ANKARA – Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu, “Pandemide Okul Sağlığı” bahisli uzmanların iştirakiyle online basın toplantısı düzenledi. TTB Merkez Kurulu ve TTB Covid-19 İzleme Heyeti üyelerinin de katıldığı toplantıda okulların açılmasına ait atılması gereken adımlar ve yaşanan problemler sıralandı.
Eğitimde yüz yüze eğitimin temel olduğunu belirten uzmanlar, gerekli tedbirlerin alınarak okulların açılması gerektiğini tabir ederken, Ulusal Eğitim ve Sıhhat Bakanlığı’nın 21 Eylül’de hangi ölçütlere dayanarak okulların açılması kararını aldığını da açıklamasını talep etti.
‘İZLENECEK STRATEJİ VAROLAN EŞİTSİZLİKLERİ ARTTIRMAMALI’
Pandemi ve okul sıhhatine ait basın açıklamasını okuyan Prof. Dr. Sibel Sakarya, okulların yüz yüze eğitime açılması kararının, toplum sıhhati açısından değerli sonuçları olabileceğini ve çok boyutlu bir süreç olduğunu belirtti. Okulların daima kapalı kalmasının kelam konusu olamayacağını belirten Sakarya, “Ne vakit yine açılmalı?”, “Kim için açılmalı?” ve “Hangi sıhhat ve güvenlik tedbirleri uygulanmalı?” sorularının yanıtlanması gerektiğini söyledi. Okulların açılıp açılmama kararının bilimsel ve idari açıdan ihtimamla ele alınması gerektiğini belirten Sakarya, bu karar verilirken şartların mahallî özelliklere, eğitimin seviyesine, mevcut imkanlara ve ihtiyaçlara nazaran farklı başka kıymetlendirilmesi gerektiğini söyledi ve kıymetlendirme kriterlerini şu biçimde sıraladı:
1-“İzlenecek strateji, eğitimde varolan eşitsizlikleri artırmamalı, bilakis bu eşitsizlikleri pandemi şartlarında bile olsa gidermeyi amaçlamalıdır.
2-Okulların açılması, eğitimin sürdürülmesi yahut orta verilmesi üzere kararlar, mevcut bilgiler ve bilimsel deliller çerçevesinde ülkemize mahsus belirlenmiş ölçütlere dayanarak yapılmalı ve bu ölçütler toplumla paylaşılmalıdır.
3-Gerek okul çocukları, gerek öğretmenler gerekse aile bireylerinden risk kümesinde bulananlara yönelik alınan müdafaa tedbirleri belirlenmeli ve toplumla paylaşılmalıdır.
4- Öğretmen-öğretmen, öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimlerinin fizikî şartları ile ilgili kuralların ne olması gerektiği ve kurallara uymanın nasıl sağlanabileceği, izlenebileceği, muhtemel toplumsal yansılar üzerinde de düşünülmelidir.
5-Ders saatleri ve ders ortaları konusunda ayarlamalar yapılmalıdır.
6- Pandemi devrinin oluşturduğu ihtiyaçlar göz önüne alınarak birinci basamak sıhhat hizmetleri seviyesinde okul sıhhati hizmetleri yine yapılandırılmalı ve etkinleştirilmelidir.
7-Okullarda psiko-sosyal hizmetlerle ilgili gereksinimlere yönelik bir yapılanma ve örgütlenme modeli oluşturulmalıdır.
8- Okullarda teması azaltmaya yönelik uygun tekniklerin bulunması için MEB, ilgili uzmanlık kümelerinden ve sivil toplum kuruluşlarından görüş almalı, işbirliği yapılmalıdır.
9- Türkiye’nin bu öncelikli ve değerli mevzuda kısa, orta ve uzun vadeli bir stratejik plana muhtaçlığı vardır. Bu plan olmadıkça ve tüm karar süreçlerinde ve uygulamalarda öğretmen ve ailelerin katılımı/katkısı sağlanmadıkça husus içinden çıkılmaz bir hal alabilir.
‘ÇOCUKLARDA BİRÇOK YENİ DAVRANIŞ SORUNU GÖZLENMESİ KAÇINILMAZ’
Basın açıklamasının akabinde hazırlanan rapora katkı sağlayan eğitim ve sıhhat alanında çalışmalar yürüten uzmanlar konuştu. Yetişkinlerin dahi yeni şartlara alışmakta zorluk yaşadığını belirten Maltepe Üniversitesi Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalı’nda vazifeli Dr. Öğretim Üyesi Gresa Çarkaxhiu Bulut, “Çocuk ve gençlerin gerçekçi olmayan bakış açıları benimsemiş olmaları, hislerini yönetmekte zorlanmaları mümkündür. Yeni ömür seviyesine ve kurallara ahenk sağlamaya çalışırken çocuklarda birçok yeni davranış sorunları ve değişikliği gözlenmesi kaçınılmazdır” dedi.
