Deniz Tekin
Diyarbakır’da Kulp Müftülüğü’ne bağlı yatılı olmayan Karaağaç Köyü Kuran Kursu’nda 6 evladın yanarak öldüğü, 6 evladın da yaralandığı yangından 5 yıl sonra periyodun Kulp Müftüsü Selahattin Özçelik hakkında 15 yıla kadar mahpus istemiyle dava açıldı. Kulp Kaymakamlığı’nın soruşturma müsaadesi vermediği Özçelik hakkında ama duruşma kararıyla soruşturma açılmıştı.
Diyarbakır’’da Kulp Müftülüğü’ne bağlı faaliyet gösteren Karaağaç Köyü Kuran Kursu’nda 1 Aralık 2015’te elektrikli sobadan kaynaklanan yangında kursta yatılı kalan Parıltı Muhammed Bayka, Mehmet Bingöl, Suat Çankaya, Serhat Sancar, Şahin Kahraman ve Sabahattin Altun isimli evlatlar ölmüş, 6 evlat da yaralanmıştı. Yangını söndürmek için binaya gelen Kuran Kursu öğreticisi Abdullah Taş tabirinde, karşılaştığı manzara için şunları söylemişti “Yangın sönünce talebelerimizin cesetlerinin balkon kapısının kenarında üst üste olduğunu fark ettik. Odada yanmayan yalnızca demirler kalmıştı.”
BIRINCI RAPOR KUSUR BULMAMIŞTI
Soruşturma sürecinde rapor istenen Akdeniz Üniversitesi’nden eksper heyetin hazırladığı bilirkişi raporuyla vakadaki ihmaller zinciri gün yüzüne çıkmıştı. Raporda, kurs binasının İmar Kanunu’na münafi bir halde köy sakinleri tarafından 2011 yılında imece adabıyla inşa edildiği, Kulp Müftülüğü’nün, binanın 2011-2012 eğitim ve talim yılında hizmete açılmasının münâsib olduğuna karar verdiği belirtildi. Dönemin Kulp Müftüsü Selahattin Özçelik’in yangından 15 gün evvel 16 Kasım 2015’te, kursta kontrollerde bulunarak, yatılı eğitim verilmesi için Diyanet İşleri Başkanlığı’na başvurduğu tespit edildi.
Raporda, binada kaçak elektrik kullanıldığı, binanın kalorifer sisteminin zayıf olduğu, kursun fiziki kaidelerinin fen ve sıhhat kurallarına mütenasip hale getirilmeden talebelerin yatılı olarak kalmasına müsaade verildiği vurgulandı. Rapora nazaran, vukuatın meydana gelmesinde Kuran Kursu’nun öğretici ve başkanı Faruk Işık’ın ‘1. raddede asli kusurlu’, binanın elektrik tesisatını yapan şahıs/firma ile Köy Muhtarlık Heyeti’nin ‘2. raddede tali kusurlu’ olduğu ileri sürüldü. Binayı yangından 15 gün evvel denetleyen periyodun Kulp İlçe Müftüsü’nün ise rastgele bir kusurunun olmadığı argüman edildi.
İHTİYAR HEYETİ HAKKINDA DAVA
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, bilirkişi raporu doğrultusunda iddianame hazırlayarak Kuran kursu öğreticisi Faruk Işık ve köy muhtarı Özcan Ceylan hakkında, “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” ve “Görevi berbata kullanma” cürümlerinden 3’er yıldan 18’er yıl mahpus ile cezalandırılmasını istedi. Kurs binasını yapan Köy İhtiyar Heyeti üyeleri Abdullah Cengiz, Hanifi Dizmen, Hiyasettin Bartar ve Sebahattin Çankaya’nın ise “Taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 2’şer yıldan 15’er yıla kadar mahpusu istendi. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, sanıklar üzerine atılı suçlamayı reddetti.
