İSTANBUL – İstanbul Gaz ve Doğalgaz Dağıtım A.Ş (İGDAŞ), 7 milyon abonesiyle Türkiye’nin yanısıra dünyanın da en büyük doğalgaz dağıtım şirketleri ortasında yer alıyor. Münasebetiyle da İstanbul’daki hanelerin tamamının yakınına ulaşan İGDAŞ, hayli değerli bir role sahip. İki yıl evvelki mahallî seçimde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde idarenin değişmesiyle birlikte İGDAŞ Genel Müdürü olarak misyona başlayan Dr. Mithat Bülent Özmen, kurumu yalnızca gaz dağıtım şirketinin ötesinde bir noktaya taşımaya odaklanmış durumda.
Uzun bir özel dal deneyimi de olan Özmen bu gayeyle üniversiteler ve sanayii ile yakın işbirliği içinde çalışacak bir AR-GE merkezi kurmak için başlattıkları çalışmaları son evreye getirmiş. Bu noktada oldukça tezli olan Özmen “Bu merkezi kurduğumuz vakit İGDAŞ’ın inovatif birçok projesini de duymaya başlayacaksınız. Doğalgaz ve güç kesimiyle ilgili olmak üzere birçok doktora çalışmasına dayanak olacağız AR-GE merkezimizle” diyor.
Şimdi bu merkez kurulmadan TÜBİTAK işbirliğiyle yürüttükleri akıllı robot çalışması da bu noktada oldukça kıymetli bir çalışma. Bu robot yer altındaki çelik boruların içinde dolaşarak, röntgenini çekecek ve gerek sarsıntı öncesi gerekse de muhtemel zelzele sonrasında hangi borularda hasar olduğunu anlık olarak bildirerek gerekli müdahalelerin yapılmasını sağlayacak. Gebze Teknik Üniversitesi’yle yürütülen bir çalışmayla da sarsıntıda heyelan oluşan ve yıkımın yüksek olduğu bölgeler anında tespit edilerek müdahaleler gerçekleştirilecek.
MUHTEMEL ZELZELEDE HAYATİ DEĞERE SAHİP PROJE
850 noktadaki sarsıntı kayıt aygıtlarıyla ise mümkün İstanbul zelzelesinden 5-10 saniye evvel kente gaz akışı kesilecek ve böylelikle yıkım kaynaklı olduğu kadar gaz patlaması ve oluşacak yangın kaynaklı can kayıplarının önüne geçilecek. Ayrıyeten tekrar yeni hayata geçirilen bir sistemle, sarsıntıdan 15 dakika sonra, 7/24 temeline nazaran çalışan İGDAŞ’ın acil müdahale takımlarının telefonlarına, oluşan hasara nazaran İstanbul’u kırmızı, sarı ve yeşil bölgeye ayıran raporlar düşecek ve gruplar buna nazaran yıkımın daha yüksek olduğu noktalara öncelikli olarak müdahale edebilecek.
Bildiğiniz üzere doğalgaz kokusuz bir gaz çeşidi. Mümkün gaz kaçaklarının fark edilmesi için gazın içine koku veren bir kimyasal husus katılıyor. Bu kimyasalın dünyada yalnızca iki firma tarafından üretildiğini belirten İGDAŞ Genel Müdürü Özmen, mümkün bir temin sıkıntısında yaşanacak kasvetin önüne geçmek için gaz kokusu üretmek için de çalışma yürüttüklerini ve epey kademe kaydettiklerini anlattı. Dünyada inhisar pozisyonundaki iki firmanın, formülünü bilinmeyen tuttuğu bu kimyasal koku üretildiğinde dışa bağımlılıktan kurtulunmuş olunacak. Birebir vakitte da hem Türkiye’deki öbür gaz dağıtım şirketlerine hem etraf ülkelere satılarak, dış ticaret açığının giderilmesine de katkı sunulacak.
ÖZMEN: EPEY RADİKAL BİR ADIM
İGDAŞ Genel Müdürü Özmen’in ‘hayli radikal bir adım’ sözüyle nitelendirdiği, gecikmiş faturalara, vade farksız 10 taksit kampanyası da sürüyor. Pandemi devrinde işini kaybeden ya da geliri azalan insanların kış aylarındaki gaz kullanımının artmasıyla faturaları ödemekte zahmet çektiğine dikkat çeken Özmen, “Taksidi 10 ay üzere uzun bir vadeye yaydık. Bankaların kredi kartına 10 taksit nedeniyle uygulayacağı vade farkı ve kurulu İGDAŞ olarak biz ödüyoruz ve bunu abonelere yansıtmıyoruz” diyor.
