Osman Çaklı
Korona virüsü salgını kapsamında açıklanan iktisat paketiyle uygulamaya koyulan kısa çalışma ödeneği, bir yılı aşkın müddettir devam ediyordu. Pandemi boyunca en kıymetli gelir dayanaklarından biri olan ödenek 31 Mart 2021 itibariyle sonlandırıldı. Bugüne kadar yaklaşık 4 milyon kişinin faydalandığı uygulamanın sonlandırılması tartışmalara neden oldu. Kararın mümkün sonuçlarını DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ile konuştuk.
‘EN DÜŞÜK KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN TABAN FİYAT OLMASI GEREKTİĞİNİ SAVUNDUK’
Siyasi partilerden, sendikalara, esnaf odalarından, sivil toplum örgütlerine kadar geniş bir etraf tarafından 31 Mart’ta sona erdirilen uygulamanın sürdürülme daveti yapılmıştı. Pandemi devam ederken kısa çalışma ödeneğinin yerine öteki bir uygulama konmaması en sık lisana getirilen tenkitlerden oldu.
İstek Çerkezoğlu, DİSK olarak salgın devrinin birinci günlerinden itibaren emekçilerin gelir kaybına karşı kısa çalışma ödeneğinin uygulanmasını savunduklarını kaydetti. Salgın şartlarında ön koşulsuz bütün emekçilerin bundan yararlanmasını ve en düşük kısa çalışma ödeneğinin minimum fiyat olması gerektiğini söylediklerini belirten Çerkezoğlu, “İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının bunun için kâfi olduğunu datalarla ortaya koyduk” diye konuştu.
İstek Çerkezoğlu‘ÖDENEK PATRONLAR TARAFINDAN YÖNTEMSİZ KULLANILDI’
Kısa çalışma ödeneğinin salgın periyodunda sigortalı personellere yönelik en değerli dayanak olduğunu lisana getiren Çerkezoğlu, kısa çalışma ödeneğinin kimi patronlar tarafından adapsız kullanıldığına dikkat çekti. Ödenek ölçüsünün azlığı ve şartların yükü üzere meselelerin üzerine gidilmediğini de kelamlarına ekleyen Çerkezoğlu, “Ağır şartlar yüzünden milyonlar kısa çalışma ödeneğinden faydalanamadı yahut çok düşük ölçülerde takviye aldı” dedi.
‘HÜKÜMET AYRIMCI BİR YOL İZLEDİ’
Hükümetin salgın sürecindeki siyasetlerini eleştiren Çerkezoğlu, “Hükümet ayrımcı bir yol izleyerek milyonlarca işçiyi etkileyen mecburî fiyatsız müsaade uygulamasını başlattı. Ardından İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ‘nakdi fiyat desteği’ ile günde 39 lira ödeneği reva gördü. İş ve gelir kaybı yaşayan 3,7 milyon emekçi kısa çalışma ödeneğinden yararlanırken, patronlar tarafından fiyatsız müsaadeye ayrılan ve çok daha düşük nakdi fiyat takviyesi alan personel sayısı 2 buçuk milyona yaklaştı” diye konuştu.
‘ZORLAYICI SEBEPLERDE TOPLUMSAL SİYASETLER GENİŞLETİLMELİ’
Çerkezoğlu, yeni toplumsal siyasetlerin hayata geçirilmesi gerektiğini fakat bu manada bir gayret olmadığını vurgulayarak, “Zorlayıcı sebep diye tanım edilen şartlarda, toplumsal siyasetler genişletilmeli. Kaldı ki içerisinde bulunduğumuz salgın bir zorlayıcı sebeptir. Bu kadar çok olay ve vefat sayısı varken, pandeminin ekonomik ve toplumsal tesirleri de artarak devam ederken uygulamanın sonlandırılması asla kabul edilemez. Bunun akıl ve mantıkla bağdaşır bir yanı yok. Tam bilakis yeni dayanaklar olması gerekiyor” biçiminde konuştu.
‘İŞSİZLİK BÜYÜYECEK’
Kısa çalışma ödeneğinin sonlanmasının emekçiler açısından külfetli bir durum yaratacağının altını çizen Çerkezoğlu, “Türkiye tarihinin en büyük iş ve istihdam kaybını yaşıyoruz. Esasen bir ekonomik kriz vardı. Üzerine pandemi eklendi. Uygulamanın sonlamasıyla, işten çıkarma yasak olsa dahi işten çıkarmalar artacak. İş yeri kapatmaları olacak. Bilhassa küçük esnaf ile yanında 2-3 kişi çalıştıranlar açısından önemli zorluklar oluşacak. Bir de patrona tanınan tek taraflı fiyatsız müsaade hakkı var. Kısa çalışma yerine fiyatsız müsaade tercih edilecek. Özetle kısa çalışma uygulaması pandeminin toplumsal ve ekonomik tahribatı sürdüğü surece devam etmeli. En düşük ölçü taban fiyat olmalıdır. Kod 29 zulmüne, fiyatsız müsaade uygulamasına son verilmeli. Salgın ve işten çıkarma yasağı periyodunda işin durması durumunda, özel bölümde çalışan çalışanlara kısa çalışma ödeneği uygulanmalıdır” tabirlerini kullandı.
Gazete Duvar