2. BİLİRKİŞİ: ASLİ KUSURLU
Müşteki avukatlarının bilirkişi raporuna yaptığı itiraz üzerine yargılamaya bakan duruşma, 2018 yılında hadiseyle ilgili yeni bir bilirkişi istedi. Elektrik, iş güvenliği ve hukuk bahislerinde kompetan olan üç kişilik heyet 2018 yılında yeni bir rapor hazırlayarak duruşmaya gönderdi. Raporda, 4 yıl boyunca Kuran Kursu olarak hizmet veren binanın elektrik aboneliğinin yapılmadığı, kaçak elektrik kullanıldığı ve yangından korunmaya yönelik hiçbir tedbirin alınmadığına dikkat çekildi.
Raporda, Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğe nazaran binanın yangın güvenliğinden Kulp Müftüsü Özçelik’in sorumlu olduğuna işaret edildi. Raporda, binada iş sıhhati ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınmadığı, risk değerlendirmesi yapılmadığı, yurt binasının denetlenmediği belirtilerek, Kulp İlçe Müftülüğü’nün kusuru ve sorumluluğu olduğu söz edildi. Kurs başkanı sanık Faruk Işık’ın şimdi yatılılık ruhsatı alınmamış bir kursa, resmi kayıtları olmayan öğrenci aldığı, iş sıhhati ve güvenliği konusunda rastgele bir temel eğitimden geçtiğine dair evrakta bir doküman bulunmadığı belirtildi.
Bilirkişi raporunun sonuç kısmında, hadise günü vazifede olan Kulp İlçe Müftüsü Selahattin Özçelik’in yangının meydana geldiği binanın sorumlusu olarak ‘asli kusurlu’, Faruk Işık’ın ise ‘tali kusurlu’ olduğunun tespitine taraf verildi. Köy muhtarı, ihtiyar heyeti ve binanın elektrik tesisatını yapan firmanın ise kusurlarının olmadığı belirtildi.
MÜFTÜ HAKKINDA KABAHAT DUYURUSU
Yargılamayı tamamlayan Diyarbakır 6. Ağır Ceza Duruşması, 6 Şubat 2019’da açıkladığı kararında kursun başkan ve öğreticisi Faruk Işık’a, “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmak”tan hatalı bularak 9 yıl 2 ay mahpus cezasına çarptırdı. Başka sanıklar hakkında ise beraat kararı verdi. Duruşma, hakkında dava açılmayan fakat son bilirkişi raporunda ‘asli kusurlu’ olduğu tespit edilen devrin Kulp ilçe Müftüsü Özçelik hakkında “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmak” hatasından Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına cürüm duyurusunda bulundu.
KAYMAKAM SORUŞTURMAYA MÜSAADE VERMEDİ
Belgenin yetkisizlik kararıyla gönderildiği Kulp Cumhuriyet Başsavcılığı, müftü Özçelik hakkında soruşturma müsaadesi verilmesi için Kulp Kaymakamlığına başvurdu. Dönemin Kulp Kaymakamı, ön inceleme raporu sonucunda müftünün yangın hadisesinde kasıtlı yahut bilerek bir ihmalinin oluşmadığını ileri sürerek, soruşturma müsaadesi vermedi. Savcılığın yaptığı itirazı pahalandıran Gaziantep Ortam Yönetim Duruşması 1. İdari Dava Dairesi, hukuka münafi olduğuna karar verdiği kaymakamlık kararını kaldırarak, müftü hakkında soruşturma müsaadesi verilmesine karar verdi.
MÜFTÜ ÖZÇELİK İÇİN MAHPUS İSTENDİ
Kulp Cumhuriyet Başsavcılığı vakayla ilgili soruşturmasını tamamlayarak hazırladığı fezlekeyi Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına gönderdi. Savcılık, Özçelik hakkında “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasını işlediği savıyla 2 yıldan 15 yıla kadar mahpus istemiyle iddianame hazırladı. İddianamede, Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’ne 2018 yılında sunulan 2. bilirkişi raporunda, Kulp müftülüğün binada iş sıhhati ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik gerekli tedbirleri almadığı, binada risk değerlendirmesi yapmadığı/ yaptırmadığı sanık Faruk’u iş sıhhati ve güvenliği bahislerinde eğitmediği, gerekli teftiş mekanizmasını oluşturmadığı için hadisede Kulp Müftülüğü ‘nün sorumluluğu ve kusurunun olduğu belirtildi. İddianamede, olay günü hizmette olan Kulp İlçe müftüsü Selahattin Özçelik’in yangının meydana geldiği binanın sorumlusu olarak vakada asli kusurlu olduğu kanaatinin bildirildiği kaydedildi. İddianamede, müftü Özçelik’in, vukuatta bir kusuru olmadığını ve üzerine atılı hiçbir suçlamayı kabul etmediğini dair tabirine taraf verildi. İddianamenin kıymetlendirme kısmında ise, Diyarbakır 6. Ağır Ceza Duruşmasının kuşkulu hakkında yaptığı kabahat duyurusu, bilirkişi konseyi raporu ve tüm soruşturma evrakı muhteviyatı birlikte değerlendirildiğinde şüphelinin üzerine atılı cürmü işlediği belirtildi.