İGDAŞ Genel Müdürü Dr. Mithat Bülent Özmen, teknolojik alanda yürüttükleri çalışmalar, birikmiş faturaya 10 taksit kampanyası, gaz arzının güvenliği ve tasarrufu bahislerinde yürüttükleri çalışmalar konusunda GazeteDuvar’ın sorularını yanıtladı:
-Sayın Özmen, kaç milyon aboneniz var? İstanbul’da hala doğalgazın olmadığı sokak ya da mahalle bulunuyor mu?
Türkiye genelinde 17 milyon doğalgaz abonesi ve bunu 7 milyonu yani yüzde 40’ı İstanbul’da. Bu da bizi doğal olarak Türkiye’nin en büyük gaz dağıtım şirketi yapıyor, aslında Avrupa’da da dünyada da en büyükler ortasındayız, abone sayımız bir çok ülkenin nüfusu kadar.
İGDAŞ Genel Müdürü Özmen: Birikmiş faturaya kredi kartıyla 10 taksitte oluşan vade farkını İGDAŞ üstlendi ve vade farkını bankalara biz ödüyoruz, yurttaşa yansıtmıyoruz. 20 YILDIR DOĞALGAZIN OLMADIĞI SOKAKLARA GİRDİK
İstanbul’da giremediğimiz çok cüzi sayıda sokak ve aşikâr mahalleler var. 70 hane bir yerde, 100 hane bir yerde üzere. Örneğin Sultangazi Habipler Mahallesi’nde gazın olmadığı sokaklar vardı, 10 yıldır, 15 yıldır, 17 yıldır gazın gidemediği sokak ve mahalleler bunlar. Nedeni de imar sorunu. Sizin o çizgisi döşemeniz için bir yol olması ve o yoldan geçmesi lazım. Şayet imar planında yol görünmüyorsa siz oraya doğalgazı götüremiyorsunuz. Bir sokağa götürürsünüz, 3 sokağa götüremeyebilirsiniz. Bu bu türlü bırakılmış yıllarca. Bunun üzere 15 ilçe tespit ettik, küçük küçük doğalgaz açısından girilmemiş sokaklar var. 16 milyon nüfusta 300, 500, 1000 adet üzere lakin kıymetli. Siz bir hizmeti alıyor, komşunuz almıyorsa, komşunuz o konfordan yararlanamayıp, odun kömür isiyle uğraşmak zorunda kalıyorsa, hizmette eşitliği sağlamamış olursunuz. Bu sorunu çözmemiz lazım.
BEŞERE DOKUNAN BİR ANLAYIŞLA HAREKET EDİYORUZ
Hava kirliliği açısından memleketler arası sıhhat örgütünün belirlediği üst hudut 20-21 mikrogram iken bu oran İstanbul’da 4 mikrogram. Bu açıdan İstanbul’un havası pak lakin gazın olmadığı sokakları da düzeltmekle mükellefiz zira sokak bazında soba yakılıyorsa orada kesif kömür kokusunu alırsınız kışın. İmar meselesinin gaz götürme açısından ilçe belediyeleriyle çözülmesi gerekiyor. 10 yıldır, 20 yıldır doğalgazın girmediği yerlere girdik 2020 yılında ve kangrenleşen bu meseleye neşter atmış olduk. Habipler’de sohbet ettiğimiz bir amca ‘Doğalgaz güneş gibi’ demişti, yaptığınız işin değerini beşere dokununca, gidince anlıyorsunuz. Zira bu o konfor sizde varken, onun yokluğunu siz çok anlamıyorsunuz. İstanbul’un merkezinde bir yerden bahsediyoruz sonuçta, yeni gaza kavuşmuş bir beyefedinin ‘Bu benim hayalimdi’ demesi bizim daha çok ve de daha çok kurumsal kimliğimizin yanısıra beşere dokunan projeleri geliştirmemiz gerektiğini gösteriyor.
