KÖLN – Daha birkaç yıl öncesine kadar Almanya’da toplumun büyük bir kısmı Annalena Baerbock’un kim olduğunu bilmiyorken artık Yeşiller’in birinci başbakan adayı olarak partisi için tarih yazıyor. Ekoloji ve barış partisi argümanıyla siyasi hayatına başlayan Yeşiller Partisi eylülde yapılacak federal seçimlerde siyasi iktidara yükselmeye en güçlü aday.
Baerbock 2018’de ocak ayında Robert Habeck ile birlikte parti liderliğine seçildikten sonra ismi tanınan olmaya başladı. Profesyonel sportmen olan Baerbock trambolinle jimnastikte Almanya üçüncüsü olmuştu. Almanya’da kamu hukuku alanında tahsil gören Baerbock, eğitimine daha sonra İngiltere’de devam etti. Londra İktisat ve Siyaset Bilimi Okulu’ndan memleketler arası hukuk okudu. Memleketler arası hukuk ve iklim uzmanı olan iki çocuk annesi olan Baerbock hem hırslı hem de çok titiz ve kararlı biri olarak tanınıyor.
CDU’nun (Hristiyan Demokrat Birlik Partisi) ve SPD’nin (Almanya Toplumsal Demokrat Partisi) başbakan adayları erkekken Yeşiller eş lider adaylarından Habeck yerine Baerbock’u seçti. Yeşiller böylelikle CDU’nun eski başkanı Angela Merkel’den sonra hükümet kurmaya yakın partiler ortasında tek bayan aday gösteren parti olarak bir avantaj sağlamayı da düşünmüş olabilir. Bu seçimin onlara artı puan getirip getirmeyeceği seçim sonuçlarıyla belirli olacak.
Baerbock’un hiçbir hükümet tecrübesinin olmaması en büyük eksiklik olarak tanımlanıyor. Lakin Baerbock’a dayanak verenler bunun bir zayıflık olmadığını şansölye olma deneyiminin vazife esnasında kazanılacağını savunuyorlar ve elbette haksız değiller. Baerbock Federal Parlamento’da, 2013’ten 2018’e kadar parlamento kümesinin iklim siyaseti sözcüsüydü. 2018 yılında ise sürpriz bir biçimde parti önderi seçildi. Baerbock ve Habeck öncesine kadar Yeşiller, fundamentalist ve realistçiler olmak üzere iki kanattan temsilciler seçerlerdi. Lakin son liderlik seçiminde her iki eş lideri da realist kanattan seçtiler. Böylelikle başkanlar ortasında bir rekabetin ortaya çıkmaması, birlikte ahenk içinde çalışmaları Yeşiller’i her gün biraz daha anketlerde ön plana taşıdı.
Baerbock, Almanya’nın doğusundaki Brandenburg eyaletinin başşehri Potsdam’da yaşıyor. Burası tıpkı vakitte SPD’nin (Sosyal Demokrat Parti) başbakan adayı Olaf Scholz’un da direk aday olduğu kent. İki partinin başbakan adayının tıpkı yerde yarışa girecek olması bu seçimlerde yaşanan enteresan gelişmelerden biri olacak.
SİSTEM TARAFINDAN YUMUŞATILAN YEŞİLLER
Yeşiller şu anda 14 eyalet parlamentosunda ve 11 eyalet hükümetinde temsil ediliyorlar. Sekiz yıldır ekonomik olarak güçlü olan Baden-Württemberg eyaletinin başbakanı Yeşiller partisinden Winfried Kretschmann. Bu başarıyı yakalamalarının ardında devrimci saiklerle kurulan partinin kısa müddette parlamento sürecinde bir vakitler şiddetle savaştığı “sistem” tarafından yumuşatılması gerçeği var. Bir vakitler parlamenter demokrasiyi “sahte demokrasi” olarak hor gören Yeşiller, 1998 yılında merkezin solunda yer alan SPD’nin küçük ortağı olarak birinci kere hükümete girmeleriyle olağan bir parti haline geldiler. Hatta Yeşiller Dışişleri Bakanı Joschka Fischer periyodunda dış siyasette vakit zaman verdikleri kararlarla barışçıl siyaset prensiplerini göz arkası ettiler. Mesela Fischer’in Kosova’daki NATO hava taarruzlarına Yeşiller’in dayanak verebileceğini açıklaması sert yansılara neden olmuştu. Ayrıyeten 1998’de SPD ve Yeşiller hükümeti Alman askerlerinin NATO bünyesinde barış operasyonlarında konuşlandırılmasına ve çatışmalı bölgelerde barış gücü olarak vazife yapmalarına da müsaade verdiler. Bu halleri da yıllarca eleştirildi.
