Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – İzmir’in sık sık ekolojik talan projeleri ile gündeme gelen Bergama ilçesindeki fıstığı ile ünlü Kozak Yaylası mevkiinde, 35 hektarlık alanda faaliyet gösteren granit taş ocağının 189 hektarlık alana yayılması için ÇED toplantısı geçtiğimiz ay yapılmış, bölge halkı kelam konusu projeye karşı yansısını lisana getirmişti.
MAden şirketlerinin hala maksadında olan Kozak Yaylası’nda bir proje de bu defa yaylanın uzandığı Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde ortaya çıktı. Kozak Yaylası’nda bulunan Bağyüzü Mahallesinde Bertaş Madencilik Granit Nakliyat SAN. Ve TİC. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan “Granit Ocağı Projesi” için ÇED süreci başladı. Kozak’a yönelik bu stil projelerin gün geçtikçe artması da dikkat çekerken, kelam konusu proje etraf aktivistlerinin ve bölge halkının yansısına neden oldu.
BÖLGENİN TEK GEÇİM KAYNAĞI FISTIK ÇAMI
Bölgede faal olarak faaliyet gösteren Ayvalık Tabiat Platformu ve Ayvalık Tabiat Derneği, projenin tanıtım evrakını inceleyerek, CİMER üzerinden Etraf ve Şehircilik Balıkesir Vilayet Müdürlüğü’ne itiraz dilekçesi verdi. Dilekçede Kozak yaylası dahilindeki Bağyüzü Mahallesi’ndeki fıstık çamı varlığının, bölge halkının ve dolayısı ile Bağyüzü Mahallesi sakinlerinin neredeyse tek geçim kaynağı olduğunun altı çizilerek, ÇED belgesinin onaylanması halinde fıstık çamları ve üzüm bağları geri dönüşümü olmaksızın ziyan göreceği vurgulandı.
PROJE ALANI FISTIKLIK ALAN ÜZERİNDE
Proje alanının fıstıklık nitelikli şahıs parseli üzerinde kaldığını ve “Tarım Dışı Hedefli Arazi Kullanım İzni” gerektirdiği de belirtilen dilekçede, “Taş ocağının faaliyetleri sırasında ortaya çıkacak olan toz, bölgedeki fıstık çamlarının sonunu hazırlayacaktır. Buna ait, yörede faaliyet gösteren öbür taş ocaklarının neden olduğu toz emisyonunun verdiği zararın, bölgede yapılacak bir inceleme ile gözle görülür boyutlarda olduğu görülecektir. Yöre iktisadının can damarı sayılan Çam Fıstığı üretiminin gerilediği çok açıktır. Ayrıyeten taş ocağının faaliyeti sırasında açığa çıkacak toz, ağır metaller vb. etkenler, teneffüs ve beslenme yolu ile insan başta olmak üzere tüm canlı hayatı olumsuz etkileyecek, teneffüs yolu hastalıkları öncelikli olmak üzere pek çok sıhhat sıkıntısına neden olacaktır” sözlerine yer verildi.