SİLİVRİ VE ÇATALCA ÜZERE İLÇELERDE DE GAZIN GİTMEDİĞİ HANE KALMAYACAK
İlçe belediyelerine gidiyoruz, diyoruz ki bu türlü bir talep var, kaymakamıyla muhtarıyla tüm bileşenleriyle biraya gelerek, sıkıntıları aşıyoruz. Sonuçta kamu hizmeti veriyoruz ve maliyetli dahi olsa maliyetten evvel halka hizmeti götürmeyi önceliyoruz. Silivri, Çatalca üzere İstanbul’un dışındaki ilçelerde de girilmeyen sokaklara girerek, gazın gitmediği hane bırakmayacağız. Eyüpsultan üzere esaslı bir ilçede gazın olmadığı sokaklar vardı, geçen yıl buralarda da gazı sağladık. İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Sayın Ekrem İmamoğlu da İGDAŞ’la çok yakından ilgileniyor ve tüm dayanağı sağlıyor.
25 BİN KİLOMETRE GAZ BORU ÇİZGİSİ VAR, TAMAMINA YAKINI ARTIK 6 KAT ESNEYEN BORULAR
İstanbul’un altında 25 bin kilometre doğalgaz boru çizgisi var. Bu sınırlar çeşitlilik arzediyor. Bir çelik boru çizgileri var bir de polietilen dediğimiz sınırlar var. Polietilen, özellikli boru çizgileridir, 6 kat esneyebilir. 2 bin kilometresi çelik boru çizgisidir, gerisi polietilen boru çizgileridir.
ÜÇ SAÇ AYAKLI İŞBİRLİĞİ: BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ-TÜBİTAK-İGDAŞ
– Polietilen boru çizgilerinin sarsıntı güvenliği açısından rolü nedir? Boğaziçi Üniversitesi ve TÜBİTAK’la sarsıntı erken ihtar sistemini de hayata geçirdiniz. Bu sistemin hangi sonuçları doğuracak?
Hizmetin sürdürülebilmesine ve doğalgaz arzının devam ettirilebilmesine ket vurabilecek en değerli faktör, muhtemel bir şiddetli zelzeledir. Münasebetiyle esnek boru çalışması bu manada çok kıymetli. Zelzele en hazır kurumlardan bir tanesi İGDAŞ. Büyükşehir Belediye Liderimiz da vazifeye geldiğinde zelzele çalıştayı düzenlediği, rapor ve kitaplar hazırlattı. İGDAŞ bu noktada şuradan devreye giriyor. Birincisi aslında sarsıntıdan sonra ikincil dediğimiz felaketler var; doğalgaz patlaması kaynaklı hasarlar ve yangınlar üzere. Münasebetiyle biz burada dedik ki, ikincil felaketleri önleyecek önlemleri risk idaresi asıllı alalım. Kriz idare değil, risk idaresi yapalım. Özel daldan geliyorum ve risk idaresi üzerine yıllarca çalıştım. Kriz olduktan sonra yapılacaklara ait kesinlikle hareket takvimini çıkarmanız, tatbikatlarını yapmanız lazım, bunları yapıyoruz. Lakin kriz olmadan evvel, kriz sonrasında karşılaşacağınız hasarın, tesirin düzeyini düşürmek için de önlemler almanız lazım. Kriz öncesi alacağınız önlemin maliyeti 1 üniteyse o önlemi almadığınızda kriz sonrası karşılaşacağınız hasarın maliyeti 7 ünite. Yani sonrasında 7 ünite maliyete katlanmaktansa öncesinde 1 ünite maliyete katlanmak aslında rasyonelliğin gereği. Hele bunun içine bir de insanı, canlıyı katarsak bunun ünitelerle ölçülecek bir tarafı yok zati.
