Biz dün Türkiye ve Kıbrıs Türk televizyon kanallarında ne izledik? Neye şahit olduk? Kıbrıs’ın kuzeyindeki seçimlere sayılı günler kala, Kıbrıs Türk sağını temsil eden bir adayın yer aldığı, su boruları ve iş makineleriyle donatılan manzaralar ne manaya geliyor? Kıbrıs sorunu, kapalı, hayalet kent Maraş üzerinden verilen yeni iletiyle neden ve nasıl birkaç saat içinde daha da içinden çıkılmaz bir hale sokuldu ve KKTC hükümeti dağılma noktasına geldi?
Kıbrıs Türk toplumu ve Kıbrıs meselesini yakından izleyen çabucak herkes, çarşamba gününün birinci saatlerinden beri üstteki sorulara yanıt aramakla meşgul. Maraş ile ilgili olarak Rum tarafının tepkisini bir tarafa bırakacak olursak, üstteki sorular son yıllarda Türkiye-Kıbrıs çizgisinde tesirli olan çok katmanlı, karmaşık problemlerle yakından ilgili. AK Parti iktidarının içte demokratikleşme perspektifiyle kısa flörtünün son bulduğu devir sonrasında Ankara-Lefkoşa sınırı gerildi ve büyük meselelere hamile bir hal aldı.
‘SHOW-EĞLENCE PROGRAMI’
Kabaca 2010-2020 devrini Kıbrıs meselesinin çıkmaza sürüklendiği ve Türkiye ile Kıbrıs toplumu bağlarının gerildiği, karanlık, ‘kayıp’ bir periyot olarak kıymetlendirebiliriz. Dün akşamüzeri saatlerinde televizyon erkanlarında izlediğimiz manzaralar, bu gerçeklikle ve olağan ki KKTC’de pazar günü düzenlenecek kritik cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birebir alakalı. Bu gerçeklik iki temel üzerinde şekillenmekte: AK Parti iktidarının Kıbrıs’taki mağlubiyeti ve Kıbrıs sorunu çıkmazı.
Adanın kuzeyinde sandıkların açılmasına sayılı günler kala Ankara’nın Başbakan Ersin Tatar’ın cumhurbaşkanlığı adaylığını desteklemek ve kuvvetlendirmek ismine Ankara-Kıbrıs sınırında gösterime sunduğu ‘show-eğlence programı’, AK Parti iktidarının son 10 yıllık ‘karanlık’ süreçte adada yaşadığı siyasi hezimetlerle birebir alakalı.
ANKARA TAKVIYELI ADAYLAR KKTC’DE İSTENEN BAŞARIYI ELDE EDEMEDİ
Çünkü 2010 yılından bugüne dek AK Parti, Kıbrıs’ın kuzeyindeki seçim süreçlerinde kayda paha bir kazanım elde edemedi. Gerek KKTC seçim süreçlerinde, gerekse de Türkiye seçimleri ve referandumları için adada yürütülen seçimlerde, Ankara’daki muhafazakâr iktidar mağlubiyet üzerine hezimet yaşadı. 2010 ve 2015 KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Ankara’nın müdahalelerine karşın ‘istenen’ adayın başarısıyla sonuçlanmadı. 2014 sonrasında Türkiye seçimleri için adada kurulan sandıklar ve yürütülen faaliyetler istenilen sonuçları yaratmadı. 2013’te Türkiye’nin dayanağını alan KKTC Başbakanı sandıkta hezimet yaşadı.
Tüm bu gelişmeler, AK Parti iktidarının son 10 yıl boyunca Kıbrıs’ta, İzmir ve Diyarbakır’da yaşadığı ‘hezimetlere’ benzeri bir durumla karşı karşıya olduğunu göstermekte. Dahası, Erdoğan hükümetlerinin ‘güneydeki İzmir’inde, Türkiye-Kıbrıs Türkleri alakaları gitgide gerildi. Ankara’nın muhafazakâr ve otoriter tutumları adada karşılık bulmadı.
