Ogün Akkaya
KOCAELİ – Türkiye genelinde yaşanan kuraklığa ve su krizine yönelik alınacak tedbirlerin ve atılması gereken adımların tartışıldığı ve tekliflerin sıralandığı ‘Kuraklık ve Su Krizi Çalıştayı’ çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Kuzey Ormanları Savunması ve Türkiye Ormancılar Derneği konut sahipliğinde gerçekleşen oturumlarda, bahsin uzmanları tarafından sunumlar gerçekleştirildi.
“Su Krizi” başlıklı birinci oturum, Türkiye Ormancılar Derneği’nden Prof. Dr. Ünal Akkemik’in moderatörlüğünde başladı. Oturum konuşmacıları Prof. Dr. Murat Türkeş, ‘İklim Değişikliği ve Kuraklık’, Prof. Dr. Doğanay Tolunay, ‘Kuraklık ve Ekosistemler’, Prof Dr. Yusuf Serengil ise ‘Orman ve Su Krizi’ bahis başlığında sunum yaptı.
‘TÜRKİYE’NİN NE KATAR’A NE DE SİYANÜRLÜ MADEN ÇIKARMAYA VERECEK SUYU YOKTUR’
Murat Türkeş, iklim değişikliği ve kuraklık üzerine hazırladığı harita sunumunu gerçekleştirdi. Sıcaklık artışlarının önümüzdeki 50-70 yıl içerisinde de artmaya devam edeceğini belirten Türkeş, iklim değişikliğiyle gayretin bir ayağının ormanlar olduğunu, bu yüzden ağaç dikilmesinin değerli olduğuna dikkat çekti.
Türkeş, uygulanan iklim krizi siyasetlerini ve ülkelerle yapılan muahedeleri eleştirerek şunları söyledi: “Susuzluğa ait bir an evvel tedbirlerin alınması gerekiyor. Doğu Akdeniz ve Türkiye önümüzdeki 30-50 yıl içinde bugüne nazaran çok daha kurak ve sıcak bir iklim yaşayacak. İklim değişikliğine ahenk dünyada şimdi başarılı bir çaba boyutunda değil. Ahenk ve adaptasyon programları ve bunlara uygun planlar stratejik olarak evvelce belirlenmeli. Türkiye şimdi ulusal çapa ahenk konusunda işin başlarında. Türkiye’nin su iklimi, su zengini olmadığımızı gösteriyor. Karadeniz Bölgesi dışında yıl boyunca yağış alan bir bölgemiz yok. Türkiye su zengini bir ülke değildir. Türkiye’nin ne Katar’a ne de siyanürlü maden çıkarmaya verecek suyu yok.”
‘SU KITLIĞI YALNIZCA İNSANLARIN DEĞİL, TÜM CANLILARIN VE EKOSİSTEMLERİN SORUNUDUR’
Kuraklık ve ekosistemler üzerine konuşan Prof. Dr. Doğanay Tolunay, su sorunu konusunda insanların ‘bencil’ davrandığı söyledi. İnsanların su problemini kentlerdeki baraj havzalarındaki su ölçüsü düştükten sonra tartışmaya başladığını belirterek, “Su kıtlığı yalnızca insanların değil, tüm canlıların ve ekosistemlerin meselesidir. Sulak alanların kuruması demek bu alanda yaşayan canlıların ölmesi manasına geliyor. Dereler, göller ve sulak alanlar büsbütün kurumasa dahi azalan su düzeyleri nedeniyle suyun sıcaklığı, oksijen ölçüsü üzere fizikî ve kimyasal özellikleri de değişmekte. Su kalitesindeki bu değişimler suda yaşayan canlıları olumsuz etkileyebilir” dedi.
Tolunay, yaptığı sunumda kuraklığın ve ekosistemin korunabilmesi için alınabilecek tedbirleri ise şu halde sıraladı: “Su tasarrufu kültürü oluşturulmalı. Su tasarrufu için sektörel su tüketim durumları tahlil edilmeli ve su tüketimi fazla olan dallara odaklanılmalı. Yer altı suyunu kullanan termik santrallerden vazgeçilmeli. Arazi kullanım planlaması yapılmalı. Havzalar ortası su transferinde ekosistemlerin gereksinimleri da göz önünde bulundurulmalı. Mega projelerle havzalar daraltılmamalı ya da yok edilmemeli. Kayıp kaçak su ölçüsü önlenmeli”
‘GERÇEK KURAKLIĞI 10 YIL İÇİNDE TADACAĞIZ’
Ormanlar, Havzalar ve Yaklaşan Su Krizi başlıklı oturumda konuşan Prof. Dr. Yusuf Serengil, kuraklığın şu anda sorun olmadığını, yaşanan sorunun su azlığı olduğunu söyledi. Ergene Havzası üzerinden örnek veren Serengil, “Trakya’daki dokumacılık sanayi yoğunluğu ortadan kalkmadan Ergene’deki su kirliliği ortadan kalkmaz. Gerçek kuraklığı 10 yıl içerisinde tadacağımızı düşünüyorum. Yaşadığımız asıl sorun endüstrinin her vakit insan ömrüne tercih ediliyor olması. Kalkınma gayeleri insanlara yönelik yapılıyor. Ekosistemi düşünen yok, kendi canımızın sıkıntısına düştük” dedi.
“Marmara Ölçeğinde Su Krizi” başlıklı ikinci oturum, Kuzey Ormanları Savunması’ndan İrem Temel’in moderatörlüğünde başladı. Oturum konuşmacıları Ahmet Soysal, ‘Sağlık ve Su Krizi’, Bahar Yünyeli, ‘Sanayi ve Su Krizi’, Murat Kapıkıran, ‘Tarım ve Su Krizi’, Doç. Dr. Sevim Budak ise ‘Metropol Kentler ve Su Krizi’ başlığında sunum gerçekleştirdi.
‘SU TOPLAMA HAVZALARI İMARA, SANAYİYE VE MADENCİLİĞE KAPATILMALI’
Türk Tabipler Birliği Halk Sıhhati Kolundan Ahmet Soysal, su krizinin beraberinde getireceği canlı sıhhati tehdidine ait konuştu. Türkiye’nin son 40 yıl içerisinde üç Van Gölü büyüklüğünde sulak alanın kaybedildiğini söyleyen Soysal, Türkiye’nin 2025 yılına kadar ‘su fakiri’ bir ülke haline geleceğini belirtti. Yaşanan su kıtlığının önüne geçilmesi için alınacak tedbirleri sıralayan Toplumsal, “Türkiye, ‘Küresel iklim değişikliği’ ile ilgili tüm milletlerarası yasal sorumlulukları yerine getirmelidir. Ülkenin tüm su toplama havzaları, hiçbir biçimde tartışmaya neden olmayacak bir halde imara, sanayiye ve madenciliğe kapatılmalıdır. Su temel bir insan hakkıdır. Kişi başına kâfi ve düşük fiyatlı su sağladıktan sonra ‘tasarruf’ davetleri yapılmalıdır. Havza idareleri, lokal idarelere bırakılmalıdır” diye konuştu.
‘SU PROBLEMİNE BAKIŞ BARAJLARLA SINIRLANDIRILMAMALI’
Kocaeli Etraf Mühendisleri Odası’ndan Bahar Yünyeli, endüstrileşmenin ağırlaştığı bölgelerde atık su takibinin yönetmeliklerle sıkılaştırılması gerektiğini söyledi. Su probleminin yalnızca barajların doluluk oranındaki azalma ya da artışla değil, tüm taraflarıyla ele alınmasının gerektiğini belirten Yünyeli, “Toplum ve iş dünyasının şuuru artırılmalı. Mahallî idareler ve bakanlığın su idaresi konusunda acil aksiyon planlarının hazırlanarak kısa vadede yürürlüğe konulması gerekmektedir. Su ayak izinin bilinmesi toplum şuurunu arttıracaktır. Su faturalarının tüketime nazaran kademeli okunması, fazla tüketene metreküp bazında yüksek bedel yansıtılması gerekiyor” diye konuştu.
Yünyeli, ayrıyeten 2019 yılı içerisinde Kocaeli’de sanayi sanayisinin kullandığı suyun yüzde 34’ünün geri kazanımdan, yüzde 33’ünün şebeke suyundan, yüzde 32’sinin ise kuyu suyundan sağlandığını belirtti. 2019 yılında 554 tesisin ÇED raporundan muaf tutulduğunu, 42 tesisin ÇED gerekli değil, 9 tesise ise ÇED olumlu raporunun verildiğini söyledi.
‘GÜNÜMÜZDE SU VARLIKLARI, DEVLET VE ÖZEL KESİMDEN KORUNMAYA ÇALIŞILIYOR’
Kent Plancıları Odası İstanbul Şubesi’nden Sevim Budak, konuşmasında global iklim değişikliği nedeniyle, nüfusu gitgide artan metropollerde su gereksinimi ile kullanılabilir su ölçüsü ortasında dengesizliğin ortaya çıktığını belirtti. Yaşanacak su kıtlığının mahalleler, kentler ve ülkeler ortasında çatışmaları tetikleyebileceğini söyleyen Budak, şu biçimde konuştu:
“Su badiresi; ormansızlaşma, erozyon ve çölleşmenin yanı sıra refah ve politik istikrarı etkileyen geniş ölçekli sorunlar nedeniyle düzensizlik ve toplumsal tansiyona neden olmaktadır. Kıtlıklar, iç göçler ve memleketler arası göçler yanında ülkeler ortasında tansiyon ve silahlı çatışmalar meydana gelmektedir. Dünyada son 50 yılda suyla ilgili 450’den fazla düşmanca uyuşmazlık meydana gelmiş; 37’sinde rakip ülkeler birbirine ateş açmış, barajları patlatarak şiddet göstermişlerdir”
Gazete Duvar
