Amerika Birleşik Devletleri’nin yeni lideri seçilen Joe Biden’ın 20 Ocak’taki yemin merasimine az bir vakit kala, Arap coğrafyasının gündeminde hala Donald Trump’ın giderayak bir savaş çıkarabileceği konuşuluyor.
Son olarak Trump’ın Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun başta terör örgütü El Esas konusunda olmak üzere İran’ı gaye alan açıklamaları ve İsrail’in Suriye’nin doğusundaki İran’a bağlı askeri güçleri gaye alması, İran’a yönelik bir atak ihtimalinin daha fazla gündeme gelmesine neden oldu.
‘ABD VE İSRAİL İRAN’I SAVAŞA ÇEKMEK İSTİYOR’
Trump’ın giderayak İran’a yönelik bu türlü bir adım atması artık çok sıkıntı üzere dursa da kimi Arap gazeteleri bu durumu, Trump ve İsrail’in kışkırtıcı adımlarıyla İran’ı bir çatışmaya çekmek istedikleri formunda yorumladı.
ABD’nin tehditleri ve İsrail’in İran’a ilişkin maksatları vurması karşısında ise İran’dan karşılık verileceği formunda gelen iletiler ve açıklamalar, İran’a yakın Arap gazetelerinde bile eleştirilmeye başlandı. “Direniş Eksenine” yakın bir politik çizgide duran Rai Al Youm gazetesine nazaran, İran’ın bu ataklar karşısında bir şey yapmaması ve taarruzların artması daha tehlikeli bir hal almaya başladı.
Suriye’nin resmi haber ajansı SANA, geçen çarşamba günü Deyr Ez Sıkıntı vilayetine bağlı birtakım bölgelerde hava taarruzları düzenlendiğini duyurmuştu. Daha sonra yapılan açıklamalarda ise bu atakların İsrail tarafından İran’a yakın kümelere yönelik olduğu belirtilmişti.
‘ARAP BAHARI’NIN 10. YILI’
10 sene evvel Tunus’ta fitili ateşlen ve daha sonra “Arap Baharı” olarak isimlendirilen sürecin başlamasının üzerinden 10 yıl geçti.
Tunuslu bir seyyar satıcı olan Muhammed Buazizi’nin kendini yakmasıyla 2010’un Aralık ayında başlayan şovlar, devlet lideri Zeynel Abidin Bin Ali’nin 14 Ocak 2011’de ülkeyi terk etmesiyle sonuçlandı. Bin Ali’nin devrilmesi Tunus’ta “Yasemin Devrimi” olarak isimlendirildi.
Ortadan geçen 10 yıla karşın Tunus, öbür kimi Arap ülkeleri üzere (Suriye, Libya, Yemen) iç savaşa sürüklenmedi ve dış askeri müdahalelere maruz kalmadı. Lakin halkın 10 sene evvel sokaklara çıkmasına neden olan makus ömür şartları düzelmek yerine daha da berbata gitti. Bu durum da, birçok kesimde “devrimin yolundan saptığı” halinde bir algı oluşmasına neden oldu.
Tunus’ta gelinen noktada en yaygın tenkitlerin başında, 23 yıllık diktatörü deviren sürecin, yalnızca “demokrasi mücadelesi” bağlamında gündeme gelmesi ve toplumsal adaletin sağlanması ile işsizlik ve yolsuzluğa son verilmesi üzere şovların temel taleplerinin unutulması(?) gelmekte.
‘İRAN’IN KARŞILIK VERMEMESİ ATAKLARIN ARTMASINA NEDEN OLUYOR’
“İsrail uçaklarının geçtiğimiz çarşamba günü Deyre Ez Zor’daki El Bukemal bölgesinde İran’a yakın kümelere ilişkin amaçlara yönelik düzenlediği ve 60 kişinin hayatını kaybettiği atak çok açıktır ki, İran’ı karşılık vermeye zorlamak ve kışkırtmak için yapılan en son teşebbüstür. Bu da, İran’ın vereceği rastgele bir cevabın, Trump idaresinin uzun müddettir planladığı saldırıyı Joe Biden’ın misyonu devralmasından evvel düzenlemeye bir münasebet oluşturması içindir.
Suriye resmi haber ajansı SANA’da yayınlanan ve Suriye ordusuna ilişkin beyanda –ki bu türlü bir açıklama birinci kere yayınlanıyor– Irak sonundaki hücumun İran tarafından desteklenen kümelere yönelik olduğu belirtildi.
İran idaresi daha evvel tekraren, kendisine ve müttefiklerine ilişkin maksatlara gelen İsrail ve ABD hücumlarına karşılık vereceği formunda tehditler savurdu. Lakin o denli görünüyor ki, bu stil tehditlerin uzun yıllardır pratiğe dökülmemesi kelam konusu akınların artmasına ve tehlikeli bir hal almasına neden oldu.” (Rai Al Youm gazetesi / Başyazı)
‘ABD’DEN İSRAİL’E ATAK YETKİSİ’
“Son periyotlarda İsrail işgal ordusu tarafından Suriye’nin doğusundaki El Bukemal ve Meyadin bölgelerindeki birçok noktayı amaç alan akınlarda çok fazla kişinin ölmesinin sebebi netleşmedi. Fırat Post sitesinin haberine nazaran, kelam konusu bölgelerdeki askeri konuşlanmayla ilgili bilgiler gösteriyor ki akınlar, çoğunluğu Pakistanlılardan oluşan Zeynebiyyun tugayları ile çoğunluğu Afganlardan oluşan Fatimiyyun tugaylarını maksat aldı. İsrail’in sonlu bir eğitim ve güce sahip ögelerden oluşan bu kümelere neden kasıtlı bir formda bu derecede ağır kayıp verdirdiği soru işaretleri doğurmaktadır.
