Gazeteciler Cemiyeti’nin yürüttüğü Demokrasi için Medya, Medya için Demokrasi (M4D) Projesi tarafından 2020 yılının ikinci çeyreğinde basın özgürlüğünün durumunu inceleyen Medya İzleme Raporu yayınlandı.
Salgın devrinde gazetecilerin kahırlarını pahalandıran rapor, birçok basın kurumunun alanda vazife yapan çalışanlarına kâfi sayı ve kalitede ekipman sağlamadığını, gazetecilerin maaş ve iş yüklerinde azalma, bölümdeki işsizlikte ise artma olduğunu gözler önüne serdi. Bunun yanında dezenformasyon, tiraj, abonelik ya da satışa ait sıkıntılar sebebiyle gelirlerdeki düşüş sonucu lokal basında ortaya çıkan ekonomik krize dikkat çekti.
92 BASIN ÇALIŞANI CEZAEVİNDE
Rapor Covid-19 salgınının medya bölümündeki tesirleri, İnfaz Yasası düzenlemesi, Basın Duyuru Kurumu (BİK) ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) sırasıyla resmî duyuru durdurma, idari para ve yayın durdurma cezaları ile basına yönelik gözaltı ve tutuklama kararlarına odaklanıyor. Gazetecilere yönelik yargılama süreçlerini takip eden beş sivil toplum örgütünün istatistiklerini derleyen rapora nazaran 30 Haziran 2020 prestijiyle 49’u hükümlü ve 43’ü tutuklu olmak üzere toplam en az 92 basın çalışanı cezaevinde bulunuyor.
DEZENFORMASYON, LOKAL BASINDA KRİZ
Raporda ayrıyeten M4D Projesi’nin gazetecilere yönelik düzenlediği Mesleksel Memnuniyet Anketi sonuçları ve üç aylık periyotta yapılan durum kıymetlendirme toplantılarında basın çalışanlarının lisana getirdiği sorun ve teklifler de yer alıyor. Salgın periyodunda kurumlarının kâfi sayı ve kalitede ekipman sağladığını belirten gazetecilerin oranı sırf yüzde 25. Ankete katılan gazetecilerin yüzde 41’i salgın periyodunda işten çıkarılma, maaş ölçüsünde azalma, iş yükünde azalma nedenlerinden rastgele biri sonucu hak kaybına uğradığını söylüyor. Bunun yanında dezenformasyon, mahallî basında ekonomik kriz, abonelik ya da satışa ait sıkıntılar gazetecilerin salgın devrinde öne çıkardığı başlıkları oluşturuyor.
Covid-19 salgınının baş göstermesi sonrası gazete tirajlarında meydana gelen düşüş ve haber reytinglerinin ayrıntılı tahlilinin de yer aldığı raporda, dijital mecralardaki paylaşım istatistiklerinin her geçen gün ehemmiyet kazandığı belirtiliyor. Birçok gazetenin köşe müelliflerine ilişkin yazıların bir günlük paylaşımının neredeyse gazetelerin aylık tirajlarına eşitlendiği, Sözcü, Yeni Çağ üzere basılı üretimi bulunan gazetelerin yanında Gazete Duvar, Diken, T24 üzere internet mecraların paylaşım istatistikleri üst sıralarda bulunuyor.
Basın ve tabir özgürlüğüne ait gelişmelerin derlendiği ve mevzuya ait data tahlillerinin bulunduğu raporlar http://media4democracy.org/reports/ adresinden incelenebiliyor.
M4D Projesi ikinci çeyrek raporuna da şuradan ulaşılabilir:
http://media4democracy.org/public/uploads/reports_5271085.pdf
Gazete Duvar