Anne ve babaların gerçekçi beklentiler üzerinden bu süreci planlamaları gerektiğini söyleyen Bulut, “Düşünce seviyesinde bir esneklik toplumsal sorunları çözme hünerlerinin olması, özveri ve öz yeterlilik üzere maharetlerin gelişkin olduğu bireylerin süreci daha avantajlı bir açıdan sürdürdüklerini söylemek mümkün. Toplumsal ve toplumsal gelişime katkıda bulunabilmemiz için verilecek olan ruh sıhhati dayanaklarının yaygın bir formda sürdürmemizin olanaksız olduğunu söyleyebilirim. Okul üzere toplumsal yerlerde müdahale programlarının sunulması aktif olacaktır” sözlerini kullandı.
‘OKULLARIN AÇILMASI GEREKİYOR’
Okul sıhhatine ait alınacak kararların standart bir karar olamayacağını belirten Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Türkan Günay ise “Covid-19’a ait yapılacak süreçler nasıl çok bölümlü bir yaklaşım gerektiriyorsa, okul sıhhatiyle da ilgili çok kesimli kararlar gerekiyor. Yalnızca Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın değil, Sıhhat Bakanlığı’nın, ailelerin ve sivil toplum örgütlerinin birlikte karar almaları gerekiyor” dedi.
Okulların açılmaması ve yüz yüze eğitimden vazgeçilmesi üzere bir seçeneğin bu vakte kadar yapılan çalışmalarda söylenmediğini belirten Günay, şu tekliflerde bulundu: “Okulun ve yüz yüze eğitimin kıymeti herkes tarafından kabul edilmiş. Lakin ne vakit ve nasıl yapılacağıyla ilgili çok daha fazla çalışma yapmak gerekiyor. 21 Eylül’e ertelendi lakin Ulusal Eğitim Bakanlığı nasıl hazırlanıyor bilmiyoruz. Okullardaki gözetici tedbirlere ait hazırlanmış bir rehber var fakat o rehberde Sıhhat Bakanlığı’nın ismini göremiyoruz. Daha o rehbere baktığımda çok kesimli yaklaşımdan uzak bir bakış olduğunu düşündüm. Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın bu işi tek başına götürmesi mümkün değil. Kesinlikle uzmanlık dernekleri, üniversiteler ve Sıhhat Bakanlığı’nı sürece katmalı.”
OKULLAR VILAYETLERIN DURUMUNA NAZARAN AÇILMALI
Okul sıhhati hemşiresinin istihdamının her okulu kapsayacak biçimde bu devirde düşünülmesi ve Sıhhat Bakanlığı ile Ulusal Eğitim Bakanlığı’nca bu kararın alınması gerektiğini vurgulayan Günay, “Okulların açılması gereklidir. Okullar açılırken alınması gereken tedbirler standart listeler halinde hazırlanmalı ve ilgili bakanlıklar tarafından paylaşılmalıdır. Okulların açılması vakti tüm ülkede tıpkı tarihte olmamalıdır. Okullar kendi düzeylerine nazaran farklı vakitlerde açılmalıdır. Okulların kademeli olarak açılması merkezden değil vilayet bazlı kararlar verilmelidir” diye konuştu.
‘OKULLARDA EN ÇOK HADISE KAYNAĞI SERVİSLER’
Pandemi periyodunda okul sıhhati kavramının kıymetinin farklı boyuta taşındığını belirten Dr. Gülgün İncirci Kıran, “En temel hak olan eğitim hakkının sekteye uğraması hem öğrenciler hem de çalışanlar için fizikî ve ruhsal zahmetlere yol açtı” dedi. Pandemi periyodunda hayata geçen kısa müddetli açılmalarda yaşadıkları tecrübelere değinen eğitimci Kıran kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Velilerin ve çalışanların dert durumları çok ağır başladı. Yeni sürecin ve olağan dediğimiz uygulamaların ne biçimde uygulanacağı, çocukların inançlı bir ortamda eğitim alıp alamayacağı önemli korku konusuydu. Okullar açıldığında bir sorunumuz servislerle ilgiliydi. Servisler kapalı alan olmaları ve birden fazla kamuya hizmet etmeleri nedeniyle önemli temas alanları. Okullarda en çok olay kaynak artışını servis kaynaklı gördük. Fizik uzaklığı konusunda öğrencilerin tavrı başkaydı. Büyük öğrenciler fizik araya ahenk konusunda daha düşünceliydi. Küçük öğrenciler öğretmenlerinin uyarlarına her vakit uyuyorlar. Okullarda bir öbür ıstırap geçişlerin çok ağır olduğu koridorlardı. Buralarda işaretlemeler yapılsa da öğrencilerin temas hevesi koridordaki geçişi arttırdı. Tahminen de açık alanlar üzere yerlerde nöbetçi öğretmen sayısını arttırarak çocukların daha denetimli bu süreci geçirmeleri sağlanabilir. En kıymetli uygulamalardan birisi atama bekleyen öğretmenlerin bir an evvel atanarak eğitim takımlarının arttırılması olabilir. Öğrenci ve öğretmenlerin devam durumlarının tekrar gözden geçirilerek yönetmelik değişikliğine gitmesi değerli bir husustur.”
