ANKARA – AK Parti’nin seçim ve siyasi partiler kanununda değişiklik öngören çalışmasının önümüzdeki haftalarda sonuçlanması bekleniyor. “Eskiz” olarak nitelendirilen değişiklik teklifi evvel MHP’ye sunulacak. Ana ögesi barajın düşürülmesi olacak çalışma için “Küçük partilerin ümidini yitirmeyeceği fakat mevcut partilere de hacminden daha büyük takviye getirmeyecek bir oran belirlenmeli” değerlendirmesi yapılıyor.
AK Parti kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran seçim ve siyasi partiler kanununda değişiklik çalışmasında sona gelindi. Çalışma içinde yer alan bir yetkili, “Çok kapsamlı bir değişiklik öngörmüyoruz. 10-15 unsurluk bir değişiklikten bahsediyoruz. Son haline geldikten sonra birinci MHP ile görüşür daha sonra da öbür siyasi parti kümelerine götürürüz. Partilerle anlaşıp yapabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
SEÇİM BARAJI İÇİN YÜZDE 7 ÖNERİSİ
Edinilen bilgiye nazaran çalışmanın ana ögesi seçim barajının yüzde 10’dan 7 ya da 5’e düşürülmesi olacak. AK Parti’de bu teklif, “Seçim barajının düşürülmesinden yanayız, en az yüzde 7’ye inmesini bekliyoruz. İttifak sistemi barajı sıfırlasa da Türkiye’ye en uygun olan oran bu görünüyor” kelamlarıyla bedellendiriliyor.
BARAJ HESABINDA HDP VE YENİ PARTİLER HESABI
Tüm siyasi partilerin vaatleri ortasında yer alan seçim barajının aşağı çekilmesiyle ilgili AK Parti’nin yüzde 7 baraj önerisi ise şöyle gerekçelendiriliyor:
“Seçim barajının yüksek olması birtakım partileri potansiyelinin üzerinde, gereksiz büyütüyor. Başka yandan küçük partilere oy vermeyi düşünen seçmende de yüksek baraj nedeniyle ümitsizlik yaratıyor. Gerçek oyu yüzde 7 civarında olan bir parti yüzde 10 barajı nedeniyle bunun üzerinde oy alırken, küçük partilerin seçmenleri de baraj riski nedeniyle gönül verdiği partiye değil öteki partilere oy vermek durumunda kalıyor. Küçük partilerin ümidini yitirmeyeceği ancak mevcut partilere de hacminden daha büyük takviye getirmeyecek bir oran belirlenmesi gerekiyor. Bu hususta makul olan yüzde 5 lakin Türkiye koşullarında yüzde 7 daha uygun görünüyor. Sonuç olarak seçim kanununda çok radikal bir değişiklik öngörmüyoruz. Temel sıkıntı baraj sorunu. Barajı düşürmeye de kimse hayır diyemez.”
‘DEMOKRATİK ORTAMDA SEÇİM OLSUN HDP YÜZDE 7 Mİ, 15 Mİ ALIYOR GÖRELİM’
AK Parti’nin “baraj hesabına” HDP’den ise itiraz var. Yüksek baraj nedeniyle kimi partiler hacminden fazla oy alıyor” değerlendirmesi “Sadece bir varsayım” olarak nitelendirilirken, “Bunun test edileceği yer seçim sandığı. Baskılar, kapatma davetleri, dokunulmazlıkları kaldırma tehditleri kalksın. Demokratik, eşit, özgür bir ortamda seçim yapılsın, HDP yüzde 7 mi, 15-20 mi alır görelim” yorumu yapılıyor.
EVVEL PARTİ SONRA İTTİFAK OYLARI HESAPLANSIN
AK Parti MHP’nin gündeme getirdiği seçim barajının ittifak partilerine de uygulanması teklifine çok sıcak bakmıyor. Edinilen bilgiye nazaran çalışma kapsamında seçim sonuçları hesaplanırken evvel ittifak oylarının dağıtılıp daha sonra partilere bölünmesi uygulamasının değiştirilmesi gündeme geldi. Evvel parti oylarının dağıtılması daha sonra ittifak oyunun hesaplanması önerisi tartışıldı. Bunun münasebeti olarak CHP’nin artık oylarla ittifak kurduğu partilerden daha çok milletvekili çıkarması gösterildi. Lakin bu husus karara bağlanmadı.
DARALTILMIŞ BÖLGE TARTIŞILABİLİR
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli seçim mevzuatı ile ilgili açıklamasında barajın düşürülmesini isterken dar-daraltılmış seçim bölgesi sistemine karşı çıktı. AK Parti’nin çalışmasında dar bölgeye hiç yer verilmedi lakin daraltılmış bölge ile ilgili değerlendirmeler sürüyor. Buna nazaran Türkiye’deki sistemin “kısmi olarak daraltılmış bölge” olduğu söz ediliyor. Vilayetlerin büyük kısmının 5 milletvekilinden oluştuğu, daraltılmış bölge olursa bunun temelde büyükşehirler için mana söz edeceği, İstanbul, Ankara üzere kentlerde 5’li-7’li bölge için yapılan simülasyonların radikal değişiklikler getirmeyeceği savunuluyor. AK Parti, CHP ve HDP açısından çok manalı bir farklılık doğurmayacak daraltılmış sistemin MHP ile konuşulabileceği savunuluyor.
MİLLETVEKİLİ PARTİ DEĞİŞTİRSİN, LAKİN KOMİTE DAĞILIMI DEĞİŞMESİN
Seçim kanununun çalışılmaya başlanmasında MHP’nin “milletvekillerine transfer yasağı” çıkışı da tesirli oldu. AK Parti’nin çalışması kapsamında milletvekillerinin bir öteki partiye geçişiyle ilgili hususta dünya örnekleri incelendi. Bu bahiste bir yasak getirilememesi görüşü oluşurken bir diğer partiye geçiş için muhakkak bir müddetin konulması ya da bu geçişlerin seçim sonrası oluşan dağılımı etkilememesi üzere tekliflere sıcak bakıldı. Genel eğilim milletvekillerinin parti değiştirebilmesi ancak bu değişikliğin seçim sonrası oluşan Başkanlık Divanı ve komitelerdeki dağılımı etkilememesi oldu.
CUMHURBAŞKANLIĞI ADAYLIĞI İÇİN KÜME KOŞULU KALKABİLİR
2018 seçimlerinde ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener CHP takviyesiyle Meclis’te küme oluşturmasına rağmen Cumhurbaşkanı adaylığı için 100 bin imza toplamıştı. AK Parti Akşener’in bu halini “çok anlamlı” bulurken Cumhurbaşkanı adaylığı için Meclis’te küme bulunması koşulunun maddeden çıkarılmasını da gündemine aldı. Anayasa değişikliği gerektiren bu bahiste partilerle anlaşılabileceği tabir edildi.
HAZİNE YARDIMINA YENİ SİSTEM
AK Parti devrinde hazine yardımı almak için gereken oy oranı yüzde 3 olarak belirlendi. Seçim ve siyasi partiler kanununda yapılacak değişiklik kapsamında bu oranın yeni seçim barajı olarak planlanan yüzde 7 olarak belirlenmesi de konuşuluyor. Bu teklif önümüzdeki seçimlerde yüzde 3 oyu geçme potansiyeli taşıyan yeni kurulan DEVA ve Gelecek Partileri ile Saadet Partisi’ni hazine yardımından yoksun bırakma” hazırlığı olarak yorumlanıyor.
Gazete Duvar