Siyaseten AK Parti iktidarının Kıbrıs’ta oldukça problemli bir kompozisyonla karşı karşıya kaldığı süreçte, Kıbrıs sorunu daha da çetrefilli bir hal aldı. Güç denkleminin işin içine girmesiyle bir arada Doğu Akdeniz’de tansiyon yükseldi ve bu durum Kıbrıs’ı olumsuz etkiledi. 2017 yılına gelindiğindeyse, Crans Montana’daki tahlil denemesi başarısız oldu. Sonraki üç yılsa tüm taraflar tarafından sözün tam manasıyla heba edildi. Bu halde 2002 sonlarında Kıbrıs’ta tahlil vizyonuyla dış siyaset atağına geçen AK Parti iktidarı, 2020 sonlarında döne döne kemikleşmiş, bildik milliyetçi argümanlara ve formüllere sarılmak durumunda kaldı. Maraş’ın Türk idaresi altında açılması fikri, bu uğraşın ‘betonlaştırılması’, kalıcı yere oturtulması manasına geliyor.
YENİ TAKSİM SIYASETLERINE BEL BAĞLANIYOR
Kıbrıs’ın kuzeyinde pazar günü gerçekleştirilecek olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin odağında, üstte özetlemeye çalıştığımız biçimde, Ankara’nın iki büyük dış siyaset ‘gediği’ bulunuyor. AK Parti, pazar günkü seçimlerde kendi istemi, yönlendirmeleri ve talimatları dışına çık(a)mayan bir adayı desteklemek suretiyle, Kıbrıs’ta son 10 yıldır yaşadığı mağlubiyetlere ‘dur’ demek istiyor. Bunu yaparken de, umutlarını Kıbrıs Türk sağına ve 20’inci yüzyıldan kalma ‘taksim’ siyasetlerinin başkalaşımlarına bel bağlıyor.
AKINCI, ANKARA’NIN DAYATMACI ÇİZGİSİNE BAŞ TUTUYOR
AK Parti iktidarının Kıbrıs’la ilgili özetlemeye çalıştığımız çizgisi, Kıbrıs Türk toplumunda özerklik yanlısı kısımların vetosuna tosluyor. Pazar günkü seçimlerde bu bölümler iki adayla sandığa gidecek: Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve merkez solun başkanı Tüfan Erhürman. Her iki aday da Kıbrıslı Türklerin hem siyaseten, hem kültür ve iktisat açısından gerek Ankara, gerekse de Kıbrıslı Rumlarla alakalarda özerkliğinde ısrarcı. Bilhassa Mustafa Akıncı son periyottaki telaffuzlarıyla Ankara’nın dayatmacı çizgisine baş tutan bir başkan olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan, Erhürman üzere Akıncı da Kıbrıs’ta federal tahlilden yana hal koymaya da ısrarla devam ediyor.
TÜRKİYE’DEKİ MAHALLÎ SEÇİM ATMOSFERİNE BENZİYOR
.Kıbrıs’taki cumhurbaşkanlığı seçimleri, bu gelişmeler ve son yaşananlar temelinde, akıllara geçtiğimiz sene mahallî seçimlerde Türkiye’de oluşan atmosferi getiriyor: Otarşik muhafazakâr AK Parti iktidarı, Kemalist ideolojiyi 21’inci yüzyıla uyarlamaya çalışan, muhafazakârlığa ve baskıcı yönelimlere direnen özerklik (federal çözüm) cephesiyle karşı karşıya. Pazar günü adada sandıklar kapandığında, su boruları ve iş makinelerinin federasyon cephesiyle restleşmesindeki birinci raundun sonucunu öğrenmiş olacağız. Tıpkı 31 Mart 2019 gecesi İstanbul’da ‘Kanal İstanbul projesi’ ve sokakta çay paketleri dağıtma misali hezeyanlar ile Ekrem İmamoğlu deneyimi ortasındaki yarışın sonucunu öğrendiğimiz ya da saatlerce öğrenmeye çalıştığımız üzere…
Gazete Duvar
