Haden Öz
İlkay Akkaya, 26 Mayıs 1964’te İstanbul’da doğdu. Profesyonel müzik çalışmalarına Küme Yorum’a katılarak başlayan Akkaya, Küme Yorum’la birlikte Berivan-Haziranda Ölmek Sıkıntı ve Türkülerle albümlerinde çalıştı. 1989’da Tuncay Akdoğan’la birlikte Küme Yorum’dan ayrılan sanatçı, 10 Ocak 1990’da Akdoğan ve İsmail İlknur’la birlikte Küme Kızılırmak’ı kurdu. Küme Kızılırmak’la birlikte şu ana kadar on üç albüm çıkaran müzisyen, Türkiye içi ve dışında konserlere çıktı, çeşitli gazete ve mecmualarda haftalık yazıları yayınlandı.
Sanatçı, birçok müzisyenin ve kümenin albümlerine konuk sanatçı olarak takviye verdi. Birinci solo albümü olan Kül’ü 1998’de yayınlayan Akkaya, 1999’da Salkım Söğüt isimli ortak bir çalışmada yer aldı. Daha sonra 2001’de Unutma isimli ikinci solo albümü yayınlandı. Üçüncü solo albümü olan Tekrar 2003 yılında yayınlandı. Aralık 2005’te piyasaya sürülen solo albümü olan Yalnız ile bir süre albüm çalışmalarına orta verdi. Bu süreçte Küme Kızılırmak içindeki uyuşmazlıklar sebebiyle İsmail İlknur’un ayrılmasıyla küme dağıldı. 2010 yılında Gelmedin Diye albümüyle dönüş yapan Akkaya’nın 2013 yılında Umut albümü çıktı. 2015 yılında da Hayat albümünü piyasaya sürdü.
Bir müzisyen olarak İlkay Akkaya için müzik nedir, hayatına ne katıyor, onsuz bir hayat düşünebiliyor mu, bu salgın sürecinde hayatı nasıl etkilendi? İşte tüm bu sorulara cevap aradık.
İlkay Akkaya
Dinlediğiniz yahut söylediğiniz birinci müzik neydi, ne hissetmiştiniz?
Dinlediğim birinci şarkıyı hatırlamam mümkün değil. Herhalde annemden bir ninni olmalı. Babamın her sabah dinlediği “Yurttan Sesler” korosundan bir arada ya da solo bir türkü de olabilir. Söylediğim birinci müzik ya da türküyü de hatırlamıyorum fakat bir topluluk önünde söylediğim birinci müzik, Rana Alagöz’ün “Her Şey Bitmiştir Artık” isimli müziğiydi. İlkokul birinci sınıftaydım o vakit. Söylediğim birinci türkü ise “Bitlis’te Beş Minare” olarak kalmış aklımda.
‘GAZETECİ OLMAYI PLANLARKEN MÜZIKÇI OLDUM’
Ne vakit müzikle uğraşmaya karar verdiniz?
Müzikle uğraşmaya karar verme üzere bir durum olmadı aslında. Lisedeyken edebiyat öğretmenim Hatice İskender Kaptanoğlu, beni Belediye Konservatuarı’na götürdü bir gün. Dinlediler, küçük bir imtihan yaptılar. Imtihan ve kayıt süreci bitmiş biz gittiğimizde. O yıl konuk öğrenci olarak derslere katılabileceğimi, sonraki yıl da imtihana katılıp kayıt olabileceğimi söylediler. Ben sevinçle aileme anlattım bu durumu lakin müzikçi olmamı istemediklerini ve üniversiteye hazırlanmam gerektiğini söylediler. Onların istediği oldu. Üniversiteye girdim, mezun oldum lakin son analizde müzikçi oldum.
Marmara Basın Yayın Yüksek Okulu’nda okuyordum ve Küme Yorum’un iki üyesi bizim okulda öğrenciydi: Tuncay Akdoğan ve Metin Kahraman. Birinci albümünü yapmıştı o devir Küme Yorum . Lakin ben de kızıma hamileydim. Doğumdan sonra olabilir, dedim. Tamam, dediler. Doğumdan sonra, kızım 18 aylık olduğunda tekrar konuştuk, zira solistleri ayrıldığı için yeni bir solist arayışındaydılar. Böylelikle başladı aslında profesyonel müzik seyahati lakin başlarken daha evvelki koro ya da küme çalışmaları üzere bakıyordum ve hayatımın merkezinde bundan bu türlü müzik olacağı ile ilgili en ufak bir öngörüm bile yoktu. Gazeteci olmayı planlarken müzikçi oldum.
Müzik yapmıyor olsaydınız ne yapardınız?
Öğrenciyken de, konserlerin yasak olduğu devirlerde de birçok farklı iş yaptım. Örgü örmekten redaksiyona, o kadar farklı yani. Ancak sanırım gazeteci olurdum. Gazeteci olmayı istediğim için irtibat okumuştum esasen.
Keşke çalabilseydim dediğiniz bir enstrüman var mı?
Bir enstrüman çalmayı çok isterdim diye düşünüyorum lakin nitekim çok istesem çalıyor olurdum güya. Kuşkudayım yani. Bağlama ve gitar için birkaç denemem oldu fakat yarım kaldı hepsi. Kendime eşlik edebilecek kadar gitar çalabilme konusunda ise umutluyum hâlâ.
‘MÜZİKSİZ BİR HAYATTA YAŞAMAK KISMI ÇOK EKSİK KALIRDI’
Müziksiz bir hayatı tanım edin desem…
İnsan bir halde hayatta kalıyor alışılmış fakat yaşamak kısmı çok eksik kalırdı.
