KÖLN – Greenpeace’in Barış Araştırmaları Enstitüsü Frankfurt’a (Hessiche Stiftung Friedens-und Konfliktforschung) yaptırdığı bir araştırma 1990’dan bu yana Almanya’da idareye gelen tüm hükümetlerin asla silah ihraç edilmemesi gereken çatışma ortamlarına ve devletlere silah satışlarını onayladıklarını ortaya koyuyor. 1971 yılında alınan kararla Almanya bağlayıcı bir prensip olarak savaş silahları ve savunma teçhizatlarını NATO dışındaki memleketlere ihraç etmekten kaçınırken 1990’dan bu yana bu ilkeyi uygulamaktan giderek uzaklaşmaya başladı.
Almanya’nın Türkiye’ye yaptığı silah satışları reaksiyon çekerken Greenpeace’in yaptırdığı araştırma gayrı bir gerçeği ortaya çıkarıyor. Araştırmada Almanya’nın Orta Şark ve Kuzey Afrika devletlerine yaptığı bilinmeyen silah satışları da listeleniyor. Ayrıyeten listede Brezilya, Meksika üzere devletler de konum alıyor. Örneğin 2014’ün Eylül ayında Meksika’da altı öğrenci, Alman silah üreticisi Heckler & Koch silahlarıyla güvenlik güçleri tarafından vurulmuş. Endonezya, Açe yerinde bağımsızlık yanlılarına karşı eski Alman savaş gemilerini kullanmış. Alman silah teknolojisi Suudi Arabistan’ın dâhil olduğu Yemen iç savaşında ise hala kullanılıyor.
Die Welt gazetesinin ulaştığı bu çalışma Alman silahlanma siyasetinin birinci sistematik değerlendirmesini oluşturuyor. Araştırmanın kıymetlendirme ölçütünü, 2008 yılında Avrupa Konseyi’nden geçen Almanya ve AB’nin silah ittifaklarıyla ilgili olarak benimsediği ve tüm devletler için bağlayıcı olan politik unsurlar oluşturuyor. Bu unsurlardan en kıymetlisi, silah satışı yapılacak devletin insan hakları kurallarına uyup uymadığı, iç istikrarının olup olmadığının evvelce denetim edilmesi.
ALMANYA DÜNYANIN EN KIYMETLI SİLAH ÜRETİCİLERİNDEN BİRİ
AB, milletlerarası insan hukukuna saygıyı ve silah ihracatı yapılacak gaye memleketlerdeki iç istikrarın evvelce denetim edilmesi gerektiğini açık bir kıstas olarak belirtiyor. AB’nin belirlediği unsurların yanı sıra başkaca Almanya’nın da NATO üyesi olmayan devletlere silah satışını düzenlemeyi amaçlayan çok sayıda karar, norm ve prosedürü mevcut: Savaş silahları sırf birleşik hükümetin onayı ile üretilebilir, nakledilebilir ve piyasaya sürülebilir. Hususî durumlarda ise ihracat kararlarından Birleşik Güvenlik Kurulu sorumludur. NATO üyesi olmayan ortaklara “Federal Almanya Cumhuriyet’inin kişisel dış ve güvenlik politik çıkarları” korunması durumu laf mevzusuysa istisnai olarak silah satışı yapılması onaylanabilir.
Lakin bu araştırma buhran kesimlerinde Alman silahlarının ihracatının norm haline geldiğini ortaya koyuyor, yapılan satışların hiçbirinin münferit durumlar olmadığı, Almanya’nın hem AB kriterlerini hem de kendi prensiplerini tekraren ihlal ettiğini gösteriyor. Greenpeace’in değerlendirmesine nazaran, Almanya’yı frenlemek için yapılmış olan düzenlemelerden ve Almanya’nın uyguladığı sorumlu silah ihracat siyasetinden geçmişe hiçbir şey kalmamış durumda. Almanya’nın üçüncü memleketlere silah teslimatını derhal durdurması gerekiyor. Ancak Almanya hâlihazırda dünyanın en büyük silah ihracatçılarından biri konumunda mekan alıyor. Merkel başbakanlığındaki büyük koalisyon hükümeti tarafından 2020 yılının birinci çeyreğinde yekun 1.16 milyar euroluk silah satışı onaylandı.
Mahsusen son yıllarda Mısır’a yapılan silah ihracatı dikkat çekiyor. 2001-2019 yılları arasında Mısır’a 1,5 milyar euro kıymetinde savaş silahları ve askeri teçhizat ihracatı onaylanmış. Mısır’ın yanı sıra Cezayir de Alman’yadan silah alan devletler arasında taraf alıyor. 2001-2015 yılları arasındaki Alman hükümetleri bilhassa savaş gemileri, patlayıcılar, küçük silahlar ve mühimmattan oluşan yaklaşık iki milyar euroluk satış yapmış.
Son yıllarda Almanya’nın en çok silah sattığı memleketlerden bir de İslamcı kümelere destek veren, insan haklarını ihlal eden Katar oldu.
LİBYA SAVAŞINA TARAF OLAN MEMLEKETLERE SİLAH SATAN ALMANYA BARIŞ DAVETI YAPIYOR
Yemen, Libya ve gayrı memleketlerde Alman üretimi silahlarla savaşılıyor. Diktatörlüklerin, otokrasinin olduğu devletlerde, Meksika örneğinde de olduğu üzere demokrasisi oturmamış memleketlerde hükümetlerin silahlı güçleri kendi halkına karşı Alman silahlarını kullanıyor.
Mütemadi olarak silah üreten ve satan bir memleketin organize ettiği barış konferansı ve barış davetleri da alışılagelmiş olarak işe yaramıyor. Almanya, Fransa ve İtalya geçtiğimiz cumartesi günü ortak bir açıklama yaparak devletlerin “Libya’da artan müdahalelerini bitirmeleri” daveti yaptılar. Silah ambargosuna uymayan memleketlere yaptırım olabileceğini açıkladılar.
Libya’da devam eden iç savaşa taraf olan Türkiye, Mısır ve Katar’a silah ve askeri teçhizat satan Almanya’nın silah ambargosuna uyulması gerektiği daveti neden ciddiye alınsın!
Yemen, Suriye ve Libya’da yaşanan ölümlerin, açlığın, göçün birinci sebebi elbette Almanya değil, savaşlardan şahsen memleketlerin kendi siyasetleri ve hükümetleri sorumludur. Lakin 2. ve en kıymetli sebebi Almanya’nın silah satışlarıdır. Almanya farklı teknoloji ve üretime sahip bir devlet olarak silah satmadan da iktisadını ayakta tutabilir. Ama Almanya da başka birçok devlet üzere en kısa yoldan en süratli biçimde kar elde etmeye çalışıyor. Kimi devletler bunu silah satın alıp sair memleketlerin kaynaklarını ele geçirmeye çalışarak yaparken yahut yapmaya çalışırken, Almanya üzere devletler de savaşlardaki silah talebini karşılayarak kar elde ediyor. Savaşa silah üreten devletler şahsen savaşan memleketlerden barış siyasetinde ve demokraside daha üstün değiller. Bu nedenle de “barış talepleri” asla gerçekçi olmuyor ve işe yaramıyor.
Gazete Duvar