Özmen: Zelzeleden sonra ikincil dediğimiz felaketler var; doğalgaz patlaması kaynaklı hasarlar ve yangınlar üzere. Münasebetiyle biz burada dedik ki, ikincil felaketleri önleyecek önlemleri risk idaresi temelli alalım. Kriz idare değil, risk idaresi yapalım. 850 ZELZELE KAYIT AYGITI SİSMİK FAALİYETİ İZLİYOR
Münasebetiyle biz dedik ki, İGDAŞ’ın hali hazırda erken ikaz sistemi var. Bu sistem neyi sağlıyor, Boğaziçi Üniversitesi Zelzele Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi ile yaptığımız bir işbirliğimiz var, bir de TÜBİTAK’la işbirliğimiz var; TÜBİTAK-Kandilli-İGDAŞ. Entegre bir sistem kelam konusu İGDAŞ’da. Bu sistem şöyle çalışıyor; Marmara’nın kıyılarında Kandilli Rasathanesi’ne ilişkin istasyonlar var yerleştirilmiş, bu istasyonlar aslında sensör niteliğine haiz. Bu istasyonlar daima denizden gelen sismik hareketleri ölçüyor 7/24 ve hareketleri hem Kandilli’ye hem de İGDAŞ’ın ana kumanda merkezine götürüyor. Bu hareketler muhakkak eşiklere ayarlanmış durumda. Zelzele 3 şiddetinde olabilir, 5 şiddetinde olabilir, 7 şiddetinde olabilir, münasebetiyle yıkıcı eşiğe de dikkat ederek bu sensörler bütün yer hareketlerini bildiriyor. Buna nazaran bizim sistemimiz bir sarsıntının olup olmadığını algılıyor. Örneğin benim telefonuma, e-mail’ime daima raporlar düşer ölçümlere ait. Bununla ilgili onlarca rapor üretir bana sistem. Burada kritik olan şu, siz bu veriyi 7/24 alıyorsunuz fakat pekala ne işinize yarayacak? Bunu süreciniz, bir şeye dönüştürmeniz lazım. Tam bu noktada TÜBİTAK’la olan çalışmamız devreye giriyor. Biz TÜBİTAK’la yaptığımız çalışmalar çerçevesinde Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Aygıtı imal ettik, ürettik İGDAŞ olarak. İGDAŞ’ın 850 tane Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Aygıtı var. Niçin 850 tane, İstanbul’a doğalgaz BOTAŞ tarafından getiriliyor, bu gaz bizim 14 adet büyük istasyonumuza aktarılıyor. 70 bar basınçla gelen gaz bizim bu istasyonlarımızda 20 bara düşürülüyor. Bunun meskene girdiği bar şiddeti 0,3 (300 milibar) bar. Bu her düşüş için istasyonlar var. 14 tane büyük istasyonunun yanısıra bir de mahallelerde 850 tane bölge istasyonumuz var daha küçük. Bunlar düşük barlı gazı mahallelere, konutlara veren istasyonlar. Bu 850 istasyonumuzun yanında biraz evvel kelamını ettiğim kayıt aygıtları var. O kayıt aygıtları otomatik olarak ana kumanda merkezimizden zelzele oldu bilgisi geldiğinde (belirlenen eşiği aştığında) gazı otomatik olarak kesmeye ayarlı.
Denizin altındaki fay sınırında oluşan sarsıntının tesirinin karaya ulaşmasına kadar geçen 5-10 saniyede bu sensörler bize durumu bildiriyor, yani sarsıntı karaya ulaşmadan saniyelerle haberimiz oluyor. Sonuçta da mümkün bir zelzelede gaz kaynaklı yangın, patlama üzere felaketlerin önüne geçmiş olacağız, zira gaz tüm İstanbul’da kesilmiş olacak. Bu çok kıymetli, kritik bir durum. Dünyada bunun örneği Japonya’da var.
DÜNYADA YALNIZCA BİZDE OLAN BİR ŞEYİ SÖYLEYEYİM…
Dünyada yalnızca bizde olan bir şeyi söyleyeyim; Zelzele oldu, gazı kestik, e gazı kestik de en çok hasar nerede, biz nereye gideceğiz, nasıl müdahale edeceğiz? Risk idaresinde, kriz öncesinden kriz sonrasına geçiyoruz, nasıl müdahale edeceğiz? Bununla ilgili sistemimize zelzeleden 15 dakika sonra şu raporlar düşecek; Zelzele oldu, sistem gazı kesti, bizim idari işçimize, acil müdahale takımlarımıza (İstanbul’un çeşitli noktalarında pozisyonlu 7/24 çalışan acil müdahale takımımız var) otomatik olarak raporlar düşüyor. İBB’in bilgi tabanıyla entegre bir sistem çalışıyor ve bu raporlarda şu çıkıyor; kırmızı bölge, sarı bölge, yeşil bölge… Sistem 15 dakika içinde İstanbul’u bölgelere ayırıyor ve diyor ki şuralarda hasar daha yüksek oldu, buralarda yıkım mümkünlüğü daha yüksek hasebiyle takımların birinci müdahale edeceği yer bu bölge. Yani benim arkadaşlarım zelzeleden 15 dakika sonra hangi bölgeye öncelikle gideceğini biliyor. Bu, literatür dünden bugüne değişmediyse bir bizde var.