Kim ile, meyyit yahut sağ, birebir sahneyi paylaşmak isterdiniz?
30 yıldan fazla oldu, sahnedeyim ve hürmet duyduğum birçok sanatkarla birlikte konserler ya da albüm çalışmaları oldu. Hatta Batman’da bir şenlikte, İnti İllimani ile birlikte sahneye çıktık. Bu açıdan varlıklı bir kolektif çalışma geçmişim var, ancak Mercedes Sosa ve Sümeyra Çakır’la bir konser çok hoş olurdu.
Sizin belirlediğiniz 5 müzik yapıtı insanlıktan geriye kalsaydı, listeniz ne olurdu?
Bütün dünyanın bildiği yapıtları değil de, bu topraklardan evrensele ulaşsın istediğim müzikleri söylesem iyi olur herhalde. Ve bunları beşe indirmek de büyük handikap. Lakin deneyeyim: Yazımı Kışa Çevirdin (Neşet Ertaş versiyonu), Ağlama Anne (Ajda Pekkan), Ünzile (Sezen Aksu), Haydar Haydar (Ali Ekber Çiçek), Sevda Kuşun Kanadında (Cem Karaca).
‘BİRLİKTE MÜZIK SÖYLEMEK DÜNYANIN EN GÜÇLÜ AKSIYONLARINDAN BİRİDİR’
Tarih boyunca muktedirlerin öteki sanat kolları üzere müzikle de sorunu olmuştur. Müzisyenler, müzikçiler, müzikler yasaklanmış, baskılara maruz kalmıştır. Sizce muktedirler neden müzikten korkuyorlar?
Muktedirler her vakit olduğu üzere bugün de sanattan, hasebiyle da müzikten de korkuyorlar. Zira bir müzik ya da türkü, hiçbir aracı olmadan her tarafa yayılabilir ki kelamlı tarih bunun ispatlarıyla doludur. O sanat yapıtını yine tekrar üretmek için yalnızca melodiyi ve varsa kelamları bilmeniz kafidir. Birlikte müzik söylemek dünyanın en güçlü hareketlerinden biridir. Ki bu, kaygının temelinde yatan şeyin ta kendisi olabilir.
Salgın genel olarak hayatınızı ve özel olarak müzik hayatınızı nasıl etkiledi?
Salgın münasebetiyle konserler yok artık uzun vakitten beri. Bundan sonra hayli uzun bir mühlet daha farklı bir hayat süreceğiz anlaşılan. Kırda bir hayatım vardı uzun müddettir ve müzik çalışmalarından kalan vakitte yaşadığım ortama bir şeyler katmaya çalıştığımı sanıyordum. Artık bu açıdan epey bol vakit var ve ben rençber oldum. Takım biçme, dikme, budama, ortamdaki yaban hayatı. Kedili köpekli bir hayatım vardı yıllardır, artık kuşlu böcekli, domuzlu tilkili bir hayata evrildi. Öğrenmek, tanımak, anlamaya çalışmakla geçen bir hayatım var şu anda. Tabiatın kendi içindeki kuralların sertliğini ve her canlının ekmeğinin peşinde oluşunu pratikte idrak etmek güç oluyor ancak hayat işte. Öğretiyor bir halde, yaşadığın ortam sana bir şey katıyor birden fazla vakit, sen ona değil.
Genelde internet, özelde toplumsal medya sanatın birçok kolunu olumlu yahut olumsuz manada etkiledi. Sizce internetin müziğe en olumlu ve en olumsuz tesiri nedir?
Şu anda bağlantıdaki tabirle “Kanallar gürültülü” olsa da internet bence müziğin ulaşılabilirliğini kolaylaştırdı, daha eşitlikçi bir sanat ortamının nüvesi var şu anda. Global bir muhalefet örgütlenmesi bile yapılabilir ve tahminen de bu türlü bir sürecin başlangıcındayız ya da olmalıyız. Zira insanlık ve dünya, bin yıllardır zalimlerin birçok zulmüne maruz kaldı. Evvelce olan berbatlıklar, hudutlu bir etraf tarafından biliniyordu. Halbuki artık, tüm dünyanın her türlü berbatlıktan haberi var ve bence bu durum, insanlığın en büyük görevi için bir davet. Bu sistemin kökünden değişmesi ve mazlumların yesyeni bir dünya kurması gerek.
Dinlediğiniz vakit “Ben bunu daha evvel nasıl olur da dinlememişim” dediğiniz ‘geç’ keşifleriniz var mı?
O kadar çok ki, hangi birini sayayım?
Son olarak hiç unutmayacağınız ve size “İyi ki de müzik yapıyorum” dedirten bir anınız var mı?
Bu uzun yıllar boyunca o kadar anı birikti ki, hem de birçok “İyi ki müzik yapıyorum” dedirten. Bunların bir kısmını, bilhassa komik olanlarını anlatıyorum epeydir konserlerde. Fakat anıya da gerek yok ki aslında “İyi ki müzik söylüyorum” demek için. Konser var, dinleyici dostlar gelmiş dinlemeye. Sahne başlıyor heyecanla. Sonra ortak bir frekansa girip gülüyoruz, ağlıyoruz, dertleşiyoruz, iyileşiyoruz daima birlikte. Rengarenk kalabilerek, yan yana duruyoruz. İşte bu, sırf bu kâfi. Birbirimizin sesinin yankısı olduğumuz, yaralarımızı sararken bir taraftan yol yürüdüğümüz kocaman bir aileyiz artık. Bana verilmiş en hoş, en pahalı şey bu.
Gazete Duvar
