ANKARA- İçişleri Bakanlığı, korona virüsü salgınında hadise artışları sürerken açık alanlarda sigara içilmesinin kısıtlanması için genelge yayımladı. Genelgede tüm vilayetlerde vatandaşların ağır olarak bulunduğu cadde, sokak, meydan ve otobüs duraklarında sigara içme yasağı getirileceği belirtildi.
Bakanlığın genelgesinin akabinde başta İstanbul ve Ankara olmak üzere il-içe genel hıfzıssıhha konseylerinden sigara yasağı uygulanacak yerlerle ilgili listeler açıklanmaya başlandı.
‘KALABALIKLARI AZALTMADIĞIMIZ SÜRECE BU YASAĞIN TESİRİ HUDUTLU OLACAKTIR’
İçişleri Bakanlığı’nın sokakta sigara içme yasağıyla ilgili genelgesini kıymetlendiren, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid-19 İzleme Konseyi üyesi ve Halk Sıhhati Uzmanı Doç. Dr. Cavit Yavuz Işık, “Halk sağlıkçı olarak sigarayla ilgili yasaklamaları onaylamamak mümkün değil zira sigara halk sıhhati sorunu olarak yıllardır bizim uğraş ettiğimiz bir konu” dedi.
TTB Covid-19 İzleme Konseyi Üyesi,
Halk Sıhhati Uzmanı Doç. Dr. Cavit Yavuz Işık
Sigaraya yönelik yasaklamalar için pandemiye gereksinim duyulmaması gerektiğini belirten Işık, genelgedeki “yoğun caddeler ve ağır sokaklar” vurgusuna dikkat çekti. Değerli olan noktanın bu yoğunluğu azaltmak olduğunu söyleyen Işık, “Sigara yasağına gelinceye kadar bizim bu mevzuda önlemler almamız gerekiyor. Evet açık alanda sigara içilmemesi bir biçimde bulaşıcılığı düşürür. Dumanı üfleme sırasında dışarıya damlacıklar saçılabilir. Tesirli bir faktör olmuş olabilir lakin ona gelinceye kadar bizim kalabalık yoğunlukları azaltmamız lazım. Bunları azaltmadan yalnızca sigara içme yasağının tesiri çok hudutlu olacaktır. Sigaraya gelene kadar pandemiye yönelik diğer tedbirler almamız gerekir” dedi.
Açık alanlarda sigara içme yasağının tek başına kâfi olmayacağını belirten Işık, “Kalabalık ortamları, hele hele kapalı ortamlardaki kalabalıkları azaltmadığımız, toplu taşımada, işyerlerinde bulaşıcılığı engelleyemediğimiz bu kalabalıkları azaltamadığımız sürece bu yasağın tesiri çok sonlu olacaktır” diye konuştu.
‘YASAKÇI PROSEDÜRLERLE BU PANDEMİYLE ÇABA EDİLEMEZ’
TTB Merkez Kurul Üyesi Halis Yerlikaya
Sigara içen hastalarda hem virüse yakalanma hem de hastalığı ağır geçirmeyle ilgili ellerinde bilgiler olduğunu, sigaranın sıhhat açısından olumsuz tesirlerinin de bilindiğini belirten Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurul Üyesi Halis Yerlikaya’ya nazaran pandemi alanındaki gayretin yasakçı bir yerden yapılmaması gerekiyor. Sigaranın yasaklanması, 65 yaş ve üzeri şahısların makul saatlerde sokağa çıkabilmesi üzere uygulamalarla pandemiyle uğraşta muvaffakiyete ulaşılmasının imkânsız olduğunu söyleyen Yerlikaya, “Bunlara gelmeden evvel çok daha bütünlüklü siyasetlerin uygulanması gerekiyor. Türkiye’de yapılamayan şey bu” dedi.
