ANKARA – Ankara Büyükşehir Belediyesi eski Lideri Melih Gökçek periyodunda Gazi Üniversitesi ile iş birliği protokolü çerçevesinde “Ankara Metropoliten Alanı ve Yakın Etrafı Ulaşım Ana Planı” hazırlandı, lakin plan onaylanıp yürürlüğe girmedi.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin Temmuz 2020’de aldığı kararla, 2038 yılını hedefleyen planın yeni bilgilere ve yatırımlara nazaran güncellenmesi ve UKOME Genel Kurulu’nda onaya sunulması kararlaştırıldı.
Planın güncellenmesi için Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Gazi Üniversitesi ortasında yeni bir işbirliği protokolü yapılmasına ise TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası Ankara Şubesi ile Kent Plancıları Odası Ankara Şubesi reaksiyon gösterdi. Meslek örgütleri temsilcilerine nazaran daha bütüncül ve ortak akılla planlamaların yapılması gerekiyor.
‘KENTTEKİ PLANLAMA SÜREÇLERİ DÜĞÜM OLDU’
Dünyayı tesiri altına alan pandeminin, ‘Ulaşım Ana Planı’nın revizyonu için nitelikli tahlil ve araştırma ortamını sağlamayacağını söz eden Kent Plancıları Odası Ankara Şubesi Lideri Ceren İlter’e nazaran kentteki planlama süreçleri düğüm olmuş durumda. Geçmişte yapılan planlama yanlışlarının düzeltilmesi gerektiğini söyleyen İlter’e nazaran, 2007 yılında hazırlanan ‘2023 Başşehir Nazım İmar Planı’ uyarınca oluşturulmasına karar verilen Ulaşım Ana Planı’ndan evvel 2038 ya da 2048’i hedefleyen bütüncül bir ‘Nazım İmar Planı’ için çalışmalara bugünden başlanması gerekiyor. İlter, “2023’ten sonraki periyotta Ankara kentinin yaşama alanları, çalışma alanları, nüfus yoğunlukları Nazım İmar Planı’na nazaran şekillenecek. Bu çalışma alanları ve yaşama alanları ortasındaki ulaşım 2023 Nazım İmar Planı’ndan sonraki plan için revize edilmeli. 2023 planı üç yıl içerisinde bitmiş olacak. Yeni projeksiyonlarla nüfus artışı, pandemi şartları ele alınarak yeni bir ‘Nazım İmar Planı’ hazırlanmalı ve buna nazaran bir ulaşım planı hayata geçirilmeli” dedi.
‘ANKARA’NIN GELECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ’
Nitelikli bir ulaşım planı için tepe saatler olarak tabir edilen sabah ve akşam trafik yoğunluklarının belirlenmesi, araç sayımlarının yapılması ve toplu taşımanın tahlil edilmesi gerektiğini belirten İlter, daha evvelki yıllarda tüm bu süreçlerin parçacıklı kararlarla ele alındığını ve kent merkezinin ‘mahvedildiğini’ söyledi, şöyle devam etti:
“Örneğin daha evvelki yıllarda bizim odamızın dava açtığı birçok kavşak noktası var. Biz bunları kazandık lakin Gazi Üniversitesi’nin ele aldığı planda bunlar güya hiç dava açılmamış alanlar üzere gösterilmişti. Türel olarak hakkımızın olduğu alanlara dair ulaşım ana planı daha evvel hiçbir karar üretmemiş. Ulaşım ana planının bu kararları değerlendirmesi ve buna nazaran bir plan hazırlanması gerekiyor.”
Ankara’nın ulaşımını bütüncül biçimde ele alan perspektifle planların hazırlanması gerektiğini söyleyen İlter, revize edilmesi gereken bir başka planın da 2038 Etraf Tertibi Planı olduğunu belirterek kelamlarına şu halde devam etti:
“Örneğin iki ay evvel yeni bir metro ihalesi yapıldı. (Dikimevi- Ege Mahallesi istikameti) Madem ulaşımın planı yapılacaktı neden metro planı daha evvel yapıldı. Bunların ilkesel olarak daha kavramsal ve çerçeve bir plan ölçeğinde ele alınması gerekiyor. Önemli kararlar 2023’e kadar muhtemelen üretilecektir zira belediyenin misyon müddeti bu aralıkta. Ancak belediyenin vazife müddetini düşünerek bir şey yapamayız. Biz kentin geleceğini düşünüyoruz. Sağlam adımlar atılmalı ki bu periyottan sonra da işler devam edebilsin. Idareler geldikçe bu süreçler değişmemeli. Aslında planlama mantığının belediyeye yerleşmediğini görüyoruz. Bize nazaran yapılması gereken bir çerçeve planın oluşturulması ve bu çerçeve plan dahilinde kararların geliştirilmesi.”
