İngiliz bilim insanlarınca 116 ülkede yapılan bilimsel çalışma ile cerrahi uygulamaların korona virüsü (Covid-19) teşhisinin akabinde 0-6 hafta içinde yapılması halinde, hastaların ameliyat sonrası mevt riskinin 2,5 kat arttığı tespit edildi.
Birmingham Üniversitesince yapılan bilimsel çalışma kapsamında, 25 binden fazla cerrah, Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) dahil 116 ülkedeki 1674 hastanede 140 bin 727 hastanın bilgilerini toplayarak cerrahi operasyonlar ile ilgili kapsamlı bir çalışmaya imza attı.
Türkiye’den Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sezai Leventoğlu ve Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arda Işık’ın liderliğini yaptığı çalışmaya, Türkiye’de 46 merkezden çok sayıda cerrahi branştan araştırmacı katıldı.
Sonuçları, “Anestezi” isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışma ile yeni tip korona virüsü (SARS-CoV-2) enfeksiyon teşhisinden 0-6 hafta sonra ameliyat edilen hastalarda mevt riskinin yükseldiği belirlendi.
‘ERTELENMESİNİ ÖNERİYORUZ’
Birmingham Üniversitesinden Dr. Dmitri Nepogodiev, araştırmaya ait yayımlanan makalede, “Mümkün olduğunca ameliyatın olumlu bir SARS-CoV-2 test sonucundan sonra en az 7 hafta mühletle ya da teşhisten sonra en az 7 hafta yahut daha uzun şikayetler devam ediyorsa semptomlar düzelene kadar ertelenmesini öneriyoruz” tabirini kullandı.
Ortak baş muharrir, Birmingham Üniversitesinden Aneel Bhangu da “SARS-CoV-2 teşhisini takiben en az 7 haftalık gecikmenin beklenen avantajları, potansiyel gecikme risklerine karşı dengelenmesi gerektiğinden, cerrahiyi geciktirmeyle ilgili kararlar her hasta için özel olarak tasarlanmalıdır. Birtakım acil ameliyatlar ya da ilerlemiş tümörler için cerrahlar ve hastalar gecikme riskini göze alamayabilir” görüşünü bildirdi.
‘EN UYGUN VAKİT KONUSUNDA ÇOK AZ DELİL VAR’
Takımda yer alan Prof. Dr. Sezai Leventoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Cerrahi sırasında Kovid-19 ile enfeksiyonun vefat riskini artırdığı bilinirken ve memleketler arası kılavuzlar Kovid-19 olumlu hastalar için cerrahinin ertelenmesini tavsiye ederken, Kovid-19 tanısı konulduktan sonra cerrahi için en uygun zamanlama konusunda çok az ispat var” dedi.
Çalışmaya ait bilgi veren Leventoğlu, araştırmaya katılan hastanelerin Ekim 2020’de cerrahi prosedür geçiren tüm hastaları içerdiğini söyledi. Leventoğlu, “Araştırmanın birincil hedefi, ameliyat sonrası 30 gün içindeki mevt oranlarını tespit etmekti” diye konuştu.
İstatistiksel modellemenin; hasta, hastalık ve operasyon değişkenlerini ayarlamak ve Covid-19 teşhisinden cerrahiye kadar farklı vakit aralıkları için ayarlanmış 30 günlük vefat oranlarını hesaplamak için kullanıldığını anlatan Leventoğlu şunları kaydetti:
“Çalışmada, ameliyat sonrası 30 gün içinde akciğer komplikasyonlarına (pnömoni/zatürre, akut teneffüs ezası sendromu yahut beklenmeyen reventilasyon) ve mevt oranlarına bakıldı. Ameliyat sonrası akciğer komplikasyon oranlarının, Covid-19 teşhisinden sonraki 0-6 hafta içinde ameliyat edilen hastalarda kıymetli ölçüde arttığı, fakat en az 7 hafta bekleyen şahıslardaki şikayetlerin hasta olmadan evvelki haline geri döndüğü belirlendi.
Covid-19 teşhisinden ameliyata kadar geçen mühlet hastaların 1144’ünde 0-2 hafta, 461’inde 3-4 hafta, 327’sinde 5-6 hafta, 1205’inde 7 hafta yahut daha uzundu.
Ameliyat edilen hastalarda mevt oranı 0-2’nci haftada yüzde 4, 3-4’ncü haftada yüzde 4 ve 5-6’ncı haftada yüzde 3,6 arttı, lakin Covid-19 teşhisi sonrası 7-8 haftada bu oran yüzde 1,5 oldu.”
Gazete Duvar
