ANKARA – Türkiye’de birinci Covid–19 hadisesinin tespit edildiği 11 Mart’tan bu yana salgınla çabada en safta misyon yapan sıhhat çalışanları, pandemiyle birlikte artan iş yükünden, Sıhhat Bakanlığı tarafından 27 Ekim 2020 tarihinde uygulamaya konulan istifa yasağına kadar bir dizi sıkıntıyla uğraş ediyor.
Sıhhat Bakanlığı 27 Ekim 2020 tarihinde ilgili ünitelere gönderdiği genelgeyle merkez ve taşra teşkilatında vazifeli işçinin istifa, emeklilik ve yıllık müsaade üzere haklarının pandemi nedeniyle yasaklandığını duyurdu.
Tekrar Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca imzasıyla 19 Ocak 2021 tarihinde yayımlanan ikinci genelgeyle sıhhat çalışanlarının emeklilik ve yıllık müsaade haklarındaki kısıtlama kaldırılırken, istifa yasağında bir değişiklik yapılmadı.Kamuda vazife yapan sıhhat çalışanları istifa yasağının kaldırılmasını beklerken, 3 Mart 2021 tarihinde yayımlanan yeni bir genelgeyle sağlıkçıların istifa taleplerinin “her ne sebeple olursa olsun kabul edilmeyeceği” tabir edildi.
Sıhhat çalışanları istifanın anayasal bir hak olduğuna vurgu yaparak yayımlanan genelgeye reaksiyon gösterirken, Yönetim Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Metin Günday, hiçbir kamu çalışanının zorla çalıştırılamayacağının kanun ile sabit olduğunu söyledi.
‘KAMU ÇALIŞANI BİR AY BEKLEYİP İSTİFA EDEBİLİR’
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan 20. husus uyarınca kamu çalışanlarının kanunda belirtilen temellere nazaran devlet memurluğundan çekilebileceğini belirten Günday, bu asıllara ait durumları şu halde anlattı:
“Belirtilen temeller da kanunun 94’üncü ve devamındaki hususlarda düzenlenmiş. Yani, bu unsurda “Devlet memurları bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memuriyetten çekilme isteğinde bulunabilir. Çekilmek isteyen memur yerine atanan kişinin gelmesine kadar vazifesine devam eder. Yerine atanan kişi bir aya kadar gelmediği takdirde üstüne haber vererek vazifesini bırakabilir” diyor. Yani istifa talebinde bulunan memurun misyonu bırakması için kanunda verilen müddet bir aydır. Şayet bu müddet zarfında yerine biri gelmesiyle kamu çalışanı üstüne haber vererek istifa edebilir.”
‘OLAĞANÜSTÜ KOŞULLARDA DAHİ KAMU ÇALIŞANIN İSTİFA HAKKI ELİNDEN ALINAMAZ’
Kamu çalışanlarının istifa hakkı fakat İnanılmaz Haller durumunda farklılık gösterebilir” diyen Günday, şu an Türkiye’de bu türlü bir durumun kelam konusu olmadığına dikkat çekerek şöyle devam etti:
“657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan 97. unsurda ise inanılmaz kurallarda yapılması gerekenler düzenlenmiş. Yani bu unsurda de “Olağanüstü kaidelerde devlet memurları yerine atacak kişi misyona başlamadığı sürece işi bırakamaz” diyor. Bu durumda dahi devlet memurunun istifa hakkı elinden alınamaz. Yalnızca istifa edilir lakin yerine bir yenisi gelene kadar vazifesi bırakamaz. Olağan kaidelerde 30 gün bekleniyordu; OHAL koşullarında süresiz – 5 ya da olabilir, 6 ayda olabilir- bekliyor. Ancak şu an bu türlü bir durum kelam konusu değil. Pandemi nedeniyle Harikulâde Hal ilan edilmişse lakin o durumda “memur yerine yeni bir kişi gelene kadar misyonu bırakamaz” diyor. Ancak şu an bu türlü bir durum kelam konusu mu, değil.”
‘GENELGEYLE KANUNUN VERMİŞ OLDUĞU ÇEKİLME HAKKI ORTADAN KALDIRILAMAZ’
Günday, Sıhhat Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgenin hukuken hiçbir kararının olmadığını, sıhhat çalışanlarının kanunda yer alan asılları karşılaması halinde istifa edebileceklerini ve buna karşı bir yaptırımın uygulanamayacağını söyledi. Kimsenin bir kurumda zorla çalıştırılamayacağını vurgulayan Günday, kamu çalışanın istifa hakkına ait şunları kaydetti:
“Şu an yapılan uygulamayla genelge kanunu ortadan kaldırıyor. Genelgeyle kanunun vermiş olduğu çekilme hakkı ortadan kaldırılamaz. Devlet memuru kanunda ön görülen konular dâhilinde çekilme hakkına sahiptir. Sıhhat çalışanını silah zoruyla çalıştıramazlar. Sıhhat çalışanı istifa ettiğini yazılı olarak beyan edecek, 30 gün de bekleyecek. 30 gün sonra vazifesi bırakabilir. Buna karşın sıhhat çalışanına bir yaptırım uygulanmaya kalkılırsa, sıhhat çalışanı bu yaptırıma karşı mahkemeye başvuracak ve mahkemenin bu yaptırımı iptal etmesi gerekir. Devlet memuru kanunda belirlenen metot ve temellere nazaran istifa ederse bunun hiçbir yaptırımı yok. Kimse kimseyi zorla çalıştıramaz, çalıştırırsa da hukuksuz çalıştırıyorlardır. İstifa hakkı genelge ile engellenemez.”
‘SAĞLIKÇILARI İSTİFAYA GÖTÜREN SEBEPLERİ DE KONUŞMAK LAZIM’
Ankara Barosu Sıhhat Konseyi Lideri Berna Gümrükçüoğlu’na nazaran de kişinin zorla çalıştırılması Anayasaya ters. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun bireye misyonundan istifa etme hakkı tanıdığını, bu hakkın bir genelgeyle engellenemeyeceğini kaydeden Gümrükçüoğlu, “Kamu çalışanları istedikleri takdirde vazifesinden istifa etme hakkına sahiptir. Kişinin zorla çalıştırılması Anayasaya terstir. Ben de bir sağlıkçı olarak sıhhat çalışanları pandeminin başından bu yana kendi alanları dışında olan yerlerde de görevlendirildiler. Aslında biz istifa yasağından evvel sağlıkçıları istifaya götüren sebepleri ve bu düzenlemelerin hukuka uygunluğunu da konuşmamız lazım. O yüzden kimsenin hakkına helal getirmeyecek bir düzenlemeyle bu hukuksuzluk ortadan kaldırılmalıdır” diye konuştu.
Gazete Duvar
