Ayasofya’nın cami olarak tekrar ibadete açılması kararı, bütün dünyada olduğu üzere Arap coğrafyasında da geniş yankı uyandırdı. Bilhassa Mısır, Suud ve Birleşik Arap Emirlikleri basını kararla ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a önemli tenkitler yöneltirken, Katar basınında ise övgüler taraf aldı. Birçok ekspere nazaran, karar külliyen siyasi ve başta berbata giden iktisat olmak üzere içerideki problemleri örtmeyi hedefliyor.
Bilhassa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Ayasofya’nın ibadete açılmasıyla ilgili konuşmasında Mescid-i Aksa’ya gönderme yapması Arap basınında bahisle ilgili en çok dikkat çekilen noktalardan biri oldu.
Arap dünyasının bu hafta kıymetli gündem başlıklarından bir gayrısı de yeniden Libya bunalımıydı. Kimi eksperlere nazaran, ufukta taraflar arasında bir uzlaşma ihtimalinin olmaması, alanda savaşan Libyalı tarafların değil, savaşa müdahil olan ve farklı çıkarları bulunan yabancı tarafların uzlaşamamasından kaynaklanıyor.
IRAK’TA GÜNDEM HAŞİMİ SUİKASTİ, MISIR’DA İSE NAHDA BARAJI
Irak’ta ise radikal örgütlerle ilgili çalışmalarıyla bilinen ve güvenlik bahislerinde Irak hükümetine danışmanlık yapan Hişam El Haşimi’nin suikaste kurban gitmesi gündeme damgasını vurdu. Haşimi’nin daha evvel İran’a yakın Ketaib Hizbullah örgütünden tehdit iletileri aldığını açıklaması suikastten sonra gözlerin kelam konusu örgüte çevrilmesine neden oldu. Fakat birtakım kısımlar, bu cinayetin İran’ı sıkıştırmak için öbür taraflarca işlenmiş olabileceğine de dikkat çekiyor.
Mısır ve Etiyopya arasındaki Nahda Barajı buhranına tahlil bulunması için yürütülen görüşmelerde taraflar hâlâ uzlaşamadı. Etiyopya, barajın yalnızca elektrik üretimi üzere bir maksadının olduğunu savunurken, Mısır bunu kendi güvenliğine önemli bir tehdit olarak görüyor. Vakit zaman Mısır medyasında, Mısır’ın gerektiği durumda Nahda Barajı’yla ilgili askeri seçeneği de devreye sokabileceğine dair haberler ve tartışmalar konum alıyor.
AYASOFYA KARARI ORTADOĞU AÇISINDAN NE MANAYA GELİYOR?
“Ayasofya müzesinin camiye dönüştürülmesine yönelik yansılarda dehşete düşülecek bir durum yok. Yeniden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın laf konusu kararla ilgili paylaştığı Arapça ve İngilizce tweet’lerin farklı olmasına da şaşmamalı.
Şayet Erdoğan iki yıldır bozuk olan ekonomiyi ve AK Parti’ye olan halk desteğinin azalmasını gündemden düşürmek üzere lokal siyasi amaçlara ulaşmak için diyaneti kullanıyorsa, başta Ekonomist mecmuası olmak üzere Garp basınının yazdığı üzere bu tehlikeli oyunu zekice oynuyor. Mahsusen de maksat kitleye yönelik yaptığı konuşmalarda. Fakat Ortadoğu açısından bakıldığında yaptığı şey, farklı askeri çatışmaların yaşandığı bu nahiyede mezhepsel çekişmeleri daha da beslemektedir.” (Velid Braksiya/Lübnan El Modon gazetesi)
‘AYASOFYA’NIN DİRİLİŞİ MESCİD-İ AKSA’NIN KURTULUŞU MU?’
“Ayasofya’nın dirilişi, Mescid-i Aksa’nın özgürlüğe kavuşmasının habercisidir. Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararından sonra Erdoğan bu bildirisi verdi.
Ömer Bin Hattab Kudüs’ü fethettiği vakit Hıristiyanlara olan hürmetini ve İslam’ın hoşgörüsünü göstermek için Kıyamet Kilisesi’ni mescide çevirmedi ve orada namaz kılmadı. Bu yüzden bu türlü bir karar İslam’ı daha da güçlendirmeyecektir. Tersine vesair dinlere mensup olan kişileri daima maksatta olan İslam’a karşı daha fazla kışkırtacaktır. Tekrar bu adım diyanetimizin daha fazla gaye alınmasını ve Müslümanların kanının akmasını durdurmayacak.