Baerbock adaylığının açıklanmasının akabinde partisinin yeşil programına büyük ehemmiyet verse de “ılımlı ve ölçülü” bir ekolojik siyaset ilan etti. “İyi ve yeşil yaşa” sloganıyla otobanda saatte 130 kilometre sürat sonu olmasını talep ediyor. Ancak Almanya’da, neredeyse tüm güzergâhlarda aslında bir sürat sonu mevcut olduğundan bu ıslahat neden Baerbock’un ıslahat listesinde yer alıyor bilinmiyor.
ISLAHAT VAATLERİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLİR Mİ?
Şayet bir Yeşiller ve CDU/CSU koalisyonu olursa Yeşiller toplumsal siyasetler alanındaki ıslahat vaatlerini gerçekleştirebilecek mi, bu da soru işareti olarak duruyor. Örneğin Hartz IV ismi altında verilen işsizlik yardımının ıslahatına hem CDU hem de büyük işletmelerin yöneticileri karşı çıkıyorlar. Yeşiller’in bu alanda ıslahat yapması imkân dâhilinde görünmüyor. Ayrıyeten pandemi nedeniyle yapılan harcamalar, buna bağlı alınan borçlar, iktisadın toparlanmasını Yeşiller hükümeti açısından zorlayacak. Ayrıyeten CDU servet gelirinde yapılmak istenen ıslahatı da engelleyecektir.
Merkel hükümeti periyodunda eşcinsellerin evliliği yasallaştı. Plastik torba kullanımı da yasaklandı. Nükleer güç ve kömür kullanımı yavaş da olsa bitirildi. Yeşiller’in talep ettiği büyük değişiklikler Merkel periyodunda şahsen muhafazakârlar tarafından aslında yapıldı. Lakin 21. yüzyılda iklim krizinin insanlık için en büyük tehdit olduğunu giderek daha fazla insan kabul ediyor. Yeşiller tekrar de halkın iklimin korunmasında en çok güvendikleri parti pozisyonunda. Ayrıyeten iklim müdafaa da ekonomik bir pazar avantajı haline geliyor. İklim krizinin fizikî gerçekliği çerçevesinde Yeşiller, umut veren olumlu bir güçle ortaya çıkıyorlar. Lakin çelişkileri de çok fazla. Radikal olmak isterken birebir vakitte devleti destekliyorlar, demokratik kurumları hem korumak ve hem de onları değiştirmek istiyorlar.
Baerbock, “Ekolojik ıslahatlar, çoğunluk tarafından kabul edilmelidir” diye vurguladı. Bu telaffuzları eko-diktatörlük olarak nitelendirilse de aslında yalnızca kimi bahislerde gözle görünür bir modernizasyondan öteye gidemeyecek üzere görünüyor. Yeşiller devrimci değiller, devrimci üzere görünüyorlar. Fakat çağdaş birey de biraz bu türlü, kararsızlıklar içinde ödün vermeden sistem değişikliği yaratmak isteyen bir büyük topluluk. Yeşiller de tam da bu kararsızlığa talip. Yeşil hayat üslubu, karton pet bardaklar yerine depozitolu kahve bardağı, bisiklet yollarını genişletme, kent merkezlerini trafiğe kapama vs. Ancak Almanya’nın işsizlik, yüksek emeklilik yaşı, konut sorunu, sıhhat alanında her geçen gün artarak devam eden neo-liberal siyasetler, vergide dengesizlik, ağır işleyen bürokrasi, entegrasyon ve göç siyasetinde aşılması gereken meseleler, kurumsal ırkçılıkla uğraş üzere önemli çok sorunu var. Bu sıkıntılarla gayret etmeyi ekolojik siyasetle eş bedel götürebileceklerini eylüldeki seçimlere kadar anlatmak zorundalar. Yoksa anketlerde öne geçmek sahiden seçimlere yansır mı bilinmez.
Gazete Duvar
