Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün katıldığı TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi’nde, milletvekilleri, insan haklarının geliştirilmesine ait somut teklif ve değerlendirmelerini aktardı.
Kurul Lideri ve AK Parti Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu, kurulun, kurulduğu günden beri hak ihlalleriyle ilgili müracaatları kabul ettiğini ve alt komiteler marifetiyle görüş ve kanıları içeren raporlar tanzim ederek, kontrol işlevini aktif bir formda yerine getirdiğini söyledi.
27. Yasama Periyodunda komiteye yapılan müracaatların 4’te 1’lik kısmının adil yargılanma hakkının ihlali savıyla yapıldığını belirten Çavuşoğlu, “Başvuruların genel olarak suçsuzluk karinesinin ihlal edilmesi, yargılamaların makul müddetlerde bitirilememesi, tutukluluk müddetlerinin uzunluğu, tutuklamaya alternatif müdafaa önlemlerinin uygulanamaması ve savunma hakkının engellenmesi savlarını içerdiği görülmektedir” diye konuştu.
Çavuşoğlu, bu problemlerin çözülmesi için kimi konularda düzenleme yapılması gerekliliği olmakla birlikte uygulamadan kaynaklanan problemlerin da yapılacak farkındalık çalışmalarıyla giderileceğini belirtti.
‘BAŞVURULARIN 4’TE 3’Ü CEZAEVLERİNDEN’
Kurulumuza yapılan müracaatların yaklaşık 4’te 3’lük kısmını ise ceza ve infaz kurumlarında yaşandığı sav edilen problemlerin oluşturduğunu tabir eden Çavuşoğlu, “Bu müracaatlarda belirtilen şikayetlerin büyük kısmını da isteğe bağlı nakil taleplerinin reddedilmesi, gerek revir gerek dış hastane sevklerinin vaktinde yapılmaması, muayenelerde tabip ve hasta mahrumiyetini engelleyecek biçimde misyonlu nezareti, kelepçeli muayene uygulaması, görüş müddetlerinin fiilen kullandırılmaması, görüş saatlerinin çocuğu olan hükümlü ve tutukluluklar bakımından bu hususu göz önünde bulundurmaksızın düzenlenmesi, kararın infazının ertelenmesi kuruluşunun uygulanmaması, temel gereksinim unsurlarının tedarik edilmemesi, vadeli ve süresiz yayınlardan yararlanma hakkıyla radyo ve televizyon yayınlarından yararlanma hakkının keyfi olarak engellenmesi, annesiyle barındırılan çocukların yaşadığı zorluklar biçiminde sıralamak mümkündür” diye konuştu.
‘ÇOCUĞUNU GÖRMEK İSTEYEN ANNE VE BABAYA AĞIR KÜLFETE NEDEN OLUYOR’
Komitenin üç alt kurulla çalışmalarını sürdürdüğünü anlatan Çavuşoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çocukla şahsî ilgi kurulmasına dair ilamların yerine getirilmesi konusunu düzenleyen İcra ve İflas Kanunu kararlarında değişiklik yapılması gerektiği fikrindeyiz. Bu hususta sorunun en kıymetli boyutunu mahkeme kararlarında yer verilen şahsî ilgi kurulmasına dair kararların her vakit infaz edilememesi oluşturmaktadır. Ferdî alaka temini gayesiyle velayet sahibi tarafından çocuğun teslimi gerçekleştirilmediğinde teslim için İcra İflas Kanunu kararları uygulanmakta ve çocuk tesliminin icra iflas yoluyla yapılması gündeme gelmektedir. İcra İflas Kanunu kararlarına nazaran, şahsî hak sahibi anne ya da baba, hakkı düzenleyen mahkeme ilamının infazının sağlanması için icra dairesine takip talebinde bulunmaktadır. Bu süreç incelendiğinde çocuk teslimi sırasında icra müdürlüğünce yapılacak süreçlerin çok fazla ve tekrara muhtaç olduğu dikkati çekmektedir. Bu durum, çocuğunu görmek isteyen anne yahut baba için hem maddi hem de manevi istikametten ağır külfetlere neden olmaktadır.
Lakin çocuk teslimin icra yoluyla yapılmasından kaynaklanan en değerli sorun, hiç elbet çocuğun bizatihi kendisinin icraya bahis edilmesidir. Çünkü icra müdürlükleri yapmış oldukları işin gereği olarak eşya ve mal haczetmektedirler. Buna rağmen şahsî ilginin düzenlenmesine ait kararın icrasında teslim edilecek olan bir eşya değil, bir insan, hem de korunmaya gereksinim duyan çocuktur. Her ne kadar kimi icra müdürlüklerinde çocuğun içinde bulunduğu ortamdan daha az etkilenmesi için birtakım özel uygulamalar gerçekleştirilebilmekte ise de icra müdürlüğü çalışanlarının gerek aldığı eğitim, gerekse iş tecrübeleri bakımından çocuk teslimi sırasında çocuğun üstün faydası prensibini ön planda tutacak donanıma sahip olmadıklarını da kabul etmek gerekir.
