ANKARA – Covid-19 salgının tesirini gösterdiği günlerde milyonlarca kişi 27-28 Haziran tarihlerinde yapılacak Üniversite Kurumları Sınavı’na (YKS) girecek. Daha evvel imtihanların ertelenmesini talep eden Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu bu hususta adım atılmayınca, YKS’ye girecek adayların, yakınlarının ve hizmetlilerin alması gereken tedbirlere ait online içtima gerçekleştirdi.
TTB Lideri Sinan Adıyaman, TTB COVID-19 Müşavere ve İzleme Şurası üyeleri Prof. Dr. Tahassür Azap, Prof. Dr. Kayıhan Pala, Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz ve psikiyatri mütehassısı Prof. Dr. Meram Can Saka’nın katıldığı içtimada alınması gereken tedbirlerin yanı sıra, hizmetli kimselere test öncesinde Covid-19 testi uygulanması önerisi lisana getirildi.
‘MASKELER NEMLENDİĞİNDE DEĞİŞTİRİLSİN’
Testlerin gerçekleştirileceği mekteplerin bahçelerinde bir buçuk metrelik fiziki araya dikkat edilmesi gerektiğini, kimlik denetiminin temassız biçimde yapılmasının kıymetli olduğunu, adayların koridorlarda yığılma olmadan test salonlarına ulaşımın sağlanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Tahassür Azap, hem aday hem veli hem de imtihan hizmetlilerinin uyması gereken kurallara dair şunları kaydetti:
“Ateş, öksürük üzere yakınmaları olan adaylar gerekli tedbirler alınarak münferit bir salonda teste alınmalıdır. Test başlayıncaya kadar maskeler çıkarılmamalıdır ve mümkün olduğunca eller maske ve yüzle temas ettirilmemelidir. Salonlarda aday sayısı ve hizmetli sayısı kadar yedek maske bulundurulmalıdır. Şayet öksürme ya da hapşırma durumu olursa avuç içerisine değil de dirsek içine öksürüp hapşırmaya çalışmalıyız. Test salonları mümkünse oturum sırasında ve oturumlar arasında pencere açılarak havalandırılmalıdır. Maskeler nemlendiğinde değiştirilmelidir. Maske çıkarılırken lastiklerinden tutularak çıkarılmalı, iç ve dışına temas edilmemelidir. Test bittiğinde kalem ve gibisi kırtasiye gereçlerinin ortak kullanılmayacak biçimde bir düzenleme yapılmalıdır. Adaylar mektepten ve salondan çıkarken bir buçuk metre fiziki aralık gözetilerek çıkmalıdır. Teste kadar adaylar maskelerini çıkarmasınlar ve el paklığına dikkat etsinler. Test sırasında maskelerini çıkarabilecekler ve çıkarırken lastiğinden çıkarmaya dikkat etsinler. Test bittikten sonra meskenlerine giderken, tıpkı teste gelirkenki üzere kurallara uymaya çalışsınlar. Meskene sarfiyat gitmez de ellerini yıkasınlar ve şıkça dinlensinler. “
‘KIYASLAMA, TEHDİT, SUÇLAMA ÜZERE TAVIRLARDAN KAÇININ’
Imtihan öncesinde mekteplilerin duyacağı derde ve velilerin tavırlarına ait konuşan psikiyatri eksperi Prof. Dr. Meram Can Saka’ya nazaran ise bu periyotta uyku ve beslenme tertibine dikkat edilmesi gerekiyor. Imtihana günler kala ağır bir biçimde çalışmanın yararlı olmayacağını belirten Saka, öğrenci ve velilere yönelik şu ihtarlarda bulundu:
“Bu devirde mekteplilere daha evvel kullanmadıkları ilaçların tavsiye edilmesiyle karşılaşıyoruz. Bunu katiyetle önermiyoruz. Daha evvel kullanmadığı, bir doktorun önermediği yatıştırıcı kullanmak, performans arttırıcı şeyler kullanmak elverişli değil. Uyku ve yemek sistemimizi son günlerde değiştirmek iyi bir fikir değil. Daha fazla ahenge, daha farklı bir beslenme yoluna gidilmesi üzere ailelerin telkinleri gerçek değil. Sıhhate tutarlı ve şimdiye kadar uygulanan yollar devam ettirilmeli. Kaçınmamız gereken şeyler olabilir. Telaşlarını olduğu üzere yansıtmamaları, gerçekçi bir yaklaşım sergilemeleri iyi olacaktır. Bu periyot beklentileri ve geçmiş devir değerlendirmelerini yapmak için elverişli bir devir değil. Bu işin hayat memat sorunu olmadığını bilmek lazım. Bu imtihanda çok iyi şeyler yapamayıp daha sonra çok iyi şeyler yapan çok sayıda kişi var. O yüzden bunu yalnızca bir imtihan olarak görmek ve felaketleştirmemek kıymetli. Kıyaslama, suçlama, tehdit ve hafife alma üzere tavırlardan muhakkak kaçınmamız lazım. Evlatlarımızı, gençlerimizi imtihandan başarılı olsalar da olmasalar da seviyoruz. “
‘DİYABETLİ EVLATLAR İÇİN EK BİR RİSK YOK’
TTB Merkez Konseyi’nin YKS’ye ait tekliflerinin de lisana getirildiği içtimada basın mensuplarının sorularına da cevap verildi. TTB’ye yöneltilen sorular ve karşılıkları ise şu formda oldu:
Son periyotta kimi bilim kişileri diyabeti olanların Covid-19’a daha çabuk yakalandığına dönük açıklamaları oldu. Evlatları diyabet hastası olan veliler arasında da bir panik havası oluştu. Diyabet ile Covid-19 arasında daha riskli olduğuna dönük bir ilmî çalışma var mı?
