ANKARA – Türkiye’de hükümet sistemi tartışmaları sürerken eski Başbakan Ahmet Davutoğlu liderliğinde kurulan Gelecek Partisi, hazırladığı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Modeli’ni düzenlenen basın toplantısıyla tanıttı.
GELECEK PARTİSİ’NDEN GÜÇLENDİRİLMİŞ PARLAMENTER SİSTEM MODELİ
Ankara Bilkent Otel’de “Demokratik hukuk devletinin yine inşası için geliyoruz” sloganıyla gerçekleştirilen tanıtım toplantısına Genel Lider Ahmet Davutoğlu’nun yanı sıra genel lider yardımcıları Selim Temurci, Ayhan Sefer Üstün ile Prof. Dr. Ergun Özbudun ve Prof. Dr. Serap Yazıcı konuşmacı olarak katıldı.
DAVUTOĞLU: YENİ BİR SİSTEME VE ANAYASA’YA MUHTAÇLIK VAR
Türkiye’de bir Anayasa sorunu olduğunu, fakat bunun temelinde sistem sorunu barındırdığını tabir eden Davutoğlu, “Son 150 yıla bakıldığında kalıcı ve toplumun benimsediği bir Anayasa yok. Ankara’da siyasi güç çatışmaları içinde herkes kendi gücünü maksimize edebilmek için var olan Anayasaya kendi mührünü vurmaya çalışmıştır. Bu da Anayasa’da sistem sorununu Anayasa’nın temel prensipleri sorununun daha önüne geçmesine yol açmıştır. Anayasalar seçkin içi müzakereler sonucu ortaya çıktı. Halk ile gerçek manada tartışılmadı. O denli bir güç anlayışı ki 2007’de hocalarımızın da katkılarıyla tam parlamenter sistemi savunan Erdoğan, bugünkü çarpık Cumhurbaşkanı Hükümet sistemini savunmak durumunda kalmıştır. 15 Temmuz’daki direnişin sonrasında AK Parti ve MHP’nin kurmayları ortasında bir Anayasa üretim süreci işledi. Biz de AK Parti milletvekiliydik. Hiçbir formda AK Parti’nin kurumları ortasında tartışılmadı. Milletvekillerine açılmadı. İsmini de Sayın Bahçeli koydu.
Bir kişinin bütün temsil makamını üstlendiği ve toplumun yüzde 50+1 ile yüzde 50-1 ortasında bölündüğü bir yapı, Türkiye üzere ülkelerde kalıcı bir kapsayıcılık, kuşatıcılık üretemez. Bugün Türkiye’nin en temel problemlerinden birisi bütün güçlerin tek bir makamda, tek bir şahısta toplanması ve denge-denetim sistemlerinin külliyen tasfiye edilmesidir” sözlerine yer verdi.
‘GELECEK’TEN TÜM PARTİLERE PARLAMENTER SİSTEM ZİYARETİ’
Parti olarak hazırladıkları Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme ait bütün partileri ziyaret edeceğini açıklayan Davutoğlu, “Bir bakanın istifası bile sistemi tıkıyorsa o sistem aslında yok demektir. Bugün başta Cumhurbaşkanı olmak üzere bütün siyasi parti başkanlarından randevu talep edeceğim. Katılmayabilirler, yanlış yapıyorsunuz diyebilirler. Ancak ‘sizinle görüşmeyeceğiz’ demelerini beklemiyorum.
Türkiye artık bu iktidarın iş tutuş biçimi ve ahlakı ile yönetilemez. Tam demokrasi Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ıslahat teklifimiz, bu sorumluluk şuuruyla hazırlandı. Önerdiğimiz sistem Türkiyeni’nin siyasal deneyimlerini göz önünde bulunduran, vesayet kurma teşebbüslerine de denetlenmeme dileklerine taban bırakmayan bir sistemdir. Sistem değişikliğini Anayasa yazımının birinci adımı olarak görüyoruz” dedi.
‘CUMHURBAŞKANLIĞI KABİNESİ DANIŞMANLIK HİZMETİ VERİYOR’
Prof. Dr. Serap Yazıcı ise Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ modeli hakkında şunları söyledi:
“Türkiye, şu anda yürürlükte bulunan ve öbür hiçbir yerde gibisi olmayan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile yoluna devam edemez. Dün yaşadığımız olay hiçbir demokratik devlette gibisi olmayan bir olaydır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yasama, yürütme ve yargı alanındaki yetkilerini halkın seçmiş olduğu cumhurbaşkanı elinde toplayan bir sistem. Hasebiyle anayasalcılığın mantığını aksine çevirmiş bir sistem.