Türkiye’de sürecin şeffaf yönetilmediğini, filyasyondan izolasyona kadar farklı alanlarda sıkıntıların devam ettiğini belirten Yerlikaya, “Açık alanlarda sigara yasağı bu haliyle formalite bir şey olarak karşımızda duruyor. Bu yönetememenin göstergesi. Salgınla bu türlü gayret edilemez. Yalnızca cezalandırıcı ve yasakçı usullerle bu pandemiyle çaba edilemez” tabirlerini kullandı ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sürecin şeffaflaştırılması gerekiyor. Türkiye’de izolasyona ahenkle ilgili çok önemli sıkıntılar var. İnsanları konutlarına yolluyorlar lakin bilhassa fakirlerin olduğu yerlerde kalabalık aile yapısı nedeniyle aile içi bulaş çok fazla. Bunlarla ilgili yasakçı ve polisiye önlemler değil de biraz daha toplumsal devlet imkanlarının kullanılması gerekiyor. Örneğin hastanelerde tedavi uygulamasıyla da bu süreç yönetilmez. Yani pandemiye karşı bütünlükçü, kapsayıcı, toplum iştirakini önemseyen, sürece nazaran bölgelere nazaran değişen dinamik siyasetlerin, kararların alınması gerekiyor.”
‘AKŞAM YATIP SABAH KALKIP ALINAN BİR KARAR GİBİ’
İçişleri Bakanlığı tarafından açık alanlarda sigaranın yasaklanması kararının alınma münasebetinin gerisinde ne olduğunun bilinmediğini, bu nedenle 8 aydır bu kararın neden alınmadığının da bilinemeyeceğini tabir eden Yerlikaya, “Türkiye’nin her tarafında tıpkı anda kararların uygulanması üzere bir yaklaşım da gerçek değil. Bir ilin özelliklerine uygun, pandeminin durumuna ait bir adım atmanız gerekiyor. Önemli karar alıyorsanız bunun bir art planının olması, bir dataya dayanması gerekiyor. Sigara sıkıntısı bugünün problemi değil ki, birinci günden bu biliniyordu. Akşam yatıp sabah kalkıp alınan bir karar üzere görüyoruz. Pandemi bu türlü yönetilmez ve pandeminin bugün bu kadar yaygın olmasının sebebi bu bakış açısıdır” diye konuştu.
‘MASKE KULLANIMINDA SÜREKLİLİĞİN SAĞLANMASI AÇISINDAN OLUMLU BİR DÜZENLEME’
Türk Toraks Derneği Tütün Denetim Çalışma Kümesi Lideri Doç. Dr. Aslı Görek Dilektaşlı’ya nazaran pandemi nedeniyle park, bahçe, kıyılar, cadde, sokak, toplu taşıma araç durakları üzere kamuya açık alanlarda sigara ve tütün eseri içiminin yasaklanması bilhassa maske kullanımında sürekliliğin sağlanması açısından olumlu bir düzenleme. Salgının Türkiye’de tüm süratiyle sürdüğünü, buna rağmen günlük ömrün olağan akışında seyrettiğini belirten Dilektaşlı, “Özellikle nargile sunulan işletmeler tütün denetiminde kıymetli aksaklıkların yaşandığı ortamlardır. Nargile sunum işletmeleri virüs bulaşı için yüksek riskli ortamlardır. Bu nedenle kelam konusu işletmelerin hızla kapatılması korona virüsü ile aktif bir uğraş için gereklidir” dedi.