Prof. Dr. Kayıhan Pala: Bildiğimiz ilmî dataların ışığında diyabet de kimi kronik marazlar üzere Covid-19 için riskli. Lakin Tahassür öğretmenimin çizdiği perspektifte teste girildiği takdirde diyabetli evlatlar için ek bir risk olduğunu söylememiz mümkün değil.
‘GÖREVLİLERE TEST YAPILMASI MEALLI OLUR’
Vilayetlerdeki vaka artışları evlatların teste girmesine handikap oluşum edecek midir? Bu bahiste TTB’nin bir önerisi var mı?
Kayıhan Pala: Cizre’den vakaların arttığına dönük sayılar alıyoruz. Anadolu’nun değişik mekanlarında olgu sayılarında artış var. Bunu dikkate almalıyız. Lakin bu artış olan konumlarda testin yapılmamasına dönük bir eğilim mekanına daha fazla tedbir almayı tartışmamız gerekir. Cizre ve gibisi alanlar başta olmak üzere imtihana girecek bütün hizmetlilerde test yapılması mealli olabilir. Testin sonuçları bir gün sonra çıkıyor. Burada saptanan şahısların imtihanda taraf almamasının sağlanması en iyi tedbir olabilir.
‘ANKARA İÇİN GÖZLE GÖRÜLÜR BİR ARTIŞ VAR’
TTB’nin bu periyotta vaka sayılarının şeffaf bir biçimde açıklanmadığına dönük itirazları oldu. LGS testinin akabinde meydandan elde ettiğiniz haberler nelerdir? Vaka sayılarının içerisinde teste giren yaş gurubunun da ağır olduğuna dönük bir haber var mıdır?
Prof. Dr. Tahassür Azap: Umumî olarak bir artış gözlediğimizi söyleyebiliriz. Geçtiğimiz hafta da bir artış vardı. Artık de geçen hafta kadar olmasa bile olgu sayılarının arttığını görüyoruz. Risk faktörlerini ya da temaslarını araştıranlar var. Buradaki datalar Sıhhat Bakanlığı’nın haber sistemine çok ayrıntılı bir halde giriliyor. Hastanelerimizde yalnızca Sıhhat Bakanlığı’nın sistemine olgu girmek için görevlendirilmiş arkadaşlarımız var. Hastanın yaşını, temaslarını her birini done olarak giriyorlar. Lakin biz bu girilen donelerin sonucundaki toplu kıymetlendirme ya da tahlillerini baştan itibaren göremiyoruz. En sık aldığım sorulardan birisi, LGS’den sonra vakalar arttı mı? YKS’den sonra artmaz mı? Buna karşılık veremiyoruz. Olgu sayılarında evvelki hafta başlayan artış azalmakla birlikte devam ediyor. Ankara için gözle görülür bir artış olduğunu söyleyebilirim.
‘YENİ AÇILMA TÜRKİYE’Yİ BU HALE GETİRDİ’
TTB Yöneticisi Sinan Adıyaman: Yalnızca testlerle ilgili bir artış değil. Bu artış 1 Haziran’dan sonra başladı. Yeni açılma olarak değerlendirdiğimiz bu süreçte önlemlerin gevşetilmesiyle birlikte tüm Türkiye’de bir artış başladı. Doğrulanmış yeni vaka sayılarında da ağır bakıma yatan hasta sayılarında da artış başladı. Bize gelen haber Ankara’nın son beş gün içerisindeki vaka sayısı ortalaması 250’ye yakın. Bu günlük yeni vaka ortalaması. Bunu yalnızca geçen haftaki imtihandan kaynaklandığını söyleyemeyiz. Topluluk sıhhati gözetilmeden yapılan yeni açılma Türkiye’yi bu hale getirdi.
Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz: Vaka sayılarını haftalık trendle kıymetlendiriyoruz. En kritik nokta iki hafta içerisinde istikrarlı bir azalma olup olmadığı sorunu. Türkiye bir numara dalgayı sönümlendiremediği üzere son iki haftada artış trendi yaşıyor. Haftalık bazda biz 8 bin 500- 9 bin bandına oturmuş durumdayız. Bir evvelki haftaya nazaran vefat sayımız da arttı. Bırakın istikrarlı bir azalmayı artış trendimiz laf konusu. Bölgelere nazaran dağılımı bilmediğimiz için Türkiye’nin neresinde ne var, hangi yaş kümelerinde vaka var bilmiyoruz. Bunlar açıklanmış olsa LGS nedeniyle olgu de oluşturmuş olurdu. Münhasıran medyada birtakım tabiplerin yaptığı sansasyonel açıklamalar zarar veriyor. Gençlerimizin teste yönelik tasalarını arttırıyor. Bu saatten sonra yapmamız gereken bu telaşları azaltmak.
Gazete Duvar
