Osman Çaklı
UŞAK – Milattan evvel 4 bin yılından beri yerleşim yeri olarak kullanılan ve birçok medeniyete konut sahipliği yapan Uşak’ta tarihi kentlere gerekli ihtimam gösterilmiyor. Bilhassa farklı inanış kültürlerinden kalan yapılar kendi yazgısıyla baş başa bırakılmış. Birçoğunun isminin bulunduğu levhalar yanlış adreslere çıkıyor. Uşak’ın keşfedilmemiş ya da az bilinen tarihi mirasını muhafaza altına aldırmak ve tanıtmak isteyen, kendisini “Uşak sevdalısı” olarak tanıtan üretimci Fevzi Ünlü, Eşme’de bulunan Mesotimolos kalesi ile Taşyaran vadisini tescil ettirerek tanıtılmasını sağladı. Uşak’ın bilinmeyen kültürel mirasını ve zenginliğini Fevzi Ünlü ile konuştuk.
‘UŞAK, TARİHİ AÇIDAN ÇOK GÜÇLÜ ANCAK TANINMIYOR’
Uşak, tarihi mirasının yanı sıra doğal hoşluklarının de tam keşfedilmediği yerlerden. Almanya’da yaşayan Fevzi Ünlü, Uşak’ın yeteri kadar tanınmamasını kendine sıkıntı edindi. “Uşak’ın kıymet görmeyen ve kendi haline bırakılan tarihi yüzünü daha çok tanıtmak” hedefiyle bu türlü bir macera başlattığını söyleyen Ünlü, her vatandaşın yapması gerekeni yaptığını ve geçmişine sahip çıktığını söylüyor.
Fevzi Ünlü
‘TARİHİ YERLERİ UŞAKLILAR BİLE BİLMİYOR’
Uşak’ta gezilecek yer olarak hudutlu yerin bilinmesinin bir eksiklikten ileri geldiğini, bu nedenle az bilinen yerlerin fotoğraflarını çekerek ‘Uşak Sevdalısı’ Facebook hesabında paylaşarak görünürlüğün artacağını düşünen Fevzi Ünlü, bölgedeki insanlara ‘buralarda gezilecek neresi var?’ diye sorduktan sonra gezintiye başlıyor. Tarihi ve tabiat dokusuna yeteri kadar hürmetin gösterilmediğini düşünen Ünlü, “Bana ‘şurada gâvurlar yaşamış ya da şurada iki tane daş var’ diyorlar. Bu perspektif, Uşak’a bir şey kazandırmıyor” diyor. Birçok tarihi yer Uşaklılar tarafından dahi bilinmiyor diyen Ünlü, bir yeri keşfedip paylaştığında “Uşak’ta bu türlü bir yer yok” diye hakaretlere maruz kalmış.
‘UŞAK KLİBİ 32 AB ÜLKESİ ORTASINDA BİRİNCİ OLDU’
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘mutlaka görülmesi gereken dokuz kanyon’ ortasında Uşak’ta bulunan ve dünyanın en büyük ikinci kanyonu olarak bilinen Ulubey Kanyonu’nun olmamasını büyük bir eksiklik olarak gören Ünlü, buranın tanıtımı için eforlarını sürdürüyor. Antik çağın en varlıklı hükümdarı olarak bilinen Lidya hükümdarı Karun’un hazinelerinin sergilendiği arkeoloji müzesi ve Ulubey kanyonları üzere yerlerin daha çok turist çekebilmesi için uğraş harcayan Ünlü, 2019 yılında arkeoloji müzesinin hem Türkçe hem İngilizce belgeselini çekti. 32 Avrupa ülkesinin katıldığı bir okul yarışına katılıp birinci oldu.
Ulubey Kanyonu
UŞAKLI GEZGİN, MESOTİMOLOS’U TESCİL ETTİRDİ
Lidya uygarlığı kentlerinden Mesotimolos kenti bugün Uşak’ın Eşme ilçesinde bulunuyor. Fevzi Ünlü, Mesotimolos antik kentini yöre halkıyla yaptığı sohbetler sonucunda keşfediyor. Antik kenti gösteren levhaların yanlış istikametleri gösterdiğini ve çok uzakta olduğunu söyleyen Ünlü, yıllarca burayı duyurmak, gün yüzüne çıkarmak için çabaladığını anlatıyor. Mesotimolos Antik Kenti hakkında bir de belgesel çeken Fevzi Ünlü, antik kentin tescil edilmesini şöyle anlattı; “Kaleyi keşfettikten sonra devrin valisi Ahmet Okur’un yanına gittim. Mesotimolos’un fotoğraflarını gösterdim. Ortamızda samimi bir ilgi gelişti. Ahmet Beyefendi kültüre ve tarihe ilgili bir insandı, Mesotimolos’ta hafriyatlar yapıldı farklı yerler açıldı ve keşfedildi. Ahmet Beyefendi antik kente yol, etraf düzenlemesi vs. yapacaktı. Ancak daha sonra diğer bir yere atandı ve Uşak’tan ayrıldı.”
Ayrıyeten Uşak merkezine yaklaşık 45 km ötede İzmir yolunda bulunan Taşyaran Vadisi de Fevzi Ünlü tarafından tescil ettirildi. Uşak’ın en tanınan gezilecek yerler listesinde yer alan su, rüzgâr ve tektonik hareketlerin tesiriyle oluşan vadi kayalıklarındaki farklı renklerle son yıllarda turistlerin ilgisini çeken yerlerden biri oldu.
Pepouza Antik Kenti
‘PEPOUZA ANTİK KENTİ DİNİ ODAK OLABİLİR’
Hristiyanlığın kayıp mezhebi olarak bilinen montanizm mezhebi, Kibele kültünün tesirindeki Montanus tarafından kuruldu. Frigya’nın Pepouza kenti montanizmin ortaya çıktığı yer olarak biliniyor. Yapılan hafriyat çalışmaları sonucunda Pepouza Antik Kenti gün yüzüne çıkarılsa da uzun yıllardır kendi haline bırakılmış durumda.
Pepouza’nın turizm açısından kıymetli olabileceğine değinen Ünlü, “turist çekmek için illa deniz olmasına gerek yok” diyerek bakımı yapılıp tanıtılırsa Pepouza’nın dini bir odak olabileceğini lisana getiriyor. Birçok Uşaklı Hristiyanlığın kayıp mezhebinin Uşak’ta olduğunu dahi bilmiyor. Ünlü ise çektiği fotoğraf ve görüntülerle Pepouza’yı tanıtmaya çalışsa da daha organize biçimde tanıtım yapılmasının gerekli olduğunu söylüyor.
Fevzi Ünlü’nü Uşak’ı tanıttığı kimi belgesellerin görüntüleri:
Arkeoloji müze belgeseli
Mesotimolos belgeseli
Gazete Duvar
