Türk Lirası’nın dolar ve öteki yabancı para üniteleri karşında paha kaybı, yükselen enflasyon, bütçe açığındaki artış, yüzde 25’lerdeki genç işsizlik oranı, iktisatta önemli bir sıkışmaya neden oluyor. Merkez Bankası’nın geçtiğimiz hafta 200 baz puan faiz artışının akabinde Acıklı ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Yeni Iktisat Programı’nı duyurdu. “V” tipi bir toparlanmadan bahseden Albayrak’ın iyimser bir büyüme beklentisine sahip olduğu görülüyor.
Enflasyon, kur, cari açık, hizmetler, ihracat üzere alanlarda ıslahatlar öngören program için ekonomistler ne diyor? Veysel Ulusoy, Selva Demiralp, Oğuz Demir’e yeni programı sorduk.
VEYSEL ULUSOY: BEKLENTİLER MAKYAJLANDI
Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy YEP’in bir program değil, beklentilerin makyajlanması olduğunu vurgulamak istiyorum. Büyüme beklentilerinin sermaye stoku ve istihdam datalarının vardığı nokta kapsamında sağlıklı olmadığını belirtmek isterim. Bu haliyle bile 11. Kalkınma Planı’nda beklentilerin yabana atıldığını görüyoruz.
SELVA DEMİRALP: YEP’İN BEKLENTİLERİNİ PİYASA GERÇEKÇİ BULMAYACAK
Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Kısmı’ndan Prof. Dr. Selva Demiralp Geçen haftaki faiz artışını olumlu değerlendirmiştim. O hususta detaylı bir yazı da kaleme almıştım. Gecen haftaki kararı TCMB’nin en azından köşeye sıkıştığında yanlışsız adımı atabileceğine dair bir sinyal olarak yorumladığım için olumlu bulmuştum. Lakin o vakit da lisana getirdiğim üzere yanlışlı siyasetlerin oluşturduğu prestij kaybını ve berbat siyasetlerin yarattığı hasarı 200 puanlık bir faiz artırımı yerine koyabilmek çok güç. Siyaset faizinin geldiği nokta olan 10.25 hala yüzde 11.27’lik enflasyon oranının altında. Bugün gelen YEP’te yer alan 2020 enflasyon varsayımının 10.5 olarak belirlenmesi, ileriye yönelik ‘daha fazla faiz artırımı beklemeyin’ sinyalini içeriyor. YEP’te yer alan iddia gerek piyasa beklentilerinin gerekse mevcut enflasyon oranının altında olup gerçekçi bulunmayacaktır. Bu durumda geçen hafta oluşan olumlu lakin kırılgan olan algının süratle değişmesinden telaş ediyorum
OĞUZ DEMİR: İŞSİZLİĞE BİR TEDBIR YOK
İstanbul Ticaret Üniversitesi İngilizce İktisat Kısmı’ndan Doç. Dr. Oğuz Demir Orta Vadeli Program, açıklaması itibariyle her şeyden evvel toplumun en çok ilgilendiği üç hususa ait hiçbir iletiye ve plana sahip olmadığımızı gösterdi. Türkiye’de bugün bilhassa döviz kurlarındaki artış, işsizlik ve enflasyon en temel bahisler. Bu üç temel alana ait olarak gerçekçi hiçbir maksat görebilmiş değiliz. Tekrar günü geldikçe çeşitli münasebetlerle revize edilecek sayılarla karşı karşıyayız. Programın kurdaki hangi düzey dikkate alınarak hazırlandığı açıklanmadı. Öte yandan işsizlikte yıl sonunda yüzde 13,8 oranından bahsediliyor. Planının neredeyse tamamında finansal piyasalara ve sermayeye yönelik önlemler ve uygulamalar anlatılırken ülkenin en değerli sorunu olan işsizliğe ait bir konu duyamadık. Sayının yüzde 13,8 olarak verilmesi de bir noktada aslında işten çıkarma yasağının devam edeceğinin de bir göstergesi olarak görülüyor. Enflasyonda yani hayat pahalılığında ise vatandaşın gerçeklerinden iyice kopulduğu bir kere daha teyit edildi. Talebin hâlâ görece güçlü seyrettiği, maliyetlerin kurdaki artış ile süratle arttığı bir devirde enflasyonun bugün bulunduğu düzeyden daha düşük bir yerde yılı bitireceğini beklemek hâlâ faiz-enflasyon takıntısının ne kadar tesirli olduğunun bir göstergesi. Yeni Iktisat Programı, Türkiye iktisadının bu sıcak günlerinde ne bugüne ne de yarına dair gerçekçi bir perspektif sunmayı başaramamış üzere görünüyor. Yeniden birebir halde aslında emek bölümünün sıkıntılarına dair çok kısıtlı yer verilmesine alıştığımız bu programlarda bu kere finansal kapital ve sermaye sınıfını da keyifli edecek bir konu olmadığı görülüyor.
Gazete Duvar