Münasebetiyle tanımadığı bireyler tarafından zorla bir ebeveyninin yanından alınarak öbür ebeveyne teslimi öngören icra sisteminde çocuğun üstün faydasının korunması hiçbir biçimde mümkün değildir. Çocuğun taşınır bir mal üzere teslimini öngören icra yolu, çocuğun üstün faydası prensibiyle bağdaşmayan bir uygulamadır, çocuğun icra sisteminden çıkarıldığı yeni bir düzenleme yapılması gerekmektedir.”
‘NAKİL SÜREÇLERİNDE MAĞDURİYETLER AZALTILMALI’
Ceza Muhakemesi Kanununda yapılması gereken değişikliklere de işaret eden Çavuşoğlu, tutukluluk mühletlerine ait şunları kaydetti:
“Tutuklamaya alternatif olan isimli denetim önlemlerinin devamının gerekip gerekmediğinin belirli müddetler sonunda incelemesine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. İsimli denetim kurumunun tutuklamaya alternatif olarak getirilen bir muhafaza önlemi olması hasebiyle, tutukluluğun belirli müddetlerle incelemesine dair karara emsal bir kararın isimli denetim önlemi bakımından da düzenlenmesinin isabetli olacağını düşünüyoruz.”
Hükümlü ve tutukluların nakil süreçlerine ait müracaatlarına da değinen Çavuşoğlu, “Hükümlü ve tutukluların nakil süreçlerinde, bilhassa ailevi nedenler üzere hassasiyetlerin daha fazla gözetilmesine ait yasal düzenleme yapılarak bu mevzuda yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve Türk toplumunun temel direği olan aile birliğinin sağlanması için adım atılması gerektiğini düşünmekteyiz” dedi.
‘NEFRET CÜRÜMLERİNE AİT YAPTIRIMLAR ARTIRILMALI’
Türkiye’nin dünyada en fazla sığınmacıya konut sahipliği yapan ülke pozisyonunda bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, Kasım 2020 tarihi prestijiyle Türkiye’de 3 milyon 635 bin 410 Suriyelinin süreksiz muhafaza statüsüyle yaşadığını kaydetti.
Göç sürecinin yönetilmesi ve süreksiz ve kalıcı ahenk siyasetleriyle entegrasyon sürecinin sağlıklı bir biçimde yürütülmesine dönük konulara dikkati çeken Çavuşoğlu, “Her türlü medyada Suriyeli sığınmacılara dönük olarak üretilen ve onları ötekileştirmeyi amaçlayan yanlışların olgusal doğrular üzere propaganda edilmesinin önüne geçmek için farkındalık oluşturacak faaliyetlerin yanı sıra nefret kabahatlerine ait yaptırımların artırılması ve çeşitlendirilmesi yerinde olacaktır. Bu çerçevede uygulama İslam zıtlığı ve Türkiye’deki azınlıklara dönük nefret telaffuzunu içerecek formda de etkinleştirilmelidir.” diye konuştu.
‘SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI İÇİN ŞİKAYET MÜHLETİ SINIRLANDIRILMALI’
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, toplumsal medya paylaşımları için şikayet mühletinin, 6 ay ya da 1 yıl üzere bir mühletle sonlandırılmasını istedi.
İnternet üzerinden basın faaliyetinde bulunan bireylerin gazeteci sayılmadığını tabir eden Tanal, burada işlenen bir hata varsa Basın Kanunu’na tabi olunması ve bu şahıslara basın kimliği verilmesi gerektiğini belirtti.
Tanal, sahipli, sahipsiz ayrımı yapılmaksızın hayvanların öldürülmesi, hayvanlara ziyan verilmesinin kabahat kapsamından, cürüm kapsamına alınmasını önerdi.
HDP Muş Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, cezaevlerinin kalabalık olmasını sıkıntısının çözülmesi, çocuk bakanlığının kurulması, cezaevleri, tutukevlerindekiler dahil çocuğun üstün faydasının gözetilmesi gerektiğini söyledi.
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, linç kabahatleriyle ilgili 10 yıldan az olmayacak halde ceza verilmesini istedi.
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven, komite olarak cezaevleri ziyaretlerinde bulunduklarını anımsatarak, cezaevlerinde, sistematik bir azabın katiyen olmadığını gördüklerini belirtti.
Yurdunuseven, “Bazı cezaevlerinde ıstırap, yanılgı olabilir. Bunları da yerinde tespit ettik. Bu tespitlerimizi ilgili genel müdürlüğümüze ilettiğimizde, en süratli halde eksiklikleri gidermek için elinden gelen çabası gösterdiler” diye konuştu.
