ANKARA – Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Gürkan Gülcan, Türkiye’de tarım, sanayi, ticaret ve hizmet bölümündeki çocuk işçiliğinin 1999–2019 yılları ortasında dünya ortalamasına nazaran yüzde 55 azaldığını söyledi.
‘TÜRKİYE’DE ÇOCUK PERSONELLİĞİ SON 20 YILDA YÜZDE 55 DÜŞTÜ’
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi bünyesinde kurulan Çocuk Hakları Alt Komitesi’nde, ‘Türkiye’de çocuk işçiliği’ bahisli sunum yapan Gülcan, “Türkiye’de tarım, sanayi, ticaret ve hizmet dalındaki çocuk personelliği 1994 yılında yüzde 13,1 iken, 2019 yılında bu sayı yüzde 4,9’a düşmüştür. Bilhassa sokak ve endüstride 1999–2006 ortasında büyük muvaffakiyet sağlanmıştır. 1999-2019 yılları ortasında çocuk işçiliğinde yüzde 55 düşüş vardır. Bu sayılar dünya ortalamasına nazaran daha iyidir” sözünü kullandı.
Çocuk personelliği düşürmede en değerli etkenlerin başında “sekiz yıllık kesintisiz ilköğretim yasası” ile “4+4+4 yasası” olduğuna dikkat çeken Gülcan, “4+4+4 yasası olarak bildiğimiz 2012 yılında çıkan yasa da büyük ölçüde bu bilgileri etkilemiştir ve çocuk işçiliğini düşürmede en kıymetli etkenlerden bir tanesidir” dedi.
‘ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN YARISI TARIMDAN, TARIMDA ÇOCUK İŞÇİLİĞİNDEN OLUŞMAKTADIR’
Türkiye’de mevsimlik tarım bölümünde çalışan çocuk sayısının 146 bin civarında olduğunu işaret ederek, mevsimlik tarımda çocuk işçiliğinin sonlandırılması için çalışmalar yürütüldüğünü söz eden Gülcan, şöyle konuştu:
“Bütün dünyada olduğu üzere, ülkemizde de çocuk işçiliğinin yarısı tarımdan oluşmaktadır, tarımda çocuk işçiliğinden oluşmaktadır. TÜİK sayılarına nazaran mevsimlik tarımda devirlerde çalışan çocuk sayısı 146 bin civarında. Urfa başta olmak üzere, Adıyaman, Diyarbakır, Mardin üzere vilayetlerde 150 binin üzerinde aile –bu 1 milyona yakın insan demektir– geçimini mevsimlik tarımdan sağlıyor. Bunun sonlandırılması için çalışmalar yürütülüyor lakin bir mühlet daha devam edecek.”
‘AMAÇ MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLİĞİNİ BİTİRMEK OLMAMALI’
“Bizim gayemiz ülke olarak mevsimlik tarım işçiliğini bitirmek olmamalı” diyen Prof. Dr. Murat Gürkan Gülcan, çalışanların çalışma şartlarının düzenlenmesi gerektiğini vurgulayarak,
“Dünyanın her yerinde mevsimlik tarım personelliği var, aslında ekonomik siyasetler ortasında bunu sonlandırmaya yönelik bir şey yer almaz. Bunun insanileştirilmesi gerekir, çalışma şartlarının düzenlenmesi gerekir. Biz yalnızca şunu yapacağız: Gelen insanlara insani hayat şartları, insani iş ve emekçi alakası, insani ödeme, çocuğuna eğitim sağlayacağız. Çocuk işçiliğini büsbütün sonlandıracağız, çocuk istismarını büsbütün ortadan kaldıracağız, bahçe sahibinin çocuk istismarını da, devletin kurumlarının da çocuk istismarını ve anayasal misyonunu yerine getirmemesini de sonlandırmamız gerekir, bunu gaye alacağız. Ancak iş hayatıyla ilgili bu mevsimlik tarım personelliği biraz daha devam edecek” sözlerine yer verdi.
MEVSİMLİK EMEKÇİLERE PERSONEL KONUTLARI ÖNERİSİ: ÇADIR ÖNERMİYORUZ
Prof. Dr. Murat Gürkan Gülcan, mevsimlik çalışanların çalışma şartlarının iyileştirilmesi kapsamında ’işçi meskenleri önererek, şunları söyledi:
“Şu anda ben emekçi konutlarını savunuyorum. Bir emekçi bir yerden öteki bir yere -isterse vilayet içinde olsun- gittiğinde ona bizim de kullandığımız formda suyu, elektriği, sıcak suyu olan, her türlü şartı hazırlanmış olan personel meskenlerini savunuyorum, bunun da çalışmaları var. Ordu’da bahçe ortalarında büyük bahçe sahipleri emekçi meskenleri yaptı. Bunu büyük şirketler ortak yaptılar. Önümüzdeki yıllarda bunun desteklenmesi gerekir. Biz çadır önermiyoruz.”
‘ÇADIR SINIFLAR KURABİLİRİZ’
Mevsimlik tarım emekçilerinin çocuklarına yönelik tekliflerini anlatan Gülcan, “Mobil okul dahil çocukların ayağına öğretmen bile götürebiliriz. Her yerde, kaç gün orada kaldıklarının hiçbir kıymeti yok. 222 sayılı kanun bize, bizim bu çocukların peşinden gidip, onları eğitime almayı emrediyor. Örgün eğitim periyodu içinde en yakın okula taşımalı yoluyla alabileceğimiz üzere oraya bir çadır sınıf kurabiliriz” dedi.
3 MİLYONUN ÜZERİNDE AİLEYE TOPLUMSAL YARDIM YAPILDI
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı Toplumsal Yardımlar Genel Müdürü Bülent Tekbıyıkoğlu ise yapılan toplumsal yardımlara ait şu bilgileri verdi:
“2019 yılında kamu kaynakları ile yapılan 55 milyar lira fiyatındaki toplumsal yardım harcamasının yaklaşık yüzde 75,9’u bakanlıklarınca yapıldı. Yardımlar yüzde 34,9 ile en çok sıhhat alanında gerçekleştirildi. 2019 yılında yardım yapılan toplam hane sayısı 3 milyon 282 bin 975 olarak belirlendi. Maddi imkansızlıklar nedeniyle çocuklarını okula gönderemeyen muhtaç ailelere ‘çocuklarını okula göndermeleri’ kuralıyla eğitim yardımı yapıldı. Ödemeler direkt anneler ismine açılan hesaplara olmaktadır. Kız çocuklarına yapılan yardım ölçüsü, erkek çocuklarına yapılan yardım ölçüsünden daha yüksektir.”
Gazete Duvar