Mescid-i Aksa’nın kurtuluşu, Hıristiyan ve Müslüman Arapların birebir kaderi paylaştığı Filistin davasını desteklemekle olur. Daha fazla bölünmeler yaratmakla değil.” (Nevres Katiş/Rai Al Youm gazetesi)
‘HİÇBİR GETİRİSİ OLMAYAN BİR KARAR’
“Erdoğan’ın daha evvel kilise olan Ayasofya müzesini tekrar camiye dönüştürme kararında en garip ve en dehşete düşüren şey, onu futbol taraftar kümesi üzere alkışlayan, sevinen ve Müslümanların bir intikam maçında Hristiyanlar önünde bir değerli nokta kazandıkları formunda pankartlar taşıyanlardır. Kültürel, ekonomik ve siyasi hiçbir getirisi olmayan geçersiz bir kar. Bu, Müslüman devletlerin ekonomilerini Budist Çin, Şintoist Japonya yahut Güney Kore’nin ekonomileri üzere ayağa kaldırmayacak.” (Halit Muntasar/Mısır El Vatan gazetesi)
‘LİBYA’DA NASIL BİR TAHLIL?’
“Libya’da askeri bir tahlil olmaz. Bu, Arap yahut yabancı her yetkilinin uzun yıllardır devam eden Libya savaşı konusunda söylediği bir kelamdır. Lakin esas sorun, silahları susturabilecek tahlilin nasıl olacağına odaklanmıştır.
Hafter’in maceraya başlamasından beri ve başşehir Trablus’u denetim altına almak üzere daha pervasız bir aşamaya geçmesiyle bir arada, Hafter ve onun Arap ve gayri müttefikleri yalnızca askeri bir tahlile odaklanmışlardı. Hafter ve müttefikleri Trablus’taki hükümeti zayıflatıp başşehir Trablus’a girmenin kolay olduğunu düşünüyorlardı. Böylelikle kazanan istediğini elde eder mantığıyla, istedikleri siyasi tahlili dayatacaklardı.
O denli görünüyor ki Hafter’in sair müttefiklerinin tersine Moskova, Libya konusunda Ankara ile müzakere edebilmeye en fazla gücü olan taraftır. Tabi Suriye sorunu üzerinden aralarında açılan muhabere kanalları üzerinden.
Tahlil için bugün gerekli olan, meydanda savaşan tarafların bir ateşkese oturmaları ve iktidar ile servetin bölüşülmesi için bir formül üzerinde ikna edilmeleri değil. Değerli olan Libya savaşına müdahil olan memleketler arası güçlerin taleplerini karşılayacak uzlaşmaya varmaktır.” (Cumana Ferahat/El Arabi El Cedid gazetesi)
‘HAŞİMİ SUİKASTİ BAŞBAKANA BİR MESAJ’
“Irak’ta radikal İslamcı örgütler konusunda eksper ve güvenlik mevzularında hükümete danışmanlık yapan Hişam El Haşimi suikasti, Irak’ın içinde bulunduğu istikrarsızlık ve kaosa ışık fiyat nitelikte.
Hişam el Haşimi suikastının ardında duran taraflar hala meçhul. Kimi kesitler bununla ilgili İran’a bağlı silahlı kümeleri sorumlu tutarken, kimileri da Irak’taki IŞİD’e işaret ediyor.
Hişam El Haşimi, şu anki hükümete, Irak’ta toplumsal adalet, yolsuzluğun bitirilmesi, demokrasi ve İran’ın nüfuzunun bitirilmesini isteyen harekete yakın bir isimdi. Münasebetiyle bu, daha evvel ABD elçiliğinde bir roket atılmasından ötürü Ketaib Hizbullah örgütünün bir merkezini basıp birtakım savaşçılarını tutuklatan, silahların yalnızca ordu ve güvenlik ünitelerinde olmasını isteyen ve milisleri denetim altına alma kelamı veren başbakan Mustafe El Kazımi’ye bir bildiridir.
Başbakan El Kazımi bugün hayli güçlü ve patlamaya hazır mayınlı bir yolda yürüyor. Üstelik devlette iki büyük ve rakip güçle karşı zıdda. Binaenaleyh yapacağı en ufak bir hesap kusuru felaketle sonuçlanır.” (Rai El Youm gazetesi/Başyazı)
‘MISIR NAHDA BARAJINI YAŞAMSAL TEHDİT OLARAK GÖRÜYOR’
“Nahda barajı sorunu kimilerinin mevzuyu ele aldığı biçimdeki kolaylıkta değildir. Tekrar tıpkı halde duygusal bir mevzu değil, üç devlette yaşayan milyonlar için stratejik ve hayati bir bahistir.
Mısır’ın kendi açısından Nil nehri sularındaki hakkıyla ilgili haklı kaygıları var. Çünkü Nil nehri Mısır için ana ömür çizgisini oluşturmaktadır. Lakin Etiyopya’nın inşa ettiği baraja yalnızca su güvenliğine yönelik tehdit penceresinden bakılması Kahire’de kişilerin umumi olarak odaklandığı husus. Mahsusen de basında, barajın vurulması ve askeri açıdan tansiyon dillendiriliyor.” (Osman Mirğeni/Suudi Şark’ül Evsat gazetesi)
Gazete Duvar
