Deniz Tekin
DİYARBAKIR – Türkiye’nin en büyük GSM şirketi olan Turkcell’e bağlı Küresel Bilgi Pazarlama Danışmanlık ve Davet Servisi Hizmetleri A.Ş. Diyarbakır Şubesi’nde 2013 yılından beri müşteri temsilcisi olarak çalışan B.Ç., işyerinde kreş olmadığı için iş saatlerinde 3 yaşındaki çocuğunu yakınlarına bırakmak zorunda kaldığını, gerektiğinde gidip çocuğuna bakamadığını belirterek şirket yönetimine başvurdu. İkinci çocuğuna gebe olan anne B.Ç., çalıştığı işyerinde kreş açılmasının yasal bir mecburilik olduğunu ve çocuğuna gerekli ilgiyi gösteremediğini, yaşadığı düşünceleri şirketin yöneticilerine tekraren kelamlı olarak bildirip kreş açılmasını istemesine karşın bir sonuç alamadı.
Bunun üzerine anne B.Ç., işyerinde kreş açılması için avukatı ile birlikte noter aracılığıyla 2018 yılının Ağustos ayında çalıştığı şirkete ihtarname gönderdi. İhtarnamede, İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu 30. unsuruna dayanılarak 16 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Gebe yahut Emziren Bayanların Çalıştırılma Koşullarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’e nazaran 150’den fazla bayanın çalıştığı işyerlerinde emzirme odası ve kreş açılması mecburî olduğu, buna karşın taleplerinin reddedildiğini hatırlattı.
B.Ç. ihtarnamenin devamında şöyle dedi: “Kreş açma yükümlülüğünüzü yerine getirmediğiniz üzere tarafıma çocuğumu rastgele bir kreşe bırakmam ve bakabilmem için gerekli takviyesi de sağlamamaktasınız. Bir anne olmam ve 3 yaşında bir kızımın olması vesilesiyle kızımı bırakıp gerektiğinde bakabilmem hedefiyle kreş açma yükümlülüğünüzü yerine getirmeniz için iş bu yazılı ihtarımla tekrar hatırlatmak zorunda kaldım. Kanundan doğan yükümlülüğünüzü yerine getiremediğiniz yahut getiremeyeceğinizi bildirdiğiniz takdirde kızıma bakmak ve kızımla ilgilenmek zorunda kalacağımdan ötürü iş mukavelemi kanundan doğan ve haklı münasebetlerle sonlandırmak zorunda kalacağımı ihtaren tarafınıza bildiririm. İş bu ihtarıma 7 gün içinde olumlu yahut olumsuz yazılı bir yanıtla tarafıma bilgi verilmesini rica ederim.”
TAZMİNATSIZ İŞTEN ÇIKARILDI
İhtarname çekildikten dört gün sonra şirketin insan kaynakları ünitesine çağrılan B.Ç.’ye kreş açılmayacağı kelamlı olarak bildirildi ve ihtarname ise istifa beyanı kabul edildi. Şirket, 3 yıl 7 aydır şirkette çalışan ve ikinci çocuğuna gebe olan B.Ç.’yi işten çıkardı. B.Ç.’nin istifa ettiği ileri sürülerek kıdem ve ihbar tazminatını da ödemeyen şirket, işten çıkarma nedenini “istifa” olarak SGK’ye bildirdi. Bu nedenle B.Ç. işsizlik maaşı da alamadı.
Bunun üzerine B.Ç., işten istifa etmediğini, iş kontratının haksız ve hukuka muhalif bir biçimde sonlandırıldığı, kıdem ve ihbar tazminatının ödenmediği gerekçesiyle şirket aleyhine Diyarbakır 3. İş Mahkemesi’nde dava açtı.