Daha evvel birden fazla akınında (Jerussalem Post gazetesine nazaran son 5 yılda 1000 hava saldırısı) sorumluluğunu kabul etmekten imtina eden İsrail’in bu ataklarında yeni olan durum, ABD’nin İsrail’e taarruzları için bilgi aktardığına dair haberlerin sızdırılmasıdır. Buna nazaran ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Mossad Lideri Yossi Kohen’e Washington’da bir buluşmada bu bilgileri vermiştir.
Bu ataklarda, İsrail’e Suriye topraklarında Tahran ile uğraşta daha açık bir yetki verilmesi bağlamında bildirinin net olarak Tahran’a verildiği söylenebilir.” (Subhi Hadidi / Kuds El Arabi gazetesi)
‘HİZBULLAH VE İSRAİL’İN KARŞILIKLI TEHDİTLERİ’
“İsrail’in Lübnan’ın hava alanındaki egemenliğini ihlal etmesi yeni bir durum değil ancak yüksek maliyetine karşın bu ihlaller son periyotlarda kıymetli ölçüde arttı. Birçok kesim bu ihlallerin İsrail ve Hizbullah ortasındaki savaş için bir hazırlık olmasından telaş etti. Pekala, bu yerinde bir kaygı mi?
Her şeyden evvel, İsrail ve Hizbullah ortasındaki çatışma riskinin, artık hudut şeridi düzeyindeki karşılıklı askeri hazırlıklarla sonlu olmadığına dikkat edilmelidir.
Lübnan’da İsrailliler ve Hizbullah ortasında bir çatışma çıkma mümkünlüğü konusunda, her ne kadar ABD’nin misyon mühleti bitmiş olan lideri Donald Trump’ın bu bahiste yarattığı tehlike geçmiş olsa da, iç sıkıntılardan kaçmak isteyen İsrail başbakanı Bünyamin Netenyahu’nun bu türlü bir adıma sığınması hâlâ ihtimal dâhilinde.
Gün geçmiyor ki, İsrail tarafından, Hizbullah’ın güneyde rastgele bir operasyona girişmesi durumunda Lübnan’da geniş çaplı bir karşılık vereceği formundaki tehditlerini duymayalım. Öteki taraf da, Lübnan’a yönelik rastgele bir hücuma karşılık olarak İsrail’in derinliklerinin vurulması için füzelerin hazır durumda olduğunu belirtiyor. Lakin şu bir gerçektir ki İsrail ve Hizbullah, 2016’dan beri devam eden tehditlerini pratiğe dökseydi İsrail ve Lübnan birçok sefer yerle bir edilmiş olacaktı.” (Naci El Bustani / Lübnan El Nashra Gazetesi)
’10 YIL SONRA TUNUS’
“On yıl evvel Tunuslular açısından yaşananlar yalnızca iktidardaki inhisarı sona erdirmekle sonlu değildi. Bilakis birinci maksatları günlük yaşantılarında rahata ermek, özgürlüğe kavuşmak ve bunu basamaklı olarak kalıcı hale getirmekti. Fakat 2011’den itibaren arkası gerisine gelen hükümetler bunu gerçekleştirmek konusunda aciz kaldı. Bu da ihtilalin gücünün kaybolduğu ve demokrasi illüzyonunu aşındırmaya başladığı izlenimi uyandırdı.
İslamcılardan liberallere ve solculara kadar Tunuslu siyasi güçler, bir devlet kavramının olmamasından muzdarip ve onun yerine iktidara sarılmaktadır. Hayati kıymet taşıyan kurumlarda büyük bir zayıflığın olması ve iktisadın her alanında ıslahata yönelik gereken kıymetin verilmemesi epey bariz bir hal almış durumda.
Tunus ihtilali her ne kadar Bin Ali iktidarını deviren siyasi ayaklanmayla bağlantılandırılsa da, aslında onun tetikleyen dinamik ekonomik ve toplumsal marjinalleştirmeydi. Bu yüzdendir ki, birçok bölgede talepleri devlet tarafından karşılanmayan vatandaşlar, devletle karşı karşıya kaldılar.
Birçok vatandaş açısından siyasi olarak ilerleme kaydedilmesi, daha iyi hayat standartlarına ve onurlu yaşama ulaşılmasında kendini göstermedi. Toplumsal adaletin tesis edilmesi, yolsuzlukla gayret edilmesi ve istihdam alanında iyileştirmeler gerçekleşmedi. Bilakis son yıllarda daha da berbata gitti.” (Riad Bouazza / El Arab gazetesi)
Gazete Duvar