TÜM CİHAZLERİN HASSASİYETİ ARTIRILDI
Sistemi daima geliştirmemiz gerekiyor tabi bir yandan. Kayıt aygıtını bir yılda 750’den 850’ye çıkardık, sayı artarken teknolojik gelişmeyle hassasiyeti de artıyor. TÜBİTAK’la çalışıp, tüm aygıtların hassasiyetini bu yıl güncelleyerek, artırdık. Üstüne biraz evvel bahsettiğim raporları da daha uzman, hassas hale getirdik.
İGDAŞ HEYELAN RİSKİNİ ÖLÇECEK
Yürütülen ve şimdi sonuçlanmayan bir başka çalışmamız, İGDAŞ heyelan riskini ölçecek. Zelzele olursa heyelan riski var, onu da ölçmek için Gebze Teknik Üniversitesi’yle çalışıyoruz. Sarsıntı olduğu vakit yer kaymaları olacak ve sizin borularınız bundan etkilenecek. Biraz evvel bahsettiğim 6 kat esneyebilen boru sınırlarımızda kahır yaşamayız, lakin 2 bin kilometre çelik boru sınırlarında düşünce olabilir, tüm tedbire karşın. İşte risk idare çerçevesinde hangilerinin bundan ne kadar etkileneceğini hesaplıyoruz, gerekirse o sınırları değiştireceğiz. İşte bunun ismi risk idaresi.
İGDAŞ-TÜBİTAK işbirliğiyle geliştirilen akıllı robot. AKILLI ROBOT YIL SONUNA YANLIŞSIZ HAZIR OLACAK
Buradan yeniden bir öbür çalışmaya geleyim. Yerin altında sonuçta İSKİ’den elektriğe ve telekomünikasyona kadar birçok kurumun sınırları var. Daima bir hafriyat oluyor, bakılıyor, kesiliyor, biçiliyor. Çelik o denli değil, bu noktada teknolojik dayanağa gereksiniminiz var. Bu noktada biz TÜBİTAK’la birlikte başlattığımız çalışmayla, yıl sonuna yanlışsız bir akıllı robot üretiyoruz, gayemiz bu. Bunların hepsi risk idaresi temelli işler. İGDAŞ’ı kesintisiz gaz arzı için daima geliştiriyoruz. Bu çelik sınırlarımızın içine bu akıllı robot girecek. Bu robotun içinde birçok sensör ve kameralar var. Bu robotu bir çelik boru sınırının içine koyacağız, çelik boruyu daima dolaşacak. Bir yerden girip çıkacak ve borunun daima röntgenini çekecek. Şayet bir yerde korozyon, etkilenme, bozulma varsa bize bildirecek. Biz de hangi noktada borumuzda sorun olacağını bileceğiz ve anında değiştireceğiz. İGDAŞ’ı zelzeleye hazırlarken risk temelli kurgulayalım dedik. Özetle bu bir erken teşhis çalışmasıdır. Önleyici önlemleri alacağız, hazır olacağız sarsıntıya, İGDAŞ’ı bunun üzerine kurguladık ve çok iyi bir noktadayız.