AVUKATLAR ‘TURKCELL BÜYÜK ŞİRKET’ DEDİ
Turkcell’in avukatları savunmalarında, çalışan anne B.Ç.’nin iş kontratının istifa nedeniyle sonlandığını, beyanlarının bilakis işyerinde kreş ve emzirme odasının bulunduğunu, kreş açılması tarafında şirkete talepte bulunmadığını ileri sürdü. Avukatlar, Turkcell şirketinin dünya genelinde iş yapan bir firma olduğunu ve birçok muvaffakiyete imza attığını, bu nedenle kuralları olan bir işyeri olduğunu ve tüm çalışanların bu kurallara uymakla yükümlü olduğunu savundu. B.Ç’nin işe girerken ağır iş temposu ile çalışacağını bilerek girdiğini, doğum müsaadesinden sonra kendi irade beyanı ile çalışmaya devam ettiğini, 3 yıl geçtikten sonra irade beyanından dönmesinin haklı nedene dayanmadığını savunarak davanın reddedilmesini talep etti.
Davayı geçen haziran ayında karara bağlayan duruşma, Turkcell’i haksız bularak, B.Ç’nin 10 bin 563 TL olarak hesaplanan kıdem ve ihbar tazminatı ile 460 TL olan yargılama sarfiyatının yasal faiziyle birlikte Turkcell’den tahsil edilmesini hükmetti.
Duruşma kararının münasebetinde, B.Ç.’nin şirkete gönderdiği ihtarnamenin “istifa” kararında kabulünün mümkün olmadığını vurgulayarak, “Yönetmelikteki düzenleme gereği patronun kreş açma zorunluluğunun bulunmakta olup, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen patron karşısında emekçinin iş kontratını haklı nedenle fesih hakkı bulunmakta olduğu lakin, davacının 30/07/2018 tarihinde işe gelerek çalışma isteğini ve iş kontratını feshetme iradesinin bulunmadığını gösterdiği lakin patron tarafından davacının çalışmasına müsaade verilmeyerek davacının istifa ettiği kabul edilerek işten çıkışının yapıldığı, bu nedenle davalı patronun iş mukavelesini feshettiğinin kabul edilmesi gerektiği ve davalı haklı sebeple iş kontratını feshettiğini ispat edemediğinden Mahkemece kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesine karar vererek karar tesis edilmiştir” denildi. Turkcell avukatları, kararı İstinaf duruşmasına taşıdı.
BİN 300 KİŞİNİN ÇALIŞTIĞI ŞİRKETTE KREŞ YOK
Kararı kıymetlendiren B.Ç’nin avukatı Vedat Büyük, dava sürecinde toplanan kanıtlar, duruşmanın kararının kendilerini haklı çıkardığını söyledi. Şanlı, İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu 30. unsuruna dayanılarak 2013 yılında çıkarılan yönetmeliğe nazaran 100 ile 150 bayanın çalıştığı iş yerinde emzirme odası, 150’den fazla bayanın çalıştığı işyerinde ise patron tarafından kreş açılma zorunluluğunu olduğunu hatırlattı.
Avukat Vedat Büyük
Müvekkili B.Ç’nin çalıştığı davet merkezinde çalışan 1300 bireyden yaklaşık yüzde 65’inin bayan olduğu bilgisini veren Büyük, şirketin kendilerini haklı çıkarmak için olmayan bir şeyi var olarak göstermeye çalıştığını lakin işyerinde kreş olduğuna dair bir belgeyi duruşmaya sunamadıklarına dikkat çekti.
Patronun işyerinde verimli ve iyi bir performansın sergilemesini istiyorsa, personellerin haklarını korumak ve gözetmek zorunda olduğuna işaret eden Şanlı, “0-6 yaş ortasındaki çocuklar annelerine çok bağımlıdır. Çocuğun psiko-sosyal gelişimi, sağlıklı beslenmesi için annesinin ilgisine ve dayanağına muhtaçlığı var. Bu nedenle çalışan anneler için çalışma saatleri boyunca çocuklarını itimat içinde bırakabilecekleri kreşlerin açılması ve yaygınlaştırılması gerekiyor. Kreş sayısının azlığı, çalışan annelerin çocuk bakımında büyük zorluklarla müsabakalarına neden olmaktadır” dedi.
Turkcell, lokal duruşmanın kararına karşı Diyarbakır Bölge Adliyesi Mahkemesi’ne başvurdu.
Gazete Duvar