Cumhurbaşkanı’nın kabinesi olması aldatıcı olmamalıdır. Bu kabine karar verme yetkisine haiz bir organ değildir. Bu organ cumhurbaşkanına bir çeşit danışmanlık hizmeti vermektedir. Kabinenin verdiği tavsiyeler cumhurbaşkanı tarafından dikkate alınmak zorunda değildir.”
‘MECLİS’İN BÜTÇE YETKİSİ DE ELİNDEN ALINDI’
“Temmuz 2018’den 14 Ekim 2020’ye kadar toplam 68 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarılmıştır. Bu kararnamelerden 40’ı evvelkini düzeltmek ya da değiştirmek için çıkarılmıştır. Harikulâde rejim çerçevesinde cumhurbaşkanına OHAL KHK’larını kabul etme yetkisi tanınmıştır ve bu yetki anayasamızın 148. hususu gereği yargı kontrolü dışında bırakılmıştır. Böylelikle cumhurbaşkanı OHAL’e münasebet göstermek suretiyle OHAL KHK’ları yayınlayabilecektir. Meclisin ortadan kaldırılan yetkileri ortasında bütçe kanununun kabul yetkisi de vardır. İster başkanlık sistemi olsun, ister yarı başkanlık, ister parlamenter sistem olsun bütçe kanununu teklif yetkisi yürütmeye, kabul yetkisi ise parlamentoya aittir. Fakat yeni düzenlenen 161. husus ile meclisimizin bütçe kanununu kabul yetkisi ortadan kaldırılmıştır. Bu yetki büsbütün cumhurbaşkanının uhdesindedir.”
‘CUMHURBAŞKANI SEMBOLİK YETKİLERLE SINIRLANDIRILACAK’
Gelecek Partisi olarak önerdikleri modele ait de konuşan Yazıcı, “Yürütmenin ikili bir yapıya sahip olduğu yani cumhurbaşkanı ve bakanlar şurasından müteşekkil olduğu, cumhurbaşkanının sembolik yetkilerle sınırlandığı yani yürütme alanında hiçbir icrai yetkisi olmadığı bir model öneriyoruz. Cumhurbaşkanının meclis tarafından lakin nitelikli çoğunlukla seçildiği, böylelikle kamuoyunun üzerinde mutabık olduğu, tarafsızlığına itimat duyulan bir şahsın bu makama gelebileceği bir modeli öneriyoruz” dedi.
PROF. DR. ÖZBUDUN: SİSTEM DEĞİŞİKLİĞİ HAYAT- MEMAT PROBLEMİ
Türkiye’de bir hükümet sistemi değişikliğinin hayat-memat sıkıntısı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ergun Özbudun da “Türkiye, tam manasıyla şahsî bir sistemle yönetiliyor. Güçlendirilmiş parlamenter sistem Türkiye’nin çok büyük bir önceliğidir. Şu andaki sistemin parlamenter sistemle de başkanlık sistemiyle de alakası yoktur. Bugün muhalefet partilerinden hiçbiri bu prensiplere itiraz etmemektedir. Prensip bazında bir ihtilaf yoktur. Bunu ben Türkiye’nin büyük bir bahtı olarak görüyorum” tabirlerine yer verdi.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Davutoğlu şunları söyledi:
Berat Albayrak krizi erken seçim doğurur mu?
“Türkiye’de psikoloji değiştiği vakit erken seçim yapılabiliyor gereksinim varsa erken seçim ilaçtır. Hasta ilacı kabul etmiyorsa ölmeye mahkumdur. Bir erken seçim kaçınılmazdır. Sisteme ait parti içinde tartışmaların yükseldiği, Halkın sorularına karşılık beklediği bit periyotta erken seçim kaçınılmamak. Ülkenin bu siyasal matematiği sürdürülebilir değildir.”
Berat Albayrak örnek gösterilerek aile bireylerinin devlet kademelerine getirilmesi mi Türkiye’yi bu noktaya taşıdı?
“Nepotizme son vermedikçe demokrasiyi inşa edemeyiz, hesap verilebilirliği ortaya koyamayız. Aile bireylerinin milletvekili olması sürecinde çok kesin kurallar koyup izah etmeye çalıştım. Artık geldiğimiz noktada devlet bir idare krizi ile karşı karşıya. Aile ile devlet ortasına net bir çizgi çekilmeli. Aralık ayında ‘Temiz Siyaset Belgesi’ açıklayacak. Aile kutsaldır, tartışılmamalı.”
Gazete Duvar