‘YOKTAN VAR EDİLMİŞ BİR KENT NE HALE GELDİ’
2007 yılında hazırlanan ‘2023 Başşehir Nazım İmar Planı’nın pek ayrıntılı ve kapsayıcı bir halde hazırlandığını tabir eden İlter, “Ancak bu plan Gökçek periyodunda delik deşik edilmiş bir plan” dedi. Kentin bu plan çerçevesinde yönetilmediğini söyleyen İlter kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Birçok alanda imara açılmış alanlar ortaya çıktı. Bunun bariz örneği İmrahor’daki yapılaşma. Ankara’nın hava koridoru olan, çok kıymetli ekolojik bir alan talan edilmiş durumda ve talana devam edilmekte. Örneğin 2023 Başşehir Nazım İmar Planı’nda bu alanın korunması gerektiği söz edilmiş. Ankara’nın belediyenin göbeğinde eski EGO hangarlarının olduğu yere devasa bir biçimde binalar yükseltildi. Bunlar hiçbir plana bağlı olmadan gelişen alanlar. Bakanlık eliyle, geçmiş periyottaki belediyeler eliyle bir başşehir nasıl talan edilmiş bu projelere bakarak görebiliriz. Yoktan var edilmiş bir kent ne hale geldi. Bu idarelerin hiçbir plana bağlı olmadan bilimsellikten uzak yalnızca kâr odaklı, inşaat odaklı siyasetleriyle bir kent mahvolmuş durumda.”
‘OTOMOBİL MERKEZLİ KENT MERKEZİ ŞEKİLLENDİ’
Gazi Üniversitesi ile Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin yeni işbirliği protokolünün başşehrin beklentilerini karşılamadığını belirten Mimarlar Odası Ankara Şubesi Lideri Tezcan Karakuş Candan’a nazaran, Gökçek devrinde temelleri atılan plana dair Gazi Üniversitesi ile yola devam edilmesi kabul edilemez. Başşehre dair alınacak kararlarda iştirakçi bir model oluşturulması gerektiğini belirten Candan öncelikle 2038 Etraf Tertibi Planı’nın revize edilmesi gerektiğini söyledi.
“Gazi Üniversitesi Ankara Ulaşım Ana Planı’nda Gökçek ne istedi ise o planlanmıştır ve plan onaylanmamıştır. Onaysız planın revize edilmesi tartışmalıdır” diyen Candan, Ankara’nın ulaşımla ilgili sıkıntılarına dair ise şunları tabir etti:
“Otomobile nazaran bir kent merkezi şekillendi. Yürüme, yaya aksı oluşturma üzere canlı dostu bir ulaşım siyasetinin hayata bir an evvel geçirilmesi gerekiyor. Geçmişte ormanların ortasından yol geçirdiler, Atatürk Orman Çiftliğini böldüler ve canlıların hayat alanını mahvettiler. Artık Ankara o denli bir kent ki yürünemeyen bir kent. Bir yerden bir yere yürüyerek ulaşamıyorsunuz. Hele pandemi sürecinde en çok gereksinimimiz olan şey buydu. Yürümeye başlıyorsunuz ve muhakkak bir noktada karşınıza otoban üzere yol çıkıyor ve karşıdan karşıya geçemiyorsunuz. Pandemi sürecinde beşerler yürümek ya da bisikletle ulaşım sağlamak istiyorlar fakat bunların hiçbirine dönük siyaset yok. Gazi Üniversitesi’ne bunun verilmesi gerçek bile değil. Esasen pandemi şartlarına nazaran planlanmamış bir ulaşım ana planı var karşımızda. Bütün bu gereksinimlere nazaran planlanmamış, Gökçek’in ısmarladığı bir planın revize edilmesi ne demek? Belediye kendi bünyesinde ortak akılla bir ulaşım ana planı yapabilir.”
BÜYÜKŞEHİRİN PLANI GÜNCELLEME MÜNASEBETI NE?
Ankara Büyükşehir Belediyesi, ‘Ankara Metropoliten Alanı ve Yakın Etrafı Ulaşım Ana Planı’nın tekrar güncellenmesine ait alınan kararda münasebetlerini de paylaştı. Plan hazırlık kademesinde tahliller toplanırken üç metro sınırı ile Başşehir Ray’ın işletmeye açılmadığını ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen havalimanı metrosunun güzergâhının Ulaşım Ana Planı’yla örtüşmediğini belirten belediye planın güncellenmesine ait münasebetlerinde şunları kaydetti:
“2013 yılında Ulaşım Ana Planı tahlil bilgileri toplanırken M2-M3 ve M4 metro sınırları (Sincan, Çayyolu, Keçiören) ile TCDD tarafından işletilmekte olan Başkentray işletmeye açılmamıştı. Birebir yıl ‘Nisan-Haziran aylarında yapılan ve çalışmanın en değerli girdilerinden biri olan 45 bin konut 123 bin kişi ile yapılan ulaşım konut anketleri sonucunda elde edilen bilgilerin değişebileceği ve farklı ulaşım davranışlarının oluşabileceğinden plan kararlarını etkileyebilecektir.”
‘HAVALİMANI METROSUNUN GÜZERGAHI PLANLA ÖRTÜŞMÜYOR’
“Ulaşım Ana Planı çalışmasının başladığı 2013 yılı Mart ayında 1/25.000 ölçekli Ankara Nazım İmar Planı bilgileri kullanılmış olup, daha sonra 1/100.000 Ölçekli 2038 Ankara Etraf Tertibi Planı Belediye Meclisi’nin 12 Mayıs 2017 tarihli kararı ile onaylanmış olup, Ulaşım Planı’nın Etraf Sistemi Planı ile uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Ulaşım Ana Planı yatırımları 4 etap halinde planlanmış lakin onaylanmadığından etaplama tarihlerinin gerçekliği kalmamıştır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen havalimanı metrosunun güzergâhı Ulaşım Ana Planı ile örtüşmemekte olup, güzergâhın güncellenmesi gerekmektedir.”
Gazete Duvar
