TMMOB Diyarbakır Vilayet Uyum Şurası, surların 1930 yılında yıkılan kısımlarının tekrar inşa edileceğine ait açıklamaya reaksiyon gösterdi.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Diyarbakır ziyaretinde, periyodun Valisi Faiz Ergun’un talimatıyla “Sur içine hava girmiyor” diye top atışlarıyla yıkılan 250 metre uzunluğundaki surlar ve Dağkapı’nın tekrar inşa edileceğini açıklamıştı. TMMOB, projenin yapılacağı yerde basın açıklaması gerçekleştirdi. “Sur tarihin izleriyle mirastır” yazılı pankartın açıldığı açıklamada, TMMOB İKK Sekreteri Doğan Hatun konuştu.
‘HER ALAN RANTA DÖNÜŞÜYOR’
Sur’un tarihi kıymetine değinen Hatun, “Son yıllarda artarak yaygınlaşan tarihi ve kültürel miras alanlarının tahribatı ve tahminen de katliamları, tüm bu medeniyet izlerinin silinmesinin kimliksizleştirme ve talan siyasetinin uygulamaları olduğu ortadadır. Bu zihniyetin yaygınlaşması, geliştirilmesi, farklılıkları yok sayan, kendine yontan ve her alanı ranta çeviren mevcut iktidar tertibinin zihniyetidir” tabirlerini kullandı.
2015 yılından bu yana bilimsel yaklaşımdan, teknikten uzak keyfi karar ve uygulamalar ile Sur içinde bir yıkım, talan projesi yürütüldüğünü kaydeden Hatun, iktidarın her kademesinin bu projeye kendi imzasını atmak için adeta yarış içerisine girdiğini söyledi.
‘AKILLARA SAKİNLİK VEREN AÇIKLAMA’
Diyarbakır Valisi ile Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından açıklanan proje için “Akıllara sakinlik veren, bilimden uzak bahtsız bir açıklamadır” diyen Hatun, şunları söyledi: “Diyarbakır Kalesi’nin 1930 yılında yeniden bir vali eliyle bilimden ve gerçeklikten uzak yaklaşımlarla yıktırılmış olması iktidar ve gücün kullanılma biçiminin tabiridir. Ve şimdilerde tarihi kentin geçiş noktası olan Dağkapı Meydanından geçtiği bilinen kalıntısı dahi kalmamış olan sur duvarlarının tekrar inşa edileceği açıklanmıştır. 1930 yılında yıkımla gerçekleşen durum tarihi yapıya ne kadar ziyan vermiş ise bu gün birebir yerin yine inşa edileceği mantığı ikinci defa bu tarihi yapıya birebir derecede ziyanı verecektir diyoruz. Bu sebepledir ki sur duvarlarının yine inşa edileceği beyanın olabilirliği bizlerde önemli tasalar yaratmıştır. Var olanı en sade ve hakikat biçimiyle korumak asıl gaye olmalıdır. Bu yine inşa çalışmaları mühletince Dünya Mirası olan Diyarbakır Surlarının tahrip edilmeden yapılabilmesinin mümkün olmadığını biliyoruz. Diyarbakır Surları dünyanın özgün ortak mirasıdır, Surların özgünlüğü valilerin şahsî tatminleri uğruna ziyan verilemeyecek kadar ehemmiyet arz etmektedir. Yapılacak rastgele bir yanlış uygulama surların tarihi ve üniversal bedeline ziyan verecektir diye tekrar üstüne basa basa tabir ediyoruz.”
‘RESTORASYON DENETLENEBİLMELİ’
Diyarbakır surlarının, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından 6 Temmuz 2020 tarihinde ihale edilen ve 10 Ağustos 2020 tarihinde yer teslimi yapılan onarım projesine dikkat çeken Hatun, “Surların hala ayakta kalan kısımlarında önemli onarım çalışmalarına gereksinim duyulduğu kuşkusuzdur. Fakat tarihi varlıkların rölöve, restitüsyon ve onarım çalışmalarının bilimsel temellere dayandırılması ve kültür varlığına olumsuz tesirlerine mahal vermemek ismine; telaşlı bir yaklaşımla, eksiklikleri olan, daima ve kâfi kontrol yapılmayan uygulamaların yürütülmemesi açısından yapılacak onarım uygulamaları şeffaf, denetlenebilir olmalıdır diyoruz” dedi.
‘İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI’
2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedilen “Diyarbakır Kalesi ve Kültürel Peyzaj Alanı”nın insanlığın ortak mirası olduğunu kaydeden Hatun, “Geçmişten günümüze gelen bu miras, üzerindeki izlerle korunarak geleceğe aktarılabilmelidir. Bu sebeple valilerin hayali projelerine değil Surları olduğu üzere koruyacak ve geleceğe aktaracak projelere muhtaçlığımız vardır. Diyarbakır surları ortak hafızamız, ortak mirasımızdır. Surlarımıza çakılacak her çivinin takipçisi olacağımızı buradan tekrar kamuoyuna duyuruyoruz” diye konuştu. (DUVAR)
Gazete Duvar