‘ESAS OLAN YÜZ YÜZE EĞİTİM’
Eğitim kurumlarının açılmasının kıymetli olduğunu ancak eğitimin başlatılması için tıp uzmanlarının salgın tablosunun nereye çekilmesi gerektiğine ait yaptıkları değerlendirmelere odaklanmak gerektiğini belirten Prof. Dr. Işıl Ünal, “Esas olan yüz yüze eğitimdir. Zira öğrenme şartları yüz yüze eğitim sırasında daha fazla sağlanabilir. Bu nedenle amaç alarak yüz yüze eğitimin gerçekleşebileceği şartları sağlama, gerekli hazırlıkları yapma bakanlığın temel gayesi olarak görülmelidir” dedi.
‘Pandemi altında eğitimi nasıl yapabiliriz’ sorusunun cevabını verebilmek için eğitime bütünlüklü bakmak gerektiğini belirten Ünal, öğrencilerin homojen olmadığını, farklı sosyoekonomik seviyelere ve coğrafik şartlara sahip olduklarına odaklanılması gerektiğini tabir ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eğitimi başlatabilmek için yapılacak hazırlıklarda birinci evvel yerelden bahse bakmak ve lokal gerçeklikleri dikkate almak gerekiyor. Merkezden bakıp toptancı bir anlayış geliştirmek ve eğitimi buna nazaran düzenlemek yanılgılı bir durum olur. Her şeyden evvel yaşadığımız pandeminin sınıfsal bir sıkıntı olduğunu bilmek gerekiyor. Farklı imkanlara sahip ailelerin çocukları eğitime geliyorlar. Hepsine tıpkı formda yaklaşmamız kelam konusu değil. Yüz yüze eğitim imkanların sandığımız üzere kentlerde daha fazla olduğunu düşünemeyiz. Kentlerde daha kalabalık sınıflar kelam konusu. Örneğin yerelde çok daha az sayıda öğrenci çok daha uygun yerler kelam konusu olabilir.
‘DİJİTAL ORTAMA ÇABUCAK GEÇMEK FAYDADAN ÇOK ZIYAN GETİRİR’
Pandemi periyodunda dijital ortama çabucak geçmek üzere kolaycı bir hal faydadan çok ziyan getiren bir tutum olur. Geçtiğimiz devirde dijital eğitim çalışmalarında hem öğretmenler hem de öğrenciler açısından çok fazla sorun yaşandığını biliyoruz. Bu eğitiminden hiç yararlanamamış insanların olduğunu biliyoruz. Bu kesitlerin öne çıkarılması ve daha fazla çalışılması gerekli. Dezavantajlı kümelere bakarsak, örneğin fakir ailelerin çocukları, işçilerin çocuklarının sayısı az değil. Özel eğitim kurumlarındaki eğitimin online devam etmesi hem ebeveynler hem de öğrenciler açısından azaba dönüşüyor. Anadili Türkçe dışında olan, örneğin Kürtçe ve Arapça olan çocuklar yüz yüze eğitimde öğretmenlerle karşılıklı irtibatla tahminen bu durumu halledebiliyordu. Online eğitim için çok daha fazla fırsat sağlamak gerekiyor. Kullanılan araçların bulunmadığı vilayetler açısından durumun kıymetlendirilmesi için önemli tedbirlerin alınması gerekiyor.”
‘OKULLAR 21 EYLÜL’DE HANGİ ÖLÇÜTLERE NAZARAN AÇILIYOR?’
‘Pandemide salgının gidişatı ne olursa okullar açılsın?’ sorusunun karşılığını Sıhhat Bakanlığı ve Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın ortak vermesi gerektiğini söz eden TTB COVID-19 İzleme Konseyi Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ise şu açıklamayı yaptı:
“21 Eylül’e okulların ertelenmesini hakikat bir karar olarak görüyoruz. Salgın giderek sürat kazanırken okulların açılması önemli sorun oluşturacaktı. Lakin 21 Eylül’de okullar açılması kararı verilirken hangi ölçütlere nazaran açılabileceğini, olgu sayılarında beklenenin üzerinde artış olursa hangi senaryolara nazaran bir tavır alınabileceğini her iki bakanlığın açıklaması gerekiyor. Yoksa velilerin bir kısmında haklı olarak gelişen telaşları ortadan kaldırmamız çok mümkün olmayacak. Salgının yükünün toplumsal sınıflar ortasındaki eşitsiz dağılımı hem de kamu okullarıyla özel okullar ortasındaki eşitsizlikler, alınacak kararlarda başat bir direngi noktasını oluşturuyor. Bu eşitsizlikleri artıracak değil azaltacak yaklaşımlara muhtaçlık var.”
Gazete Duvar
