Yeni tip korona virüsünün sıkı tedbirlere karşın dünya çapında yayılmasını durdurmakta zorluk yaşanırken, yüzlerce bilim kişisi havadan bulaşma riski konusunda Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) hitaben bir mektup kaleme aldı. Mütehassıslar, şu ana dek virüsün yalnızca büyük damlacıklarla yayıldığı tarafında ihtarda bulunan DSÖ’nün tavsiyelerini güncelleyerek havadan küçük damlacıklar yoluyla da bulaştığını kabul etmesini, böylece hükümetlerin münhasıran havalandırmalı örtülü sahalarda daha fazla tedbir almasını istiyor.
New York Times gazetesi, 32 memleketten 239 bilim kişisinin kaleme aldığı mektubun bu hafta bir bilim mecmuasında yayımlanacağını yazdı. İmzacılar arasında DSÖ’nün korona virüsü konusundaki direktiflerinin hazırlanmasına yardımcı olan eksperlerin da bulunduğu belirtiliyor.
DSÖ’YE NAZARAN NASIL BULAŞIYOR?
DSÖ, virüsün çoğunlukla kişilerin öksürmesi yahut hapşırmasıyla yüzeylere yapışan büyük damlacıkların diğerleri tarafından ellenip yüze götürülmesi yahut 1 metreden yakın uzaklıkta duran insanlar arasında küçük damlacıklar yoluyla bulaştığını savunuyor. Kurumun hükümetlere yönelik tavsiyeleri de, bu yayılma cinsinin önlenmesini sağlayacak önlemlere dayanıyor. 239 bilim beşerinin imzaladığı mektupta ise küçük damlacıkların havada uzun mühlet asılı kalabildiği, bu nedenle 1 metreden daha uzak aralıktan de yayılabildiği, yani ‘havadan bulaşma’ riski olduğu savunuluyor.
‘HAVALANDIRMALAR ÇOK ÖNEMLİ’
Mektupta, son periyotta et fabrikaları, barlar ve restoranlar üzere yanlarda ortaya çıkan yeni vaka patlamalarına dikkat çekiliyor; havadan bulaşma riski nedeniyle ofis ve market üzere sık ziyaret edilen konumlar başta olmak üzere örtük mekanlarda havalandırmaların kıymeti vurgulanıyor. Virüslerin havadan bulaşması konusunda mütehassıs olan Virginia Tech Üniversitesi talim üyesi Linsey Marr, DSÖ’nün şu ana dek virüsün havada düşük seviyede virüs bulunduğu hastanelerde yapılan araştırmaları referans aldığını ve bu durumun riski değersiz gösterdiğini savundu. Mektubun imzacılarından olan Marr, birçok binada havalandırma kalitesinin çok daha düşük olduğunu, virüsün bu nedenle havada toplanabildiğini söyledi.
DSÖ: KÂFI KANIT YOK
New York Times’ın mektubu manşetine taşımasının akabinde ise DSÖ mütehassıslarından “Havadan bulaş riski konusunda ehliyetli kanıt yok” reaksiyonu geldi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire ve denetim uzmanlarından Dr. Benedetta Allegranzi, “Son birkaç aydır havadan bulaşmanın mümkün olabileceğini birkaç kez söyledik lakin bu cephede katiyetle somut yahut açık kanıt yok” dedi.
‘TAVSİYELERİ BU ISTIKAMETTE GÜNCELLEMEK GEREKSİZ BİR YÜK YARATIR’
East Anglia Üniversitesi’nden profesör Paul Hunter da, “Havadan bulaşma mümkün lakin büyük fotoğrafta muhtemelen o kadar değerli değil. Her şey damlacıklarla ilgili” dedi. DSÖ’nün enfeksiyon tedbire komitesinde de bölge alan Hunter, “Havadan bulaşmayı denetim etmek, Covid-19’un yayılmasını denetim etmek açısından çok bir şey değiştirmeyecektir” dedi. Hunter, DSÖ’nün tavsiyelerini bu yanda güncellemesinin kaynakları zayıf olan memleketlerde ‘gereksiz bir yük’ yaratacağını söyledi.
DSÖ’nün tavsiyelerini mektupta nokta alan ihtara nazaran güncellemesi halindeyse, toplumsal uzaklık uygulanan gizli ortamlarda bile maske takılması, havalandırma ve klima sistemlerinin değiştirilmesi üzere yeni tedbirler alınması gerekebilir. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