Oluşturduğumuz sistemle, zelzeleden 15 dakika sonra, risk raporları bize ulaşacak ve yıkımın yüksek olduğu bölgelerde, 7/24 işbaşında olan acil müdahale gruplarımız öncelikli olarak çalışmalara başlayabilecek. GAZ KOKUSU ÜRETEREK, DIŞA BAĞIMLILIKTAN KURTULACAĞIZ
Bir de doğalgaz kokusu konusu var. İşte koku duyduğumuzda, ‘acaba gaz kaçağı mı var?’ diyoruz. Aslında bu enteresan bir husus. Zira doğalgaz aslında kokusuz. Biz anlaşılsın diye gaza çürük yumurta, sarımsak üzere bir koku enjekte ediyoruz, istasyonlarda. Kente verirken, o kokuyla birlikte gaz gidiyor. Bu koku sayesinde, kaçak olduğunda farkediyorsunuz, öbür türlü Allah korusun bilemezsiniz ve önlem alamazsınız, patlama vesaire olur. Burada bir riskimiz var. Bu kokuyu dünyada iki firma üretiyor. Mesala Rusya’nın kendi kokusu var, kendi ürettiği. Lakin Rusya’nın ürettiği kokuyu burada üretsek ve bir gaz kaçağı olsa siz ‘doğalgaz kaçağı var’ demezsiniz zira farklı bir koku. Türkiye’nin alıştığı ve bütün Türkiye’de ve Avrupa’da kullanılan bir koku var. Dünyanın bir çok ülkesinde kullanılan koku bu. Ve dünyada bu kokuyu üreten iki yer var, yurtdışındaki firmalar. Biz doğalgaz arzını sağlarken güvenliği temel alacaksak bu kokuyu kendimizin üretiyor olması çok kritik. Kaynak çeşitliliğini artırmamız lazım. Bu iki firmanın üretim ıstırabı olduğunu ya da oradan koku temin edemediğimizi farzedelim. Münasebetiyle sizin bunu ikame edebilecek bir kokulandırma imalatına gereksiniminiz var demektir. Bir bir proje çerçevesinde koku üretimi noktasında da çalışma başlattık. Bu koku çabucak aldım, yaptım diyeceğiniz bir şey değil zira bu koku iki kimyasalın belirli oranlarda karışımıyla elde ediliyor. Formülünü bu iki firma dışında bilen yok. Sizin bunu üretebilecek kapasiteye, yetkinliğe gelebilmek için bilimsel çalışma yapmanız gerekiyor. Biz bu çalışmaları aşikâr bir evreye getirdik. Gaz güvenliği açısından kendi özkaynaklarımıza da sahip olmamız gerektiğine inanıyoruz ve bu noktada kıymetli çalışmalar yürütüyoruz. Bu kokuyu bütün Türkiye kullanıyor, bu kokuyu imal ettiğiniz vakit yalnızca İstanbul’a değil tüm Türkiye’ye hizmet eden bir yapı oluşturmuş oluyorsunuz. Hatta etraf ülkelere de ihraç edebileceğiniz bir eser üretmiş oluyorsunuz ve münasebetiyle dış ticaret açığının kapanmasına da katkı sağlamış oluyorsunuz.
HİZMETLERİN TAMAMI ONLİNE YAPILABİLİYOR
Hizmet binalarınızda sağlanan yeni uygumalar var mıdır? Telefonla ve internet üzerinden online sunulan hizmetler noktasında hayata geçirilen uygulamalar nelerdir?
Vazifeye geldikten sonra hizmet binalarımızda yaşlılara, gebelere, şehit yakınlarına ve gazilere sıra numarası almadan hizmet önceliği sağladık ve onlar için farklı banko açtık. Beşere dokunmaktan kastımız bu, alanda olursanız görüyorsunuz. Oburlarının sırasını bozmadan başka bir banko ile hizmet kanalı açmış olduk. Bu oraya gelenler için. Hizmet binasına gelmeden hizmetler noktasında İstanbul Kalkınma Ajansı’yla bir proje başlattık. Korona salgını başladığında biz şunu söyledik; Evet web sitemize girdiğinizde ya da ALO 153’ü aradığınızda birçok hizmeti alabiliyorsunuz. E-devletten