2015 yılında kolluk kuvvetlerin operasyonuyla yıkılan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinde ‘acele kamulaştırma’ kararıyla sahiplerinin ellerinden alınan konutların yerine betonarme yapılar inşa edildi. 2015’te yaşananlarda önemli hasar gören ilçede, 50-100 bin TL üzere bedellerle Diyarbakırlıların elinden alınan binaların yerine inşa edilen betonarme konutlar, 600 bin ila 1 milyon TL ortasında değişen fiyatlarla satışa çıkarıldı.
3 BİN 569 YAPI YIKILDI
Birçok insanın öldüğü askeri operasyonlarda büyük oranda yıkılan ilçede mahalleler boşaltıldı, Sur’da yaşayanlar göçe zorlandı. Operasyonların akabinde periyodun Başbakanı Ahmet Davutoğlu, “Sur’u o denli inşa edeceğiz ki motamot Toledo üzere mimari dokusuyla herkesin görmek istediği bir yer haline gelecek” kelamlarıyla ‘kentsel dönüşümü’ duyurmuştu.
21 Mart 2016 tarihine Bakanlar Heyeti kararıyla riskli alan sonları içerisinde bulunduğu öne sürülen 368 adadaki 6 bin 300 parsel, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ivedi kamulaştırma kapsamına alınmıştı. Geçen 5 yıllık müddette Sur genelindeki kentsel dönüşüm projesi kapsamında 334’ü tescilli olmak üzere 3 bin 569 yapı yıkılmıştı.
sahibinden.com’da yer alan ilanların ekran imgesi. KONUTLAR SATIŞTA
‘Kentsel dönüşüm’ sonrası inşa edilen betonarme tipi meskenler, emlak satışı yapan siteler üzerinden satışa çıkarıldı. Meskenlerin, ‘satılık villa’ denilerek ilana verilmesi dikkat çekti. İlan sayfalarında, “tarih ve lüks iç içe” “Diyarbakır’ın yeni yüzü” ibaresiyle satışa sunulan meskenlerin, iç ve dış dekorasyon fotoğraflarına da yer verildi. Klâsik Sur mimari dokusuna muhalif biçimde inşa edildiği gerekçesiyle reaksiyonlara neden olan kelam konusu yapılar, kentteki sivil toplum örgütleri tarafından “cezaevine” benzetilmişti.
Deva Partisi Diyarbakır Vilayet Lideri Cihan Ülsen de yapıların satışa çıkarılmasına reaksiyon göstererek, “Bu beşerler oraya hayatlarını, anılarını, sevdiklerini, gecesini, gündüzünü bıraktı. Kırık dökük konutları 30 bin TL olabilir fakat orada kurdukları hayatları kıymet biçilmezdi. Son kelamı Pasurlu Nefi söylesin: Diğerinin hayallerine talip olan, betondan mezar yapar kendine” tabirlerini kullandı.
MİMARLARIN RAPORU YAŞANAN TAHRİBATI AÇIKLAMIŞTI
2020 yılının başında Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, Kent Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi ve Dünya Miras Alan eski İdaresi, Diyarbakır Sur ilçesinin 2015 yıllından bu yana yasaklı olan bölgesinde inceleme yapmıştı. İnceleme sonucu hazırlanan raporda, bölgede kentsel dokunun iyi korunduğu, Savaş, Hasırlı, Fatih paşa, Dabanoğlu mahallelerinde yer alan 49 tescilli yapının kalıntılarının dahi yerinde olmadığı teyit edilmişti. Onlarca sivil mimari örneği yapı yıkılmıştı. (MA-HABER MERKEZİ)
Paylan: Sur’u orada yaşayanlar Toledo yapabilirSİYASET
‘Sur sevdadır’LOKAL HABER
Sur’u bitirdiler: Artık lakin hizmetçi olarak gelirizGÜNDEMGazete Duvar
