ekliyor Ayşin:
“Etrafımda olan bu hastalıkla boğuşan beşerler vardı o hastanede. Ya bunları yazmalıydım yada fotoğraflarımla lisana getirmem gerekiyordu. Eşim ölmeden evvel dört çalışma yaptım. İstanbul’da ALS derneği ile görüştüm. Farkındalık için çalışmamı anlattım. Çok memnun oldular. Bu süreç üç yıldır devam ediyor. Fotoğraflarımı bitirdim. Pandemi girdi ortaya, bitince fotoğraflarımı sergileyeceğim.”
‘RESİMLERİMİN GELİRLERİ HASTA YAKINLARINA DERMAN OLSUN’
Kendi acısını ve içinde bulunduğu trajediyi bir kenara ittiğini belirtiyor Ayşin. Eşi hastanedeyken odasında olmadığı bir vakitte eşinin yatağına yattığını aktarıyor ve ‘empati’ diyor:
“Yarım saat onun yatağına yattım ve onun üzere gözlerimi tava diktim ve yalnızca yarım saat dayanabildim. Ben de kendimi yalnızca Türkiye’de değil dünyadaki bütün hastaların yakınlarının yahut hastaların yerine koydum ve farkındalık yaratmak istedim. Kendime mahsus bir şekille, kozmik bir lisanla ortaya koydum. Kendi fotoğraflarımı satmak aslında bana acı veriyor. Bu fotoğrafların satılması hasta yakınlarına bir derman olacaksa hepsi de satılsın. Güçlü kurumlar alsa ve derneğe bağışlasa çok daha hoş olur.”
Gazete Duvar