de, İGDAŞ’ın taşınabilir uygulamasından da hizmet alabiliyorsunuz. Lakin hizmetin belirli noktalarında binaya gelmeniz gerekebiliyor. İmza alınması, evrak alınması, harita işleri üzere farklı işler için farklı yerlere gitmeniz gerekebiliyor. Dedik ki hizmetin 8 adımını uzaktan yapabiliyorsak, kalan 2-3 adımı için geldiği vakit bunun bir manası olmuyor. Zira o bir adım için 5 yeri, 7 yeri dolaşması gerekebiliyor bazen bina içinde. Dedik ki bütün işleri uzaktan yapılabilir hale getirelim ki hem çalışanımızı koruyalım, pandemi periyodu sonuçta hem de abonelerimizi koruyalım. Hasebiyle ikisini biraya getirmeden çalışacak bir sistem kuralım. Bir abonemiz içeri girdiği vakit evvel güvenliğe, istişareye bir şey soruyor, oradan bankoya gidiyor, ordan işi bitiyor üst kata gidip imza alması gerekebiliyor ve 5-6 yere noktaya gidiyor. Hizmet binalarımızda günlük 5 bin süreç yapılıyor, yıllık yaklaşık 1 milyona adet süreç demek. Bu 1 milyon sürecin tamamını uzaktan yapabilecek bir İGDAŞ var. Çok süratli ilerlediğimizi söyleyebilirim, şimdiden günlük 5 bin sürecin yaklaşık 2 binini süratli bir biçimde uzaktan yapabilecek bir hale geldik. Bütün süreçleri uzaktan yapabilecek bir potansiyel var fakat. Kontrat yapabilir, mukavelenizi feshedebilir, randevu alabilirsiniz, faturanızı okutabilirsiniz, sayacınızdaki numarayı sisteme girip fatura oluşturabilirsiniz, itirazlarınızı yapabilirsiniz, yeni abonelik açabilirsiniz. Tüm bu süreçleri uzaktan yapabilirsiniz. Bu da beşere dokunmadan dokunduğumuz bir proje. İşgücü kaybının da önüne geçmiş oluyorsunuz.
BİRİKMİŞ FATURAYA VADE FARKSIZ 10 TAKSİT DAYANAĞI
Birikmiş faturaya 10 taksit kampanyanız var. Herkes başvurabilir mi? 10 takside vade farkı yansıtılıyor mu?
Probleme büsbütün kamu hizmeti olarak bakıyoruz İGDAŞ olarak. Şöyle de bir durum var, gazı BOTAŞ’tan alıyoruz ve oraya yaptığımız tertipli ödeme var. Bir yerden alıp, sattığınız bir eser ve parasını ödemeniz lazım. Biz orada şunu gözettik, bu korona periyodunda vatandaşın en çok sorun çektiği husus işsizlik, gelirin ortadan kalkması ya da azalması. Doğalgazın kullanımıyla ilgili bir mevzuat var, bu muhakkak yükümlülükler getirir. Sizin abonelerden o ödemeleri almanız, almadığınız taktirde gazın kesilmesi dağıtımcı kurumun inisiyatifinde olan şeyler değil. Mevzuat onu düzenlemiş, yani ödemelerin alınması, gazın kesilmesi sizin vicdanınıza, inisiyatifinize bırakılmış bir bahis değil. Mevzuatın gereğini yerine getirmemiz lazım, biz burada bir esnemeyi nerede yapabiliriz diye düşündük ve yurttaşın ödeme kabiliyetini artırabiliriz dedik. Yani sorunu çözmek için nereden baktığınıza bağlı sorun ve biz tahlili şöyle bulduk; Abonelerimiz gelir durumuna uygun ödeme yapabilsinler. Bunu nasıl yapacağız. Birinci olarak Kasım 2020’de başlattığımız ve mayısa kadar sürecek olan uygulama çerçevesinde gecikmemiş aktüel faturalara -kış gelince doğal olarak kullanım artıyor, fatura kabarıyor- taksit imkânı sağladık. Gecikmemiş yeni faturalarını İstanbullular bankalarla yaptığımız mutabakat çerçevesinde hiçbir vade farkı ödemeden 2-4 taksitte ödeyebilir kredi kartıyla.
