ABD Lideri Donald Trump’ın giderayak bir Arap ülkesinin daha İsrail ile olağanlaşma kervanına katıldığını açıklaması, bu hafta Arap dünyasının en çok konuşulan hususlarından biri oldu.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Sudan’dan sonra İsrail ile diplomatik alakalarını başlattığını açıklayan son ülke Fas oldu. Fas ile ABD ortasında yapılan mutabakata nazaran, Fas ile İsrail ortasında 1994’ten bu yana kesik olan diplomatik alakalar yine kurulacak, buna karşılık ABD de Batı Sahra bölgesi üzerindeki Fas hâkimiyetini tanıyacak.
ABD’nin bu adımına birçok reaksiyon geldi. Bunların başını, Batı Sahra’nın bağımsızlık çabasını yürüten Polisario cephesini destekleyen Cezayir’in yansısı çekti.
‘İSRAİL’İN BİR SONRAKİ AMACI NASRALLAH MI?’
İranlı nükleer bilimci Muhsin Fahrizade’nin suikast sonucu öldürülmesinden sonra İsrail basınında Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’a yönelik muhtemel bir suikast senaryoları daha fazla yer almaya başladı.
Arap dünyasında İran’a yakınlığıyla bilinen Rai Al Youm gazetesi, Nasrallah’a yönelik suikast senaryolarının İsrail medyasında çok fazla yer almaya başladığı bugünlerde, Hizbullah cephesinde de bir teyakkuz durumu olduğunu yazdı.
İsrail uzun müddettir İran’ın Suriye’deki varlığını amaç alırken, 2020 yılının başında İran’ın Ortadoğu’daki eli pozisyonundaki General Kasım Süleymani ABD’nin hava saldırısı sonucunda Bağdat Havaalanı yakınlarında öldürülmüştü. İran nükleer programını başındaki isim olan Muhsin Fahrizade de, 27 Kasım’da bir suikasta kurban gitmişti.
Kasım Süleymani’nin mevt yıldönümü yaklaşırken, Irak eski başbakanı Haydar El İbadi, ABD’nin Süleymani suikastı için Irak makamlarından hava alanının kullanılması konusunda müsaade aldığını tez etmesi bu haftanın en kıymetli gelişmelerinden biri oldu.
Kelam konusu periyotta Irak Başbakanı olan Adil Abdülmehdi ise İbadi’nin bu savlarını kesin bir formda yalanladı.
SİSİ’NİN FRANSA ZİYARETİ VE İNSAN HAKLARI TARTIŞMALARI
Geçtiğimiz hafta Arap basınında en çok yer alan mevzulardan biri de Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin geçtiğimiz hafta Fransa’ya yaptığı ziyaret oldu.
Birçok insan hakları örgütü Fransa’ya, bu ziyareti Mısır’daki insan hakları ihlalleri sebebiyle iptal etmesi için davette bulundu fakat Fransa idaresi bu davetlere kulak vermedi.
Fransa’nın, insan hakları örgütlerinin davetlerine karşılık Mısır ile bir silah muahedesi yapacağını duyurması ise tenkitlerin dozunu daha da arttırdı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, insan hakları ile Mısır’a silah satışı konusunun birebir bağlamda ele alınmasına karşı olduğunu açıkça söz etti.
Irak’ta Kürt Bölgesel İdaresi hükümetine karşı Süleymaniye vilayetinde başlayan şovlar de bu geçtiğimiz hafta dikkat çeken mevzulardan biri oldu. Memur maaşlarında yapılan kesintiler ve ödemelerdeki gecikmeler üzerine alevlenen şovlarla ilgili, “Irak’ın başka kentlerinde ne oluyorsa, Süleymaniye’de olan da o” yorumları yapıldı.
‘İSRAİL NASRALLAH’A SUİKAST DÜZENLEYECEK Mİ?’
“İsrail medyası son günlerde neden Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’a yönelik bir suikastla ilgili tahlillere ve raporlara çok fazla yer veriyor? Bu bir gözdağı mı yoksa telaştan mi kaynaklanıyor?
Tel Aviv Üniversitesi İsrail Ulusal Güvenlik Araştırma Merkezi geçtiğimiz günlerde Kuzey Lübnan cephesinde yaşanacak muhtemel bir savaş için çeşitli senaryoları içeren bir rapor yayınladı. 73 sayfalık raporda yer alan en bariz senaryolardan birisi, binlerce füzenin tıpkı anda işgal devletinin kentleri (yerleşim yerleri), sığınakları ve altyapısı amaç alınarak atılması. Bu senaryoya nazaran bu füzelerin onlarca ya da yüzlercesi Suriye, Lübnan, Batı Irak ve Gazze Şeridi’nden atılacak. Ayrıyeten füzelerle donatılmış yüzlerce insansız hava aracı kullanılacak. Bir diğer senaryo ise gerilla savaşı ve Hizbullah’a ilişkin silahlı ögelerin hududu geçip Celil El Alaa’daki yerleşim yerlerini ele geçirmesinden bahsediyor.
