Tarihi Hasankeyf’in büsbütün sular altında bırakılmasıyla birlikte tartışmalar sürüyor. Tarihi kentin son halinin ajanslar tarafından fotoğraflanmasıyla birçok reaksiyon oluştu. Hasankeyf’te yaşayan kişilerin uğradığı kayıplar ise hâlâ sürüyor. Son olarak Tarım ve Orman Bakanlığı, Hasankeyf’te kimsenin mağdur olmadığını öne sürdü. Lakin orada yaşayanlar durumunun bu türlü olmadığını söylüyor.
BİR HASANKEYFLİ: GİDECEK ALANIMIZ YOK
Hasankeyf ile birlikte 199 yerleşim konumunu sular altında bırakan Ilısu Barajı nedeniyle birçok aile mağduriyet yaşadı. Hasankeyft’te mağdur olan bir kişi geçtiğimiz günlerde yaşadıklarının duyurulması için yetkili ünitelere ulaşmaya çalıştı. Laf konusu kişi şimdi baraj kapaklarının açılmadığı tarihte yaşadıklarını şu laflarla anlattı: “Hasankeyf baraj altında kalmak üzere… Ama hak sahipliği çok dar çerçevede bırakıldı.
Hasankeyf’in eski hali.
SİT ortamı olduğu için Hasankeyfli beşerler göç etmek zorunda kaldı. Memurlar yeni yerleşkede hak sahibi olamadı. Sonradan evlenenler hak sahibi değil, gidecek konumları yok. Zira yalnızca 2013-2016 yılları arasında ikameti Hasankeyf’te olan evliler hak sahibi oldu. Yaşı geçmiş lakin evlenmemiş bireyler hak sahibi değil. Şu anda Hasankeyf’te 20-30 kişi yaşıyor. (baraj kapakları açılmadan önce) Yetkililer tahlil üretmiyor ya da üretemiyor. Bu kişilerin gidecek yanı yok, çaresizce bekliyor.”
BAKANLIK: ELEKTRİKLERİ SONRADAN KESTİK
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu Hasankeyflilerin yaşadığı bu meseleleri Meclis gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye soru önergesi veren Gergerlioğlu’na cevap geldi. Bakan Pakdemirli, Hasankeyf’te kimsenin mağdur olmadığını söylerken yaşanan süreci de şöyle anlattı:
“Hasankeyf ilçe merkezinde yaşayan vatandaşların hak sahipliği çalışmaları Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülmekte. Yasal mevzuat kapsamında vatandaşların hak sahibi olabilmesi için Hasankeyf ilçe merkezinde ikamet ediyor olması zarurî. Kanun doğrultusunda iskan duyurusu 21.07.2016 tarihinde yapılarak aile vasfı taşıyanlar ve Hasankeyf’te yaşayanlar hak sahibi yapılmıştır. Aile yahut ikamet kaidesini taşımayanlar hak sahibi yapılmamıştır. Memurlar ise duruşma kararı ile hak sahibi yapılmıştır. 5543 sayılı İskan Kanunu’nun 17’nci unsuru gereği hak sahibi olabileceklerin aile olma vasfını taşıyan ve ikamet koşulunu taşıyan vatandaşlar hak sahibi olmuştur. Başkaca bekar olan vatandaşlar aileleri ile birlikte hak sahipliğinde hissedar olmuşlardır. İskan duyuru tarihinden sonra evlenen vatandaşların hak sahibi olması hususunda rastgele bir kanuni düzenleme bulunmamakta. Hasankeyf’te vatandaşların mağdur edilmemesi için vatandaşların tamamı tahliye edildikten sonra Hasankeyf Belediyesi tarafından elektrikler kesilmiştir. Batman Valiliği uyumunda titizlikle yürütülen çalışmalar sonucunda hak sahibi olmayan ve maddi durumu iyi olmayan vatandaşlara kira yardımı yapılarak yahut Hasankeyf yeni yerleşim tarafında konum alan lojmanlara yerleştirilerek mağduriyet önlenmiştir.”
BİR TARİHİN YOK OLUŞU…
Hasankeyf’i sular altında bırakan Ilısu Barajı için yapılan planlar yıllarca yürütüldü. Sivil topluluk kuruluşları bu inşaata son vermek için büyük bir gayret harcadı. Baraj girişiminin 2006 yılında temelleri atıldı.
Hasankeyf’in kaynakları arasında, 13. yüzyıldan kalma bir Artuklu sarayı, 15. yüzyıldan kalma bir cami ve bir Bizans kalesinin kalıntıları yan alıyor. Bir Roma kent kapısının yarısı ve Zeynel Beyefendi Türbesi’nin de içlerinde bulunduğu sekiz anıt, Hasankeyf’ten yaklaşık birkaç kilometre uzaklıktaki bir ovaya taşındı.
Lakin kentin geri kalanı, bütün varlıklı tarihi ile birlikte sular altında kaldı. Başkaca barajdan etkilenen yalnızca Hasankeyf değil; yekunda 199 yerleşim tarafı ve binlerce insan meskenlerini terk etmek zorunda kaldı.
Hasankeyf sular altında kalmadan evvel Ilısu Barajı’nın yaratacağı tahribata ait rapor hazırlayan Hasankeyf Uyumu, 100 bin insanın konumundan göç etmek zorunda kalacağını açıklamıştı.
Gazete Duvar