FATURA ÖDEMEDE RADİKAL BİR ADIM ATTIK
Bunun yanısıra işsiz kaldığı, geliri azaldığı için şimdiki faturayı taksitlendirse dahi ödemekte zahmet çekenler de var. O noktada da radikal bir adım atarak, gecikmiş faturalar için de bir şey yapalım dedik ve kredi kartına 10 taksit imkânı sağladık. Enflasyonun olduğu bir ortamda 10 ay vadeyle birine para verseniz geri ödemesinde bir vade farkı olur. Birikmiş faturaya kredi kartıyla 10 taksitte oluşan vade farkını İGDAŞ üstlendi ve vade farkını bankalara biz ödüyoruz, yurttaşa yansıtmıyoruz. Zira kredi kartına takside banka bir vade farkı, kurulu yansıtıyor, işte yurttaşın ödemesi gereken vade farkını İGDAŞ ödüyor. Kredi kartı olmayanları, limiti yetersiz olanları, kartı kapalı olanları da düşündük, orda da dört taksitle ödeme imkanı getirdik gecikmiş borca. Vezneden, taşınabilir uygulamadan bu biçimde gecikmiş borcunu 4 taksitte ödeyebilir. Bunun için borcun gecikmiş olması lazım, bu noktada 25 Aralıktan evvel 2 ve daha fazla faturası gecikmiş abonelerimize bu imkanı getirdik ve uygulama ocak ayında başladı. Bir de 1 Kasım’dan önceye ilişkin bir faturası varsa o faturayı da buna dahil ederek, olabildiğince geniş tuttuk. Birikmiş faturası olan tüm yurttaşlar bu imkandan yararlanabilir.
İGDAŞ AR-GE MERKEZİ KURUYOR
Misyonda ikinci yılınızı doldurdunuz? Gündeminizde olan, çalışmasını başlattığınız yeni projeler var mıdır?
72 doğalgaz dağıtım şirketi var Türkiye’de ve bu şirketlerin AR-GE merkezi yok. Sanayiyi ve üniversiteyi doğalgaz dalı açısından buluşturmayı önemsiyorum İGDAŞ olarak, bu noktada öncü olacağız. AR-GE merkezini kurma çalışmasında sona geldik. Bu merkezi kurduğumuz vakit şu an söyleyemeyeceğim İGDAŞ’ın inovatif birçok projesini de duymaya başlayacaksınız. AR-GE merkeziyle birçok üniversiteyle işbirliği yapacağız, birçok doktora çalışmasına takviye olacağız, hepsi doğalgaz, güç dalıyla ilgili olan çalışmalar olacak. Bunların tamamı da insanların hayatını kolaylaştırmaya, güç tasarrufuna yönelik, gücün verimli kullanılmasına yönelik ve doğalgaz arzının sürekliliğini sağlamaya yönelik çalışmalar olacak. Bahsettiğim akıllı robot, heyelana yönelik tespit çalışması, sarsıntı erken ikaz sistemine ait kayıt aygıtı ya da gazı kokulandırma üzere birçok iş var. AR-GE merkezi üretmek için daima çalışacak ve üniversitelerle işbirliği yapacak. Ben AR-GE merkezinde şuna bakarım; sarfiyatlarında yalnızca işçi sarfiyatı varsa o AR-GE merkezi değildir, masraflarından çok proje masrafı olacak. İGDAŞ’ı bir patent ve inovasyon üretim merkezi yapacağız.
BASINÇ FARKINDAN OLUŞAN GÜÇ KAYBININ ÖNÜNE GEÇEREK 32 BİN HANEYE YETECEK ELEKTRİK ÜRETECEĞİZ
Biraz evvel bahsettim, doğalgaz 70 bar basınçla geliyor, büyük istasyonlarımızda biz bunu 20 bara düşürüyoruz. Basıncı düşürdüğünüz an bir güç açığa çıkıyor, bu güç şu anda boşa gidiyor havaya… Biz bir çalışma yapıyoruz, şu an yasal mevzuat süreçlerini yürütüyoruz, bunları yaptığımız vakit teknik olarak bir problemimiz yok. 70 bardan 20 bara düşürdüğünüzde boşa giden o enerjiyi elektriğe çevireceğiz ve senede 32 bin hanenin elektrik gereksinimini karşılayacak elektrik üreteceğiz. Yasal süreçler tamamlandığı vakit çok süratli bir biçimde hayata geçireceğiz, fizibilitesini bitirdiğimiz bir çalışma. Bunun üzere İGDAŞ’ın birçok projesi var, dediğim üzere muhakkak süreçler tamamlandığı vakit anlatacağız.
KIYMETLİ BİR PROJE DE ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE DUYURULACAK
Abonelerimizin güvenliğini daha üst noktaya çıkaracak ve gaz tasarrufu sağlamalarına yönelik bir projeyi de çalışıyoruz. Şimdilik bu kadarını söyleyeyim, önümüzdeki günlerde bunun da detaylarını paylaşacağız.
Gazete Duvar