YANGINDAN EVVEL TEFTIŞ
Soruşturma kapsamında birinci kere kuşkulu olarak sözü alınan ve tabiri iki cümle ile iddianameye yansıtılan müftü Özçelik, kursun başkanı, köy ihtiyar heyeti ve muhtarın kendisine tekraren başvurarak kursun yatılı pansiyonlu B kümesine çevrilmesini talep ettiklerini fakat resmi müracaatta bulunulmadığını savundu. Yangından 15 gün evvel kursta yaptığı kontrolde ısıtma sistemi ve yangın merdiveni hariç eksikliklerin giderildiğini, kursun B kümesine dönüştürülmesi hususundaki ısrarlar üzerine bu talebin murakabe raporuna geçirildiğini belirtti. Özçelik, denetleme formunun kursun fenni ve sıhhat kurallarına elverişli denetlemeyi içeren bir form olmadığını savundu.
Hizmete başladığı ve hadisenin yaşandığı tarihe kadar kursta elektriğin kaçak kullanıldığı ve aboneliğinin olmadığına dair hiçbir haberinin olmadığına savunan Özçelik şöyle dedi: “Yangın anına kadar 2. devir kayıtları yapılmış değildir. Hasebiyle vefat eden hiçbir öğrenci kursumuzda kayıtlı öğrenci değildir.”
Özçelik, hakkında açılan idari soruşturma kapsamında müfettişlere verdiği sözünde ise, “Denetimde yatılı kalanların olduğunu fark edip sorduğumda, kurs öğreticisi, yatılı kalanların köy sakinlerinin evlatları olduklarını, yatılı kursa alışıp alışamayacaklarını denemek için geldiklerini, birkaçının da Yayık Kur’an Kursundan eski talebeler olduğunu söyledi. Ben bu tespitimi ve uyarımı kurs kontrol defterine de yazdım” dedi.
MÜFTÜ TERFİ ETTİ
Yangında ölen evlatların ailelerinin birçoğu sanık ve şüpheliler hakkında şikayetçi olmazken, Faruk Işık’ın tayini Konya’nın Höyük ilçesine çıkarıldı. Devrin Kulp İlçe Müftüsü Selahattin Özçelik, Diyanet İşleri Başkanlığı’nca terfi ettirilerek, 2017 yılında Şırnak Vilayet Müftü Yardımcılığı’na akabinde da Akçakale Müftülüsü olarak atandı.
TAZMİNATLAR ÖDENMEDİ
Ölen evlatların ailelerinin, Diyanet İşleri Başkanlığı aleyhine 2018 yılında açtığı tazminat davasında, Diyarbakır 2. Yönetim Duruşması, yangının kursun yerinde kontrole tabi tutulmamasından kaynaklandığını, denetleme vazifesinden Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sorumlu olduğuna karar verdi. Duruşma, Diyanet İşleri Başkanlığı’nı, ölen her bir evladın ailelerine yaklaşık 400’er bin lira maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkûm etti. Lakin bütçesi birçok bakanlıktan fazla olan Diyanet İşleri Başkanlığı, idari yargı kararlarının 30 günlük vade içinde alanına getirilmesi mecburî olmasına karşın kararı konumuna getirmedi. Diyanet ödeme yapmamaya münasebet olarak tazminat kararının kesinleşmemesini gösteriyor.
Gazete Duvar