BÖLGEDE YARATILAN KÜMÜLATİF TESIR DİKKATE ALINMALI
Kozak kırsal mahallelerinde onlarca taş ocağı açıldığı ve bölgede yarattığı tahribatın uydu imgelerinden çok açık halde görüldüğüne de dikkat çekilen itiraz dilekçesinde, yöre halkının da bölgede bu faaliyetleri istemediği ve tekraren yargıya başvurduğu belirtildi. ÇED onayı alabilmek için birinci başta proje hudutlarının 25 hektarın altında tutulduğu bu nedenle her biri farklı ayrı belgeler olarak görülse de bölgede yaratılan kümülatif tesirin dikkate alınması gerektiği vurgulanan itirazda son olarak şu tabirlere yer verildi:
“Bertaş Madencilik Granit Nakliyat San. Ve Tic. Şti. de 201901478 (ER: 3356538) numaralı 95,66 hektar ruhsatlı alanda dört başka poligonda toplam 24,72 hektar için ÇED başvurusu yapmıştır. Böylelikle EK 2 listesinden yararlanarak Halkın Iştiraki Toplantısından muaf olmak istemiştir. ÇED Süreci Anayasa’nın sağlıklı bir etrafta hayat hakkını düzenleyen 56.maddesine ve ülkemizin taraf olduğu Rio Mukavelesine uygun olarak demokratik bir biçimde yürütülmelidir. Taş ocağının tesir alanındaki bu bahiste ehil olan meslek örgütleri, sivil toplum örgütleri, Bağyüzü halkı ve Ayvalık Belediyesi toplantılara ve ÇED sürecine dahil edilmelidir. Kamu faydasına olmayan GRANİT OCAĞI PROJESİ bölgemize hiçbir fayda sağlamayacak, tersine geri dönüşü olmayan yıkımlar yaratacaktır. Bu projeye tümden karşı olduğumuzu belirtir, itirazlarımızın dikkate alınması ve ÇED belgesine onay verilmemesi konusunu bilgilerinize sunarız.”
‘İTİRAZLARIMIZ SÜRECEK’
Nebahat Dinler
Bahisle ilgili Gazete Duvar’a konuşan Ayvalık Tabiat Platformu Yöneticisi Nebahat Dinler, Kozak Yaylası’na taş ocağı projeleri açısından önemli bir yönelim olduğunu tabir ederek, “Bertaş Granit bizim Bergama Etraf Platformu ile ortak alanımıza giriyor. Kozak üst kısmı yani Okçular’ın üst kısmı Bağcılar köyü. Aşağıcuma ve Okçular da epey ağır taş ocağı var. Artık daha üst hakikat sarkıyorlar. Daha evvel de davalar açtık. Bir tanesi 3 ilçeyi, Burhaniye, Ayvalık ve Bergama köylerini kapsıyordu. 250 hektarlık bir alan, Kışın ÇED olumlu geldi malesef. Ayvalık Tabiat Derneği ve belediye ile birlikte bir dava açtık. Şimdi davanın da ne evrede olduğu aşikâr değil, şu an da bir gelişme yok. Aşağıcuma ve Bağyüzü ile ilgili bir evrak var İDK sürecinde. Bağyüzü’nde Aygranit şirketi vardı. Onun için de dava açtık. Aygranit malesef 25 hektar altında faaliyetlerine devam ediyor ve kapasite artışına gidecek. Buna da hukuksal itirazlarımız elbette ki olacak,” dedi.
‘KOZAK’IN BAĞRINDA YENİ YARALAR AÇILMASIN’
Bölgenin en değerli geçim kaynağının fıstık çamı olduğunu tabir eden Dinler, bölge halkının da duruma reaksiyonlu olduğunun altını çizdi. Kozak’ın daha fazla tahrip edilmesini istemediklerini vurgulayan Dinler, şunları kaydetti:
“Bergama Etraf Platformu ile de irtibatlıyız. Hudut komşusuyuz tıpkı vakitte bu bölgede. Ortak hareket ediyoruz. Kozak’ın zenginliği fıstık çamıdır. Yok olmasın diyoruz. Bölge halkı da duruma reaksiyonlu. Bilhassa Okçular köyü çok şikayetçi o bölgede çok olduğu için. Aşağıcuma 2018 ‘de bir halkın iştirak toplantısında etraf taş ocaklarında çalışanların ciğerlerinde hastalık olduğunu ve artık gençlerin çalışmak istemediğini hatta yurtdışından gelen göçmenlerin taş ocaklarında çlıştığı biçiminde cümleler tabir etmişlerdi. Biz Kozak’ın tahrip edilmesini Kozak’ın bağrında yeni yaralar açılmasını istemiyoruz. Tutumumuz bu tarafta ve elbette ki tüzel teşebbüslerimiz sürecek.”
Gazete Duvar
