Gizem Üstündağ
Bu yılın merakla beklenen sinemalarından Malcolm&Marie 5 Şubat’ta Netflix’te izleyiciyle buluştu. Sam Levinson’un yazıp yönettiği 33 mm, tek yerde çekilen sinema, siyah beyaz sinematografisiyle dikkat çekiyor. Her çekimin görsel kompozisyonu dramatik kompozisyona hizmet ediyor. İkilikler üzerine kurulan anlatı siyah beyaz renk tercihinde kendini gösteriyor. Levinson, tercih ettiği uzun plan sekanslar ile birinci dakikalardan izleyeni içine çekmeyi başarıyor ve gerçek vakitli kurgu ile kangren olmuş bir bağın başarılı bir temsilini sunuyor. Karakterlere hayat veren Zendaya ve John David Washington’ın performansı ise uzun mühlet akıllardan çıkmayacak tipten.
Galadan son derece mutlu bir formda konuta dönen Malcolm ve kırgınlığı, mutsuzluğu her halinden okunan Marie’nin apansız değişen his durumlarına mana vermeye çalışıyorken, Marie konuştukça öğrenmeye başlıyoruz yıllardır konuşulmayanların açtığı yarayı. Bir bir ortaya dökülüyor geçmişin tüm kırgınlıkları, kızgınlıkları… Sorunun bir teşekkürden daha derin bir şeylere karşılık geldiğini fark ediyoruz. ‘’İncindiğim kadar incitmeliyim’’ düsturuyla başlattıkları uzun metrajlı kavgalarını sonlandırmaya ortalarındaki cinsel çekim de yetmiyor.
Marie’nin varlığı Malcolm’un muvaffakiyetinde hayat buluyor. Marie tarafından her türlü dokunaklı telaffuz, meydan okuma Malcolm’un başarısına sirayet eden ögelerden birkaçı oluyor. Halbuki yaşama tutunmaya çalışan Marie için bir ‘’teşekkür’’, yok sayılmışlığın derin bir özrünü barındırıyor içinde. Levinson, başarılı bir erkek direktör ve erkeğin başarılı olmasına hizmet eden bir bayan var ederek aşılamayan cinsiyet stereotiplerini önümüze mi getiriyor?
Hayattaki eksikleri tamamlayabilmenin, içerideki boşlukları doldurabilmenin sadece sevilen bireylerle mümkün olabileceği gerçeği sevgiyi sunabilmek için kâfi bir sebeptir tahminen, tekrar de sevilen kişinin nefret edilene dönüştüğü o hassas noktada boşluğun açılmamasına direnmek beyhudedir. Marie’nin acıtan kelamlarında Malcolm, hangi eksikliğini hatırlıyor ve Malcolm’un bir hayatı bahşetmişçesine savurduğu narsist cümlelerde Marie, derinleşen hangi boşluğunu kapatamıyor, bilemiyoruz. Ama çeşitli değersizlik, güvensizlik örüntüleriyle dolu bir zihinden lisana dökülenleri duyabiliyoruz kulaklarımız kanaya kanaya.
Aşk büyük ölçüde inançların, dileklerin, hislerin uyumlu olmasını gerektirir. İçsel bir tutarsızlığa denk düşmemelidir günün sonunda. Takviye vermek ve dayanak alabilmekle de ilgilidir tıpkı vakitte. Birini sevdiğimizde sonsuz desteğimizle de yanındayızdır. Marie’nin veremediği takviye ise içinde patlayan tüm hayal kırıklıklarının tezahürü üzere. Verdikleri sevginin ve gayretin anlaşılmadığı inancıyla öfke çemberinden çıkamıyorlar, narsist kişilik yapıları bu yıkıcı döngüden çıkabilmelerine müsaade etmiyor.
Tıpkı anda birini hem sevip hem nefret etmek bilişsel uyumsuzluğun karşılığıdır. Mümkünlüğü tartışılır lakin içsel çatışma kaçınılmazdır. Marie ve Malcolm’un en büyük çatışması kendi dünyalarında aslında. Malcolm, bir yandan politik sinema çekme mecburiyetinden dem vururken öbür yandan Angela Davis’in biyografisini sinemaya alma isteğinden bahsediyor. Marie, hak etmediğini düşündüğü tutum karşısında çılgına dönerken, an geliyor Malcolm’u tüm sessizliği ile dinleyerek sessizce ağlıyor bir köşede. Geçmişten bugüne bağlantıdaki aksiliklerin yarattığı nefreti bastırmak için geliştirilen savunma düzeneği artık devrede değil kuşkusuz.
İnsanlara nasıl davranmamız gerektiği mantık sorusu olmaktan çok bir ahlak sorusudur ve alabileceğimiz tek bir karşılık yoktur. Marie ve Malcolm’un sinema boyunca dinmeyen tartışmalarının sebebi tahminen de budur.
Levinson, yarattığı katmanlı karakterler üzerinden problemli bir münasebetin portresini çizerken tenkit kavramı, sanat üretimi ve karşılık bulamadığı toplum, cinsiyet, sınıf üzere temalara da değinmeden geçmiyor. Siyahların sanatını stigmatize etmeden yorumlayamayan beyaz hegemonyasına dair başarılı bir toplum eleştirisi ortaya koyuyor. Sinema kesiminin vahametine ve ötekileştiren lisan ile içi boşalan sanat kavramına dikkat çekiyor.
‘’Kelimeler olaylardır’’ diyor Ursula K. Le Guin ‘’bir şeyler yaparlar, bir şeyleri değiştirirler. Hem konuşmacıyı hem dinleyiciyi dönüştürürler.’’ Malcolm ve Marie ise öfke saçan sözlerle güvensizliklerini ve duygusal zayıflıklarını büyüterek, ortalarındaki uçurumu giderek derinleştiriyor.
‘’Yürüyüp gitse acısı illaki geçecek olan insanın, parçalanmış camın üzerinde ısrarla durmasına’’ dair incelikli bir metafor güya Macolm&Marie ve toksik bağlantıların devam eden döngüsünde iyileşemeyen ruhsal yaraların başarılı bir yorumu…
Gazete Duvar