İsrailli yetkililer ise, Hasan Nasrallah’ın İranlı nükleer bilimci Prof. Fahrizade suikastına misal biçimdeki üzere bir suikastla öldürülmesi durumunda bunun İsrail için çok büyük bir zafer olacağını belirtiyorlar.” (Rai Al Youm gazetesi)
‘FAS: İSRAİL İLE İLGİLERE KARŞILIK BATI SAHRA’
“Fas ve Kral 5. Muhammed, olağanlaşma trenindeki boş Rabat koltuğunu doldurmakta geç kalmadı. Rotası ve varış noktası evvelden muhakkak olan bu seyahatte Abu Dabi, Manama ve Hartum’a katıldı.
Trump’ın ülkesinin Batı Sahra meselesindeki tarafsız tavrında değişikliğe gitmesi –zira olağanlaşma mutabakatı uyarınca ABD orada bir konsolosluk açacak- Fas’ın İsrail ile bağlantıları olağanlaştırmayı kabul etmesinde birincil etken oldu. Her ne kadar Batı Sahra sorunu ve ABD’nin tavrı bu muahedeyi gölgede bıraktıysa ve Kral 5. Muhammed, rastgele bir taviz vermesine gerek kalmayan bir halde galip gelmişçesine bir tutum içinde olsa da, Trump’ın tabiriyle bu tarihi atılım öteki gelişmeleri de beraberinde getirecek. Bunların ortasında, Rabat’ın 1994 yılından bu yana İsrail ile kesilmiş olan diplomatik bağlara tekrar başlaması ve iki ülke ortasında uçak seferlerinin başlaması da var. Trump’ın damadı Kushner’e nazaran de, Rabat ve Tel Aviv’de büyükelçilik açılmasına temel oluşturacak olan diplomatik ofisler açılacak. (Lübnan El Akhbar gazetesi)
‘SÜLEYMANİYE’DE OLANLA BAĞDAT’TA OLAN AYNI’
“Süleymaniye’de olan, Bağdat, Nasıriye, Basar ve başka kentlerde her gün olan bitenden farksız. Tıpkı sebepler ve dinamikler, birebir sonuçlar.
Evet Erbil ve Süleymaniye çok değişti. Oralar yüksek binalar, geniş yollar, lüks oteller ve restoranlar, son model lüks arabalar ve gece kulüpleriyle dolmaya başladı. Fakat olağan bir Kürt vatandaşın bunlardan bir hissesi yok. Tersine bütün bunlar yetkililer ve ailelerinden oluşan seçkin kesitin ve onların ekseninde dolaşanların. Başka kentler ve köyler ise hâlâ değişim ve yapılanma bekliyor.
Bağdat’taki idare partileri ve bölgesel idarenin yöneticileri ve etik anlayışları ortasındaki tek fark, Bağdat’ta yolsuzluğa batmış, birbiriyle mevkiler ve çıkarlar için rekabet eden birçok çete varken, Kürdistan’da yalnızca iki çete var.” (İbrahim El Zübeydi / Londra merkezli El Arab gazetesi)
‘SİSİ’NİN FRANSA ZİYARETİ VE SİLAH ANLAŞMASI’
“Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, onlarca insan hakları örgütünün Mısır rejiminin başı Abdülfettah Sisi’nin önünden kırmızı halıyı çekme davetlerini reddederken hiçbir biçimde mahcubiyet duymadı. Tekrar birebir halde, Mısır’da güvenlik güçlerinin işledikleri insan hakları kabahatleriyle Fransa’nın Mısır’a silah satma muahedesi ortasında bir bağ kurulmasına yönelik muhalefetini açıklamakta da bir sakınca görmedi.
Gerek Paris ve Kahire’nin açıkladığı gerekse de Mısır rejiminin medyaya sızdırdığı mevcut münasebet, iki ülkenin çıkarlarının Libya’da örtüşmesi yahut Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin siyasetine birçok alanda karşı koymak. Bunun yanı sıra garip bir biçimde Paris ve Kahire’nin kendi tabirleriyle İslamcılığa karşı savaşta uzlaşmaları.” (Subhi Hadidi / Kuds El Arabi gazetesi)
‘IRAK SÜLEYMANİ SUİKASTİNE GEÇİT VERDİ Mİ?’
“Kudüs Tugayları eski kumandanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şaabi lider yardımcısı Ebu Mehdi El Mühendis’in Bağdat Havaalanı yakınlarında ABD’nin bir hava taarruzunda öldürülmelerinin birinci yıl dönümünün yaklaşması hasebiyle Irak’ta bariz bir gerginlik hâkim.
Bu bağlamda eski Başbakan Adil Abdulmehdi, selefi Haydar İbadi’nin, Süleymani ve El Mühendis’e suikast düzenleyen uçakların Irak idaresinden müsaade aldıkları istikametindeki açıklamalarını reddetti.
İbadi’nin bu bombası, İran’a ve Süleymani’ye yakın kümelerin yıldönümü dolaysıyla etkinlikler düzenlemeye hazırlandıkları ve hala hiçbir Iraklı makamın olayın gerçekte nasıl olduğuna dair açıklama yapmadıkları bir periyotta geldi ve mevcut atmosferi iyice içinden çıkılmayacak hale getirdi.
İbadi, Irak devlet televizyonuna verdiği röportajda, Süleymani ve El Mühendis’e suikast düzenleyen uçağın Irak makamlarından müsaade aldığını söylemişti.” (Suudi Şark’ül Evsat gazetesi)
Gazete Duvar