TTD Tütün Denetim Çalışma Kümesi
Lideri Doç. Dr. Aslı Görek Dilektaşlı
‘KAPALI ALAN KONTROLLERİNİN ARTMASI İÇİN FIRSAT OLACAK’
Yasak olmasına rağmen kapalı alanlarda tütün kullanımının yaygın olduğunu ve kontrollerde aksaklık yaşandığını belirten Dilektaşlı, “Söz konusu düzenleme ile uygulanmasında aksaklıklar yaşanan kapalı alan kontrollerinin artması ve tesirli bir halde uygulanması için iyi bir fırsat olacağını düşünüyoruz” dedi ve şöyle devam etti:
“Tütün eserlerinin kullanımı kalp-damar hastalıkları, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) üzere kronik teneffüs hastalıkları ve kanser gelişimi için en önemli risk faktörüdür. Bu hastalıklar, ağır COVID-19 hastalığı için de direkt birer risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle tütün eseri kullanımın hızla terkedilmesi en akılcı yaklaşımdır. Ülkemizde, bir yılda yaklaşık 70 bin insanımız tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatlarını kaybetmektedir”
‘YASAKLARIN ÇOK BÜYÜK KISMI KİŞİ HÜRRİYETLERİNİ SINIRLIYOR’
Yasak ve sınırlama kararlarını tüm pandemi yasaklamaları çerçevesinde kıymetlendirmek gerektiğini belirten Ankara Barosu Sıhhat Hukuku Şurası Lideri Avukat Berna Özpınar Gümrükçüoğlu, makul yaş kümelerine ait sınırlamalar da dahil bütün sınırlamaların hıfzıssıhha kanunu kararı çerçevesinde verilen yetkiyle kullanıldığını belirterek, “Fakat yasakların çok büyük bir kısmı kişi hürriyetlerini sınırlıyor. Nasıl ki 65 yaş ve üzerinin sokağa çıkmasına ait pürüzün esasen yasal ve bilimsel bir desteği yoksa bu sigaraya ait yasağın da bir kesim bu türlü olduğunu düşünüyorum” dedi.
Ankara Barosu Sıhhat Hukuku Şurası Lideri Avukat Berna Özpınar Gümrükçüoğlu Sigara yasağına ait bir kanunun olduğunu, İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan genelgenin ise direkt bir hukuk metni olmadığını belirten Gümrükçüoğlu, “Kanun vilayet hıfzıssıhha heyetlerine bu yetkiyi veriyor. Vilayetlerin bunu nasıl tek tek uygulayacağı değerli. Ucu açık bir şeyin içerisinde bunun kullanılmasının hem kişi hak ve hürriyetlerini, hayat alanını sınırlayan bir tarafı var hem de esasen hukukî hiyerarşik yapı içerisinde uygun bir norm yanı yok” dedi.
‘ÖNGÖRÜLMEDEN YAPILMIŞ BİR DÜZENLEME’
Sigara yasağını da içeren genelgede Türk Ceza Kanunu’nun 195’nci hususu gereği süreç yapılacağı uyarısı olduğunu belirten Gümrükçüoğlu, “Madde esasen salgın hastalık sebebiyle karantinaya alınıp karantina önlemlerine uymayan bireylere uygulanacak cezai müeyyide belirleyen bir karar. Sokakta sigara içen şahıslar Türk Ceza Kanunu’nda hata olarak tanım edilen bir durumu ihlal etmiyorlar. Cürmün maddi ögesine dair kanunda tanımlanmış bir şey yok. O yüzden burada olsa olsa en fazla yapılabilecek Vilayet Hıfzıssıhha Şuralarının bir karar alması ve buna ait hıfzıssıhha kanunu cezai müeyyidelerinin uygulanmasıdır” dedi.
Vilayet Hıfzıssıhha Kurulları’nın sigara yasağı konusunda açık alan tariflendirmesini net bir biçimde yapması gerektiğini belirten Gümrükçüoğlu, “Çoklu problemleri olan ve öngörülmeden yapılmış bir düzenleme karşımızda. Açık alan neresidir? Bunu tariflemek gerekir. Kanun sigara yasaklarını getirirken kapalı alanları belirledi ve bunları düzenledi. Burada kişinin balkonu, bahçesi, çalıştığı işyerinin kapısının önü açık alan mıdır? Bu sorular gündeme gelebilir. Birbirinden farklı tezat hak kayıplarına, ihlallere sebep olacak uygulamalar olabilir. Bir yerde beşerler balkonunda içer ceza alabilirler başka yerde sokağın ortasında ya da parkta içip ceza almayabilirler” diye konuştu.
Gazete Duvar
