10 Ocak: ‘Çalışamayan Gazeteciler Günü’

Burcu Özkaya Günaydın

Gazeteciler, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde yaşadıkları baskılara dikkat çekerken, çok sayıda siyasetçi ve sivil toplum örgütü de Türkiye’de basın özgürlüğünün bulunmadığına vurgu yaptı. 1961-1971 ortasında “Çalışan gazeteciler bayramı” ismiyle kutlanan bugün, 1971 yılındaki muhtırasından sonra ülkede gazetecilerin kimi haklarının geri alınması üzerine kutlama gününün ismi, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü” oldu. Farklı kentlerde çalışan üç gazeteciyle bugünü konuştuk.

‘GAZETECİLER KİMLİKLERİNDEN UZAKLAŞTIRILIYOR’

Antakya’da gazetecilik yapan Tamer Müellif, minimum fiyatın coğrafyasında, insanların aslında zar güç geçindiği bir ekonomik tablo içinde gazetecilik yapmanın her manada güç olduğunu tabir ediyor.

Tamer Muharrir

Muharrir, sarı basın kartları yenilenmeyen, iptal edilen, yılların işçisi olup da gazeteci kimliğinden uzaklaştırılan çok fazla gazeteci olduğuna dikkat çekerek, “Sanırım bu devir, ‘Yandaş’ın Türkiye’sinde barınan, o yandaşlıktan ekmek yiyen gazeteciler asıl rahat olanlar, keyifle mesleklerini yapanlar” diyor.

SÖZLERİME OTOKONTROL GELİŞTİRİYORUM

Mahallî gazetede köşe müellifliği da yapan Tamer Müellif, “Her gün köşe yazan ve niyetlerini paylaşanlar bilir… Sözleri noktasında otokontrolü ziyadesiyle geliştirenlerden biriyim. Bu mevzuda en büyük talihiniz, işvereniniz… Ki ben de bana bu hususta olabildiğince geniş bir hareket alanı sağlayan işverenlerim konusunda şanslıyım sanırım” diye konuşuyor.
Muharrir, gazeteciliğin ekonomik olarak da ağır hak kaybı yaşadığını, bunun yerelde çok daha büyük boyutta olduğunu, “Sigortalı çalışan ve gazetesinden ayrılan bir arkadaşımın kıdem tazminatı gazete sahibi tarafından tam olarak ödenmedi. İtiraz edince ‘Ya bunu alırsın, ya hiçbir şey denildi. Bu bir örnek, sorun çok” diye anlatıyor.

‘HEM GEÇİM HEM DE ÖDÜN VERMEME SAVAŞI VAR’

“Bir gazetecinin geçimin yanı sıra unsurlardan ödün vermeme üzere bir savaşı var. Birinin kalemi olmama savaşı. Buna kaçımız direnebiliyor, bilmiyorum! Zira gazete işverenlerinin manşet belirlediği bir ülkede, bağımsız olmak zor” diyor Tamer Yazar…
10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü için açıklama yapan kimi siyasalların “Gazetecilik mesleğinin etik bedellerini yerine getirerek…” kelamına atıf yapan Muharrir, “Bunu yapanlar bizim nezdimizde daha bedelli demeye getiriliyor. Bu kapsama girenler mi? Uygun soru seçenler, onaylı soru soranlar, rahatsız etmeyenler, sürpriz yapmayanlar…” diyerek eleştiriyor.

‘ÇOK KAZANIP BASKI GÖRMEDEN YAŞAMAK MÜMKÜN’

Antep’te gazetecilik yapan Orhan Erkılıç, 3 yıl boyunca gece-gündüz emek vererek çalıştığı ajanstan tazminatsız ve personellik hakları verilmeden çıkarılmış ve hakkını mahkeme yoluyla almak zorunda kalmış.

Orhan Erkılıç

Erkılıç, gazeteciliğe bakışını şu sözlerle anlatıyor: “Bana nazaran gazetecilik mesleği sevilmeden hatta tabiri caizse aşık olunmadan yapılabilecek bir meslek değil. Zira toplumsal ve ruhsal baskının yanı sıra bilhassa ülkemizde ekonomik manada da pek bir getirisi olmayan meslek grubundayız. Aslında bu meslek ‘adı altında’ çok paralar kazanıp baskı altında olmadan da yaşamak mümkün. Şayet gazeteciyim diyen biri onurundan, meslek etiğinden ve vicdanından vazgeçerse rahat edebilir, ancak o vakit da ‘düşünebilen’ bir toplum nazarında gazeteci olmaktan çıkar.”

GAZETECİ KONUTTA KALAMIYOR

Şu an özgür gazetecilik yapan Erkılıç, pandemiden çok etkilenmediğini belirterek, “Ürettiğimiz kadar kazandığımızdan ötürü daima üretmek zorundayız. Bu da bu salgın sürecinde daha çok beşerle bir ortada olmak, irtibat kurmak demek. Ne kadar korunsam da geçtiğimiz ay ben de korona virüse yakalandım. 14 günlük bir karantina ve tedavi sürecinin akabinde tekrar işimin başındayım. Gazeteci meskende kalamıyor” diyor.

‘YAPTIĞIM HABERLERDEN ÖTÜRÜ 23 YILLA YARGILANIYORUM’

İstanbul’da gazetecilik yapan Pınar Gayip, tekraren gözaltına alındı, baskıya maruz kaldı, 1,5 yıllık bir cezaevi sürecinden sonra tekrar alanlara döndü. Gayip, 23 yılla yargılanıyor.

Pınar Gayip

Bugünün bayram olması gerekirken bir hak gayreti gününe döndüğüne dikkat çekiyor Gayip: “Türkiye’de haber yapmak, gerçekleri yazmak çok güç. Yaptığım haberlerden ötürü 1,5 sene cezaevinde kaldım, 23 yılla yargılanıyorum. İktidar ben ne istersem onu yaz diyor aksi takdirde tutuklanırsınız, gözaltına alınırsınız, daima polis baskısına maruz kalırsınız. Geçtiğimiz günlerde Mezopotamya Ajansı muhabiri Mehmet Aslan tutuklandı. Neden gazetecilikten. Yani çalışan değil çalışamayan gazeteciler günümüz. Kutlu da olmuyor zati.

‘ANTERLERDEN, GÖKTEPELERDEN, BAĞDULARDAN GELEN GELENEK’

Gazetecilerin en ağır yaşadığı sıkıntılardan biri de sansür ve otosansür. Pınar, toplumsal medyada birçok gazetecinin sözleri seçmek zorunda kaldığını, bu durumu da anlayabildiğini aktarıyor: “Attığın bir tweet’ten cezaevi yolları görünüyor lakin öbür yandan bu kadar haksızlık, palavra da var. Kelamı de söylemek lazım. Özgür basın güçlü miras, onurlu bir davanın savunucusu. Musa Anterlerden, Metin Göktepelerden, Kadri Bağdulardan gelen bir gelenek.

Gazete Duvar