Yurdunuseven, 2002’den sonra, AK Parti hükümetleri periyodunda söz özgürlüğü, dini inanış, ibadet özgürlüğü alanlarında çok önemli adımlar atıldığını anımsatarak, terör sevici, teröre takviye olucu tabirlere, bunlara ait tiyatro, kitap, yürüyüşlere hiçbir biçimde devlet olarak müsaade veremeyeceklerini bildirdi.
Bağımsız İstanbul Milletvekili Ahmet Şık’ın, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya yönelik tenkitlerde bulunarak, Soylu’ya “Sayın” diyemeyeceğini söylemesi üzerine, Komite Lideri Hakan Çavuşoğlu, kendisini uyardı.
Çavuşoğlu, komite üyelerinin çok nezih halde görüşlerini tabir ettiklerini ve çok yararlı olduğunu vurgulayarak, Meclis ve komite çalışmalarına halel getirmeyecek üslubun ortaya konulması gerektiğini kaydetti.
‘KADINA ŞİDDET BAŞKA BİR KABAHAT OLARAK TANIMLANMALI’
CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, bayana şiddet ve bayan cinayetlerinin, kanayan yaraları olduğunu tabir etti.
Bayana yönelik şiddetin, başka bir kabahat olarak tanımlanması, cezaların ağırlaştırılıp, iyi hal ve haksız tahrik indirimi uygulanmamasını talep eden Kılıç, eğitim hakları elinden alınmayacak halde çocuklara has infaz sisteminin düzenlenmesini, çocukların özgürlüklerinin kısıtlanmasına son deva olarak başvurulmasını önerdi.
AK Parti Çorum Milletvekili Erol Kavuncu, komite olarak 7-8 cezaevine gittiklerinde, genel müdüründen, müdürlere, infaz müdafaa memurlarına kadar demokratik, şeffaf çalışmalar yapıldığını gördüklerini kaydetti. Kavuncu, insanın olduğu her yerde sorun olabileceğine işaret ederek, “Bunların tahlili için demokratik, şeffaf, birlik, beraberlik içinde olduğumuz sürece el birliğiyle çözeceğimize inanıyorum.” dedi.
AK PARTİ’Lİ GÜLAÇAR İSTİSMAR HATALARINA AF İSTEDİ
AK Parti Van Milletvekili Osman Nuri Gülaçar, “Genç yaşta evlilik yapanların problemlerinin bitirilmesi noktasında Sayın Bakanımızdan istirhamım, bu bahsin gündeme getirilip çözülmesidir. Çok fazla mağdur aile kelam konusu. Anneler, çocuklar, evlatlar dışarıda; babalar içeride. Bunlar orantısız, önemli cezalar almış. Bu mağduriyetin giderilmesi bakandan istirhamımdır.” tabirini kullandı.
En iyi ıslahat, Anayasa metinlerinden, kanunlardan fazla uygulamadır
Milletvekillerinin konuşmalarının akabinde kelam alan Adalet Bakanı Gül, kozmik prensiplerin Türkiye’de yerleşmesi gerektiğini, kamu kurumlarında ortak bir farkındalık ve aksiyon birliği olması gerektiğini söyledi.
Gül, “Her türlü teklif bizim için kıymetli. Bunlar, kanunda yazılı olmasından çok cezaevinde rastgele bir memurun ya da kamu kurumunda bir kamu görevlisinin yaptığı bir davranışa tüm bu emeller kurban edilemez. O hususta sıfır toleransa devam edeceğiz. En iyi ıslahat, Anayasa metinlerinden, kanunlardan çok uygulamadır. Bu da eğitim, farkındalık üzere çalışmalarla olacaktır, bunları yoğunlaştıracağız” dedi.
Bakan Gül kelamlarını şöyle sürdürdü: “Güvenlik, özgürlük bir istikrardır. Münasebetiyle hem güvenliği sağlayacağız hem de özgürlüğü. Terörle çaba, birebir vakitte bir insan hakkı gayretidir. Hasebiyle bu bahiste da muvaffakiyetle uğraş eden İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu’nun hukuktan, hukuk çerçevesindeki yaklaşımından kuşkumuz yok. Hem güvenlik hem özgürlük olacak. Türkiye, özgürlüğü de artırıcı adımları buradaki fikirlerden de istifade ederek yoluna devam edecek.”
Adalet Bakanı Gül, İnsan Haklarını İnceleme Komitesi toplantısının akabinde Adalet Komitesi üyeleriyle de bir ortaya geldi. Gül, Adalet Kurulu üyelerinin de görüşlerini dinledi. (AA)
Gazete Duvar
