Jane Parry
Siyasetçiler ve patronlar yıllardır birbirlerine benzeri bir formda esnek çalışma vaadini dillendirdiler. Bir değişim gerçekleşiyor üzere görünüyordu.
Geçen yıl, Kraliçe’nin (II. Elizabeth) yıllık konuşması sırasında, İngiltere hükümeti, esnek çalışmanın elde edilebilir olmakla kalmayıp çalışanların varsayılan tercihi haline gelmesi konusunda bir istişare toplantısı yapılacağını duyurdu. Lakin 2020, Westminster’da hızla çok farklı bir yıl haline geldi ve esnek çalışma hakları politik seviyede bir duraksama yaşadı.
Sonuçta, Covid-19 salgını ve akabinde hükümetin uyguladığı sokağa çıkma yasakları meskenden çalışmayı öngörülemeyen bir global tecrübenin merkezine oturttu, gerçek bir esnek çalışma tartışması için katalizör olmasını sağladı.
Bu yıl gerçekleştirilen değişiklikler, çalışanların birbirinden farklı yükümlülüklerinin ve özelliklerinin günlük manada çalışmalarını nasıl etkilediğini radikal bir biçimde gözler önüne serdi. Patronlar de iyi planlanmış esnekliğin iş gücünü verimli kıldığını kabul etme konusunda değerli adımlar attılar. Çalışanlar ortasındaki farklılıkları yansıtan, bütün işçisi motive eden, verimli kılan çalışma planlamaları, kurumların ayakta kalmasında ve nihayetinde İngiltere’nin mali açıdan toparlanmasında anahtar bir rol oynayacak.
Lakin bu yeni iş dünyasında kurumlar, esnek çalışmanın salgından sonra kendi üst seviye çalışana sunulan bir avantaj olarak kalmasının altından kalkamazlar.
EŞİTSİZ AYRICALIK
Salgından evvel esnek çalışmanın kurumlarda eşitsiz bir ayrıcalık olduğunu biliyorduk; şayet yaptığınız iş yüksek değerdeyse yahut anlayışlı bir yöneticiniz varsa esnek çalışabilirdiniz. Kurumlar, aşikâr işlerin uzaktan yapılamayacağını öne sürerek esnek çalışma taleplerine karşı kabul edilebilir bir itiraz geliştirdiler. Bundan ötürü, birçok esnek çalışma talebinde azalma yaşandı.
Şimdiyse, bu niyet çürütülmüş oldu. Evvelden beri ofisten gerçekleştirilen işlerin meskenden yürütülebileceğini gördük. Araştırmamızda birçok kişi ofisteki dikkati dağıtan şeylerden uzakta daha verimli olduklarını düşünseler bile karantina, konut şartlarında olağan bir çalışma ortamı sağlamıyordu. Çocuklar ve sıklıkla da eşler, yer ve vakit paylaşımı açısından mahzur oluşturuyordu.
Bununla birlikte, karantinadan kaynaklanan kurumsal deliller verimlilik kazanımlarını doğrulamaktadır. Meslektaşlarımla yürüttüğüm “Karantinadan Sonra İşimiz” başlıklı anketin ortaya koyduğuna nazaran 10 şahıstan dokuzu, meskende ofistekinden daha fazla -veya en az o kadar- çalıştıklarını düşünüyor. Anketimizi yanıtlayan 10 bireyden yedisi, ofisler tekrar açıldıktan sonra da haftada en az birkaç gün konuttan çalışmak istiyor.
Bu yüzden, meskenden çalışmaya kuşkuyla bakan yöneticilerin artık standart çalışma saatlerini pekiştirmeleri zorlaşacak; zira çalışanlarının aydan aya rol beklentilerinin ötesine geçtiklerini gördüler.
Artık kendimizi bir değişimin eşiğinde buluyoruz. Harekete geçme tarafında bir istek mevcut ve kuruluşlar birinci defa karma çalışmayla önemli bir biçimde ilgilenmeye başladıkça, bunun, işlerin tertipler içinde mi yoksa dışında mı gerçekleştirildiği konusunda ikili bir tartışma olmadığı açığa çıkıyor. Daha da kıymetli olan, çalışanların vakitlerini nasıl planlayacaklarıdır ve bunun anahtarı, insanların sahip oldukları farklı şartları yansıtan çok daha geniş bir esnek çalışma düzenlemeleri yelpazesiyle ilgilenmesidir.
Esnek çalışma, bu kadar uzun bir vakitten beridir kuruluşların kendi iş alanlarına yatırım yapmaması nedeniyle gecikti. Şimdiyse, kimsenin öngöremediği çeşitten bir sakinlik karşısında, esnek çalışmanın sağladığı yararlar, yöneticilerin karmaşık çalışma düzenlemelerinin üstesinden gelmelerine, üretkenliği en üst seviyeye çıkarmalarına ve fırtınayı atlatmak için en çok muhtaçlık duydukları vakitte vasıflı iş gücüne tutunmalarına yardımcı olma maharetini açıkça ortaya koyuyor.
VERİMLİLİĞİ SÜRDÜRMEK
Esnek çalışmanın, karşılıklı biçimde çalışanlarla patronların lehine sonuçlanacak yollarla uygulanması hayati ehemmiyet taşıyacaktır. Karantina sırasında sağlıklı iş gücünde yaşanan azalmaya (anketimizi yanıtlayanlar Dünya Sıhhat Örgütü’nün refah indeksindeki kriterlerin 100’ünden fakat 47.5’ini karşılıyor) patronların hemencecik cevap vermesi çok değerlidir.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün son yıllarda üye ülkelerden topladığı ispatlar, uzaktan çalışanların refahının, verimlilik kazanımlarını sürdürmek için değer taşıdığını ortaya koyuyor.
Karantina, yöneticilerin, farklı mesken şartları, çalışma biçimleri ve kişilik özelikleri açısından personellerindeki çeşitliliği görmelerini sağladı. Yaşadıkları zorluklar konusunda ve iş gücü ihtiyaçlarının daha incelikli bir süreçle ele alınmasında daha yaratıcı oldular.
Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Konseyi’nin dayanağıyla gerçekleştirdiğimiz araştırmamızın birinci bulgularından yola çıkarak yaptığımız en kıymetli tavsiyelerden biri, esnek çalışma hakkının çalışanlara mukavelelerinin başlangıcından itibaren tanınmasıdır. Bu, patronlara yetişmiş çalışanlarının bir sonraki ekonomik sakinlikte verimli olarak çalışmalarını sağlayacak, bu sırada AB’yle girilecek yeni bağlantının görüşmeleri devam edecektir.
Yazının orjinali The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